LHQ: Cả quân chính phủ và phe nổi dậy Syria đều phạm 'tội ác chiến tranh'

Guardian đưa tin Liên Hợp Quốc (LHQ) cho rằng việc quân chính phủ Syria tấn công vào một đoàn cứu trợ hồi tháng 9/2016 cũng như buộc người dân phải di dời khỏi các vùng thuộc sự kiểm soát của phe nổi dậy ở thành phố Aleppo, đều bị xếp vào "tội ác chiến tranh".

LHQ còn cáo buộc các lực lượng ủng hộ chính phủ Syria đã liên tiếp sử dụng vũ khí hóa học và đạn chùm để phá hủy hàng loạt bệnh viện. Đáng nói, cả quân chính phủ và phe nổi dậy Syria đều có những hành động phạm tội ác chiến tranh ở thành phố Aleppo trong giai đoạn từ tháng 7 – 12/2016.

Chiến sự ở Syria vẫn là điểm nóng trên thế giới.

Tuy nhiên, bản báo cáo của LHQ có phần nghiêng về chỉ trích chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad nhiều hơn. Trong khi đó, quân chính phủ của Tổng thống Assad đang nhận được sự hỗ trợ của Không quân Nga và các tay súng Iran trong chiến dịch chống khủng bố.

Tâm điểm điều tra của LHQ cáo buộc các chiến đấu cơ Syria đã tiến hành hàng loạt vụ không kích vào ngày 19/9 năm ngoái, nhằm vào một phái đoàn chở hàng cứu trợ nhân đạo đang trên đường vận chuyển thực phẩm và thuốc men tới vùng Urum al-Kubra, phía tây thành phố Aleppo. Theo LHQ, nhiều bằng chứng khẳng định đây là vụ tấn công "đã được lên sẵn kế hoạch và được tiến hành một cách tàn bạo", khiến 20 dân thường và nhân viên cứu trợ thiệt mạng.

Cũng theo LHQ, trì hoãn hoạt động cứu trợ nhân đạo được xem là chính sách "làm cho chết đói và buộc phải đầu hàng" mà cả chính quyền ở đông Aleppo và phe đối lập Syria đang theo đuổi.

Trong cuộc điều tra trước đây, LHQ cho hay không thể xác định thủ phạm tấn công vào đoàn xe cứu trợ. Tuy nhiên, trong bản báo cáo lần này, LHQ khẳng định thủ phạm chính là lực lượng quân đội chính phủ Syria. Cuộc tấn công được chia làm 3 giai đoạn trong đó giai đoạn thứ nhất, quân đội Syria sử dụng bom thùng. Đây là loại vũ khí Không quân Nga không sử dụng.

Bản báo cáo của LHQ còn cho rằng quân đội chính phủ Syria đã thả các chất độc nguy hiểm như khí clo xuống khu vực của phe đối lập trong năm 2016, khiến hàng trăm người thiệt mạng.

Hôm 28/2, Nga đã phủ quyết trước Hội đồng Bảo an LHQ về cáo buộc Syria sử dụng vũ khí hóa học trong suốt 6 năm nội chiến. Trong thời gian qua, quân chính phủ Syria cũng nhiều lần phủ nhận thông tin dùng vũ khí hóa học trong đó có chất độc thần kinh sarin, vốn cướp đi sinh mạng của 1.300 người sinh sống ở khu vực Ghouta gần Damascus hồi tháng 8/2013.

Giới chức tình báo phương Tây tin rằng chất sarin còn được quân chính phủ Syria tái sử dụng hồi tháng 12/2016 ở phía đông Hama, khu vực nằm trong sự kiểm soát của nhóm khủng bố Hồi giáo tự xưng IS.

Ít nhất 92 người đã thiệt mạng sau các cuộc không kích nhằm vào 5 ngôi làng nhỏ ở Hama. Tuy nhiên, không giống như vụ tấn công gần Damascus, các cơ quan tình báo phương Tây không lấy được mẫu sinh học từ máu của các nạn nhân hoặc trong đất đá ở Hama.

Ông Vladimir Safronov, phó đại sứ Nga tại LHQ tuyên bố Moscow nghi ngờ về kết của điều tra của LHQ khi cho rằng quân chính phủ Syria tiến hành ít nhất 3 vụ tấn công dùng khí độc clo. Cũng theo LHQ, IS ít nhất từng một lần dùng khí mù tạt để thực hiện tấn công ở Syria.

LHQ khẳng định nhiều bằng chứng cho thấy cả quân chính phủ Syria và phe nổi dậy đã liên tiếp phạm phải tội ác chiến tranh như buộc người dân đi sơ tán khỏi Aleppo mà không đảm bảo an toàn cho dân thường. LHQ kết luận thỏa thuận sơ tán người dân khỏi Aleppo đã phạm "tội ác chiến tranh liên quan tới điều khoản buộc phải di dời".

Trong khi đó, phe đối lập ở Syria cũng đã nhiều lần ngăn cản người dân sơ tán khỏi phía đông Aleppo đồng thời sử dụng dân thường làm "lá chắn sống" và tấn công một cộng đồng người Kurd.

Minh Thu (lược dịch)