Kịp thời nắm bắt thông tin, thống nhất quan điểm chỉ đạo

Căn cứ để có nhận định chính xác, khách quan

Hoạt động thẩm tra của các Ban HĐND tỉnh Quảng Trị từ đầu nhiệm kỳ đến nay đã có nhiều đổi mới nổi bật với cách làm linh hoạt, chủ động, phù hợp với quy định pháp luật ở từng khâu, từng bước. Các Ban HĐND tỉnh không thụ động chờ đến thời điểm các cơ quan trình gửi tài liệu kỳ họp mà ngay từ đầu đại biểu chuyên trách ở các ban đã chủ động phối hợp với các cơ quan chuyên môn của UBND tỉnh, các cơ quan tư pháp, tham gia các cuộc họp do các ngành, các cơ quan tổ chức nắm bắt, thu thập thông tin, tham gia góp ý kiến ngay từ khâu soạn thảo báo cáo, đề án và dự thảo nghị quyết. Phân công thành viên nghiên cứu chuyên sâu đối với các tài liệu trình kỳ họp, trên cơ sở đó, các thành viên dành thời gian nghiên cứu kỹ hồ sơ, tài liệu, nắm chắc các quy định liên quan đến nội dung thẩm tra.

Bên cạnh đó, các Ban chủ động khảo sát thực tế tại các địa phương, đơn vị liên quan đến nghị quyết được Thường trực HĐND tỉnh phân công thẩm tra, công việc này phải được tiến hành khẩn trương, khoa học. Quá trình khảo sát, cần xác định rõ đối tượng, phạm vi nghị quyết tác động. Các Ban có thể sử dụng một số thông tin từ kết quả các cuộc giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, phản biện xã hội do các cơ quan thẩm quyền ở Trung ương, địa phương tiến hành liên quan đến nội dung thẩm tra. Tùy theo tính chất, nội dung cần thẩm tra, các ban mời đại diện Thường trực HĐND, Ban thường trực UBMTTQ Việt Nam, Tổ đại biểu HĐND tỉnh đắc cử tại địa bàn khảo sát để lắng nghe ý kiến từ thực tế của địa phương, trường hợp cần thiết cần lấy ý kiến thăm dò, góp ý của nhân dân và các đối tượng chịu tác động.

Ban Dân tộc HĐND tỉnh Quảng Trị khảo sát tình hình thực hiện chính sách dân tộc tại xã Vĩnh Khê, huyện Vĩnh Linh. Ảnh: Mai Linh

Kết quả các cuộc khảo sát là căn cứ đánh giá sự việc khách quan, sát tình hình hơn, đặc biệt là đối với các dự thảo nghị quyết về các cơ chế, chính sách có tác động đến phát triển sản xuất, kinh doanh, đời sống, an sinh xã hội trên địa bàn để có nhận định chính xác, khách quan, từ đó đưa ra những kiến nghị, đề xuất phù hợp. Từ những thông tin khảo sát thực tế của các Ban HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh quyết định không đưa vào nội dung chương trình kỳ họp những vấn đề chưa sát thực tiễn, chưa thực hiện đầy đủ các khâu bắt buộc trong quy trình xây dựng và ban hành văn bản QPPL, yêu cầu cơ quan trình phải chuẩn bị lại nội dung theo đúng quy định.

Lấy ý kiến các chuyên gia, những người có kinh nghiệm chuyên sâu

Trong cuộc họp thẩm tra, người chủ trì cần dành nhiều thời gian cho các thành viên Ban nêu vấn đề, chất vấn, trao đổi; cơ quan trình dự thảo không nhất thiết trình bày toàn bộ báo cáo, đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết mà chủ yếu dành thời gian cho việc giải trình làm rõ các nội dung theo yêu cầu của các thành viên dự họp, đặc biệt là tập trung vào những vấn đề còn ý kiến khác nhau. Các thành viên ban cần quan tâm xem xét tính đầy đủ, hợp pháp của hồ sơ, phát biểu ý kiến phải có căn cứ, nhất là các ý kiến phản biện. Trên cơ sở biểu quyết các vấn đề theo đa số, chủ trì cuộc họp thẩm tra kết luận cụ thể, rõ ràng về những vấn đề trọng tâm, có đề xuất phương hướng, biện pháp giải quyết để nghị quyết khi ban hành đạt chất lượng cao. Đối với các đề án, dự thảo nghị quyết nội dung chuẩn bị chưa bảo đảm quy định, chưa phù hợp với thực tiễn, các ban có ý kiến phản biện kiên quyết, kiến nghị với HĐND chưa thông qua để bảo đảm chất lượng và tính khả thi khi triển khai thực hiện.

Theo Thường trực HĐND tỉnh Quảng Trị, một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng thẩm tra những năm gần đây do các thành viên Ban thiếu thông tin liên quan đến nội dung thẩm tra, nên rất khó phản biện. Điều này dẫn đến tình trạng báo cáo thẩm tra chỉ có thể đưa ra những đánh giá chung chung, thiếu lập luận sắc sảo và thiếu tính phản biện. Vì vậy, lãnh đạo các ban cần được mời tham dự các hội nghị liên quan đến lĩnh vực hoạt động của ban; các hội nghị của Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ khi thảo luận, thông qua các nội dung trình tại kỳ họp HĐND để kịp thời nắm bắt thông tin, thống nhất quan điểm chỉ đạo, góp phần định hướng trong các hoạt động thẩm tra của các ban về các nội dung liên quan. Bên cạnh đó, cuộc họp do UBND tổ chức lấy ý kiến và thông qua các dự thảo báo cáo, đề án… lãnh đạo các ban theo lĩnh vực có liên quan cần được tham dự trực tiếp nắm bắt thông tin, khai thác và tổng hợp văn bản, tài liệu liên quan.

Sau khi nhận được báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết, các Ban HĐND cần tiếp tục thu thập thêm các thông tin cần thiết như: yêu cầu cơ quan soạn thảo phải cung cấp những tài liệu, báo cáo về các nội dung cần làm rõ; tổ chức các đoàn khảo sát để nắm tình hình tại địa phương, đơn vị về những nội dung liên quan đến báo cáo, đề án và dự thảo nghị quyết… Trường hợp cần thiết, có thể lấy ý kiến các chuyên gia, những người có kinh nghiệm chuyên sâu về lĩnh vực đang tiến hành thẩm tra.

NGUYỄN NHẬT