Ký ức Trung thu

Bác Hồ kính yêu của chúng ta là người rất yêu các cháu thiếu niên, nhi đồng. Trong 16 lần Bác viết thư cho thiếu nhi thì có hơn một nửa là về Tết Trung thu với muôn vàn tình thương yêu dành cho các cháu.

Trung thu năm 1946, trong tình cảnh vận nước “ngàn cân treo sợi tóc”, Bác Hồ vẫn gửi niềm mong ước: “Bác mong các cháu chăm ngoan/Mãi sau gìn giữ giang sơn Lạc Hồng/Sao cho nổi tiếng Tiên Rồng/Sao cho tỏ mặt nhi đồng Việt Nam”. Trung thu 1951, từ chiến khu Việt Bắc trong cánh rừng sâu tỏa bóng mát ánh trăng thu, Bác viết: “Trung thu trăng sáng như gương/Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng/Sau đây Bác viết mấy dòng/Gửi cho các cháu tỏ lòng nhớ nhung”...

Minh họa: Huyền Trang

Ký ức Trung thu không chỉ ở lứa tuổi thơ mà cả trong hoài niệm của người lớn. Ai cũng trải qua thời niên thiếu mà ở đó mỗi rằm Trung thu là thêm một ghi nhận, thêm một bước tiến. Sau này thành anh thành chị, thành cha thành mẹ, thành ông thành bà thì ước vọng Trung thu vẫn luôn thiết tha chân thành, nâng niu trân trọng. Rằm Trung thu cũng là thời điểm nông nhàn, mọi người có thể thảnh thơi ngắm cảnh để hòa mình với thiên nhiên. Cả năm làm mùa vất vả, đến rằm Trung thu, người lớn dành tình yêu cho con trẻ bằng các loại bánh. Tất cả nguyên liệu là những sản phẩm tinh hoa do bàn tay con người chắt chiu và chứa đựng cả tinh hoa hương liệu đất trời. Đó là sự tạo hình khuôn bánh vuông, tròn đến hương vị đậm đà từ sắc màu vàng nâu (bánh nướng) đến màu trắng mịn (bánh dẻo). Thưởng thức bánh, ta như được thấm đượm cội nguồn ân nghĩa chưng cất lên với khát khao về sự tròn đầy hoàn hảo về nhịp sinh sôi phát triển sự sống.

Cây cối trong vườn nhà cũng dành cho Trung thu một sự tròn đầy chín mọng của bao thức quả. Đó là quả bưởi tròn căng mọng nước như trăng rằm; quả hồng đỏ như màu hy vọng của tương lai; quả na mở mắt như sự nảy nở thật hồn nhiên náo nức; nải chuối chín vàng thơm xòe ra như một bàn tay đầy đặn sum vầy khao khát bình yên. Mâm quả phá cỗ Trung thu chính là trái nhân, trái nghĩa của sự vun xới đắp đầy của ông bà, cha mẹ, của linh khí đất trời, của phù sa nhân hậu qua bao ngấn lụt thời gian đã gạn đục khơi trong để tỏa hương tụ quả.

Ước vọng Trung thu còn được gửi gắm vào các đồ chơi. Đèn kéo quân trong mắt con trẻ là cả một sự kiến tạo ẩn chứa bao bí mật bất ngờ, là bài học chuyển động quang học vật lý hấp dẫn. Đèn kéo quân đuổi bắt thể hiện vẻ đẹp thượng võ ngàn đời của cha ông. Còn có đèn gắn ông trạng vinh quy bái tổ thể hiện truyền thống hiếu học của dân tộc. Nhịp trống Trung thu trẻ trung, tươi mới như nhịp điệu ruộng đồng, mùa tiếp mùa, nắng tiếp nắng, mưa tiếp mưa, bão tiếp lụt cuốn đi những ngày vất vả để gieo để gặt cho những mùa gạo mới cơm thơm cho tuổi thơ lớn lên trong hương đồng, hương ruộng, hương lúa, hương cau…

Ước vọng Trung thu với bao ký ức xốn xang, náo nức như nhịp bài hát rộn ràng “Chiếc đèn ông sao” của nhạc sĩ Phạm Tuyên: “Chiếc đèn ông sao sao năm cánh tươi màu/Cán đây rất dài cán cao qua đầu/Em cầm đèn sao em hát vang vang/Đèn sao tươi màu của đêm rằm liên hoan...”.

NGUYỄN NGỌC PHÚ