LHQ cam kết trừng phạt nhân viên liên quan đến cuộc tấn công của Hamas

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres. Ảnh: Reuters

"Bất kỳ nhân viên nào của Liên Hợp Quốc liên quan đến các hành động khủng bố đều sẽ phải chịu trách nhiệm, bao gồm cả việc bị truy tố hình sự", Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết trong tuyên bố ngày 28/1, theo Reuters.

Ông Guterres khẳng định: "Ban thư ký Liên Hợp Quốc sẵn sàng hợp tác với cơ quan có thẩm quyền để truy tố các cá nhân".

Xe tải chở nhiên liệu của Cơ quan Cứu trợ người tị nạn Palestine của Liên Hợp Quốc (UNRWA) đến khu vực cửa khẩu biên giới Rafah, Ai Cập với Dải Gaza, ngày 22/11/2023. Ảnh: AFP

Tuyên bố của người đứng đầu Liên Hợp Quốc được đưa ra sau khi Israel gửi tài liệu điều tra tới Cơ quan Cứu trợ người tị nạn Palestine của Liên Hợp Quốc (UNRWA) - một tổ chức có vai trò cứu trợ quan trọng cho người dân Palestine ở Dải Gaza. Trong đó, Tel Aviv cáo buộc ít nhất 12 nhân viên của UNRWA tham gia cuộc đột kích hồi tháng 10/2023 của Hamas, khiến 1.200 người thiệt mạng.

Trước động thái trên, hàng loạt quốc gia gồm Mỹ, Anh, Đức, Italy, Hà Lan, Thụy Sĩ, Phần Lan, Australia và Canada đã tuyên bố tạm dừng tài trợ cho UNRWA.

Chia sẻ với CNN, Bộ Ngoại giao Anh cho biết họ "kinh hoàng" trước những cáo buộc và đang chờ kết quả điều tra nội bộ của Liên Hợp Quốc. Bộ Ngoại giao Phần Lan hôm 27/1 cho biết họ đã đình chỉ khoản tài trợ cho UNRWA trị giá 5 triệu Euro (khoảng 5,4 triệu USD)/năm, do "những cáo buộc nghiêm trọng" đối với nhân viên cơ quan này.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Đức cho biết họ sẽ "tạm thời không phê duyệt" bất kỳ khoản quỹ mới nào cho tổ chức này, nhưng viện trợ nhân đạo khác sẽ tiếp tục, với khoản tăng gần đây là 7 triệu Euro (khoảng 7,6 triệu USD) tài trợ cho Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế và Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc.

Người Palestine chạy trốn khỏi Khan Younis, phía nam Gaza, do chiến dịch tấn công trên bộ của Israel, ngày 27/1. Ảnh: Reuters

Trong bình luận trực tiếp đầu tiên về vấn đề này, ông Guterres cho biết trong số 12 nhân viên UNRWA bị cáo buộc, có 9 người bị chấm dứt hợp đồng, một người đã thiệt mạng và danh tính của 2 người còn lại đang được làm rõ.

"Tôi hiểu mối quan ngại của họ. Bản thân tôi cũng bàng hoàng trước những cáo buộc này, nhưng tôi mạnh mẽ kêu gọi các chính phủ đã tạm đình chỉ viện trợ rằng ít nhất hãy đảm bảo tính liên tục cho các hoạt động của UNRWA", ông Guterres kêu gọi.

Ông cho biết: "Hàng chục nghìn đàn ông và phụ nữ đang làm việc cho UNRWA. Nhiều người trong số họ đang đối mặt với những tình huống nguy hiểm nhất đối với một nhân viên hoạt động nhân đạo. Họ không đáng bị trừng phạt. Cần phải đáp ứng nhu cầu cấp thiết của những người dân tuyệt vọng mà nhân viên UNRWA đang phục vụ".

Trước đó, UNRWA ngày 26/1 cho biết rằng họ đã mở một cuộc điều tra đối với một số nhân viên về các cáo buộc và cắt đứt quan hệ với những người đó. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Israel Israel Katz nói rằng, UNRWA nên được thay thế bằng "các cơ quan cống hiến cho hòa bình và phát triển" khi giao tranh tại Gaza lắng xuống.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X ngày 27/1, Tổng ủy viên UNRWA Philippe Lazzarini tuyên bố: "Người dân Palestine ở Gaza không cần hình phạt tập thể bổ sung này". Ông Lazzarini cho biết, quyết định của các quốc gia trên đã đe dọa hoạt động nhân đạo của UNRWA trên toàn khu vực, đặc biệt là ở Gaza.

"Thật sốc khi thấy việc tài trợ cho UNRWA bị đình chỉ để phản ứng lại những cáo buộc chống lại một nhóm nhỏ nhân viên, đặc biệt là trước hành động ngay lập tức mà UNRWA đã thực hiện bằng cách chấm dứt hợp đồng với họ và yêu cầu một cuộc điều tra độc lập minh bạch", ông nhấn mạnh.

Khung cảnh đổ nát sau cuộc không kích của Israel vào Rafah, miền nam Gaza, ngày 27/1. Ảnh: Reuters

Bộ Ngoại giao Palestine đã lên tiếng chỉ trích hành động chống lại UNRWA của Israel. Cùng ngày, ông Hussein Al-Sheikh - Tổng Thư ký Ban Chấp hành Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), cho biết việc cắt giảm hỗ trợ cho UNRWA mang lại những rủi ro lớn về chính trị và cứu trợ, đồng thời kêu gọi các quốc gia đã tuyên bố ngừng hỗ trợ cho UNRWA ngay lập tức đảo ngược quyết định của họ.

UNRWA được thành lập để giúp đỡ những người tị nạn trong cuộc chiến vào năm 1948 khi Israel thành lập Nhà nước. Cơ quan này đã cung cấp các dịch vụ giáo dục, y tế và viện trợ cho người Palestine ở Gaza, Bờ Tây, Jordan, Syria và Lebanon. UNRWA đã hỗ trợ cho khoảng 2/3 trong số 2,3 triệu dân số của Gaza và đóng vai trò viện trợ then chốt trong cuộc chiến Israel - Hamas.

Liên Hợp Quốc cho biết, vào tháng 11/2023, ít nhất 102 nhân viên UNRWA đã thiệt mạng trong cuộc chiến tại Gaza. Đến ngày 19/1, UNRWA cho biết số nhân viên thiệt mạng đã tăng lên 151 người.

Đỗ Thảo