Kiểm tra, xử lý nhiều sai phạm của Công ty XNK Y tế TP Hồ Chí Minh

Công ty Yteco được thành lập từ năm 1984 (tiền thân là Công ty Xuất nhập khẩu Y tế), được chuyển đổi từ doanh nghiệp Nhà nước sang công ty cổ phần vào tháng 8/2001. Năm 2001, khi cổ phần hóa, Yteco có 29% vốn điều lệ của cổ đông nhà nước do Công ty Dược Sài Gòn TNHH MTV (Sapharco) đại diện vốn… Năm 2020, Yteco thực hiện thủ tục tăng vốn điều lệ lần 2.

Theo KLTT, về việc tăng vốn điều lệ năm 2020, phương án chào bán cổ phiếu đã được HĐQT, Đại hội cổ đông bất thường của Yteco thông qua (ngày 8/11/2020) có nhiều nội dung không đúng quy định pháp luật.

Công ty Yteco được chỉ ra có nhiều sai phạm trong việc thực hiện tăng vốn điều lệ và quản lý sử dụng đất thuê của Nhà nước...

Trong đó, phương án tăng vốn điều lệ với giá chào bán cổ phần là 10.000 đồng/cổ phần với số lượng dưới 100 nhà đầu tư (là cổ đông hiệu hữu, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp) là không xác định rõ về đối tượng và số lượng nhà đầu tư trong số các cổ đông hiện hữu.

Đồng thời, một số cổ đông là nhà đầu tư có tên trong danh sách được mua cổ phần phát hành riêng lẻ đợt này (đã được HĐQT Yteco phê duyệt sau đó) có tham gia biểu quyết thuận phương án tăng vốn điều lệ tại đại hội đồng cổ đông là trái với quy định Luật chứng khoán.

Đáng lưu ý, giá bán cổ phiếu chỉ có 10.000 đồng/cổ phiếu là thấp “bất thường” và phát hành thêm cho giới hạn dưới 100 nhà đầu tư khi không tiến hành thẩm định về giá trị doanh nghiệp, không thông qua hình thức đấu giá cổ phiếu là không đảm bảo nguyên tắc hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán theo Luật Chứng khoán, dẫn đến chưa bảo đảm quyền và lợi ích của các cổ đông hiện hữu (trong đó có cổ đông nhà nước Sapharco)…

KLTT nhấn mạnh trường hợp Yteco tiếp tục thực hiện việc bán cổ phần phát hành thêm trái quy định của pháp luật nêu trên, cố ý gây thiệt hại đến quyền lợi của cổ đông Yteco nói chung và cổ đông nhà nước nói riêng thì cần chuyển cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật.

KLTT cũng cho rằng đối với khoản công nợ phải thu của tổ chức, cá nhân đã trích lập dự phòng tại thời điểm 30/6/2020 (gồm 11 khoản nợ, số tiền 54,398 tỷ đồng), Yteco đã ghi nhận doanh thu, chi phí tương ứng đối với toàn bộ các đơn hàng này (tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ kinh tế). Tuy nhiên, Yteco không xác định tuổi nợ và đánh giá mức độ tổn thất từng khoản nợ để thực hiện trích lập dự phòng theo quy định.

Việc Yteco thực hiện trích lập dự phòng toàn bộ số nợ phải thu nêu trên cùng một thời điểm (30/6/2020) dẫn đến tăng chi phí, giảm doanh thu trong kỳ là không phù hợp chuẩn mực kế toán của Bộ Tài chính…

Công ty Yteco có hệ thống phân phối rộng lớn trên cả nước gồm các chi nhánh, cửa hàng bán sỉ, lẻ dược phẩm và dụng cụ y tế tại nhiều tỉnh thành.

Về khoản công nợ do Yteco nhập ủy thác cho Công ty Duy Tân từ năm 2014 trở về trước, KLTT cho rằng việc Công ty Duy Tân không thanh toán nợ cho Yteco và không tiếp tục giao dịch mua bán với Yteco cho thấy Công ty Duy Tân có hành vi chiếm dụng vốn của Yteco trong thời gian dài. Mặc dù Yteco đã tính lãi suất nợ quá hạn đối với Công ty Duy Tân, tuy nhiên về cách tính lãi quá hạn không phù hợp với cách tính lãi mà các ngân hàng cho Yteco vay, từ đó không đảm bảo quyền lợi của Yteco. Số chênh lệch tạm tính giữa cách tính Yteco với cách tính của ngân hàng (theo lãi suất ấn định của Yteco) là 13,3 tỷ đồng và chênh lệch giữa cách tính Yteco với cách tính của ngân hàng (theo lãi suất của ngân hàng) là 25,4 tỷ đồng.

Qua đó cho thấy, Ban điều hành của Yteco đã thỏa thuận các điều khoản thanh toán công nợ theo hướng làm lợi cho Công ty Duy Tân và không đảm bảo lợi ích cho Yteco…

Việc Yteco xóa nợ chiết khấu giảm giá 13,1 tỷ đồng cho Công ty CCL PHARMACEUTICAL (Pvt) - Pakistan (Công ty CCL) cũng được cho là không đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các cổ đông Yteco, trong đó có cổ đông nhà nước. Và Yteco chưa thực hiện việc trích lập dự phòng đối với khoản nợ và cũng không lập Hội đồng xử lý khoản nợ này là chưa đúng quy định.

Về thực hiện nghĩa vụ với ngân sách trong hoạt động sản xuất kinh doanh, Yteco chưa thực hiện việc kê khai và nộp thay thuế (thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp) nhà thầu nước ngoài đối với các hợp đồng nhập khẩu ủy thác trang thiết bị y tế và hợp đồng phân phối thuốc theo quy định. Số thuế nhà thầu nước ngoài phải truy thu là gần 16 tỷ đồng…

Cơ quan Thanh tra cũng xác định việc điều chỉnh doanh thu, chi phí của Yteco và số thuế Yteco phải nộp qua các năm là hơn 17 tỷ đồng.

Quá trình sử dụng 3 khu đất thuê của Nhà nước trả tiền hàng năm tại các địa chỉ số 76 đường Sương Nguyệt Ánh phường Bến Thành quận 1; số 181 đường Nguyễn Đình Chiểu phường 6 quận 3 và số 24 đường số 17 phường Hiệp Bình Phước quận Thủ Đức (nay là TP Thủ Đức), Yteco đều có thời gian dài sử dụng đất (toàn bộ hoặc một phần đất) không đúng mục đích và không đúng quy định.

Chánh Thanh tra TP Hồ Chí Minh đã kiến nghị và được Chủ tịch UBND thành phố thống nhất chỉ đạo giao Chủ tịch HĐTV Công ty Sapharco chỉ đạo đại diện vốn của Sapharco tại Yteco yêu cầu HĐQT, đại diện pháp luật của Yteco tuân thủ nghiêm quy định pháp luật trong lĩnh vực quản lý tài chính, kế toán, chứng khoán, đầu tư, đất đai, xây dựng, thuế... và các quy định pháp luật liên quan hoạt động sản xuất kinh doanh.

Đồng thời, phối hợp với sở ngành liên quan khẩn trương khắc phục các sai phạm, thiếu sót được nêu tại KLTT theo đúng quy định của pháp luật, trong đó cần hủy bỏ phương án tăng vốn điều lệ đã được thông qua trái quy định pháp luật; chấm dứt việc sử dụng đất không đúng mục đích theo quyết định cho thuê đất, việc hợp tác kinh doanh không đúng quy định của pháp luật…

Phú Lữ