Khóc, cười vì giá heo giảm

Quầy kinh doanh thịt heo Vissan tại siêu thị Coopmart. Ảnh: N.Hiền

Lợi nhuận giảm

Tại Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên được tổ chức mới đây, lãnh đạo Công ty Cổ phần Tập đoàn Dabaco Việt Nam (DBC) cho hay, năm 2016, giá thịt heo tăng cao trong một thời gian dài đã mang lại lợi nhuận cho người chăn nuôi. Sản lượng thịt tiêu thụ năm 2016 của công ty đạt trên 18.500 tấn, đạt 86,3% so với kế hoạch. Chính điều này đã dẫn tới việc tăng đàn không kiểm soát, khiến cho cung vượt cầu. Nguyên nhân này cùng với việc Trung Quốc ngừng nhập khẩu qua đường tiểu ngạch đã khiến giá thịt heo lao dốc từ quý IV/2016 đẩy công ty vào hệ lụy khó tiêu thụ sản phẩm. Mặc dù kết quả kinh doanh cả năm 2016 vẫn tăng mạnh với lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 451 tỷ đồng, tăng gần gấp đôi so với năm 2015, song theo ông Nguyễn Như So, Chủ tịch HĐQT DBC, năm 2017 sẽ là năm khó khăn nhất trong 21 năm hoạt động của DBC. Theo tính toán, DBC có thể mất tới 10 triệu USD do sụt giảm giá. Do đó, công ty đặt kế hoạch giảm lãi trong năm 2017. Theo đó, lợi nhuận sau thuế dự kiến năm 2017 của Dabaco còn 317 tỷ đồng, giảm gần 30% so với năm 2016.

Những khó khăn đã lập tức được phản ánh vào kết quả kinh doanh quý đầu tiên trong năm 2017 của DBC. Theo báo cáo tài chính quý I/2017, doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ của DBC đạt 1.475 tỷ đồng (tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái), tuy nhiên, do giá vốn hàng bán tăng mạnh khiến lợi nhuận sau thuế công ty giảm chỉ còn 13 tỷ đồng. Trước đó, lợi nhuận cùng kỳ năm 2016 công ty đạt 67 tỷ đồng.

Tương tự DBC, Tổng công ty Chăn nuôi Việt Nam (Vilico) hiện cũng đang phải đối mặt với khó khăn không kém. Theo nhận định của ban lãnh đạo công ty, hoạt động sản xuất chăn nuôi heo sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong thời gian tới. Với quy mô heo bán ra mỗi năm đạt trên 65.000 con, bao gồm cả heo thương phẩm và giống, giá bán sản phẩm giảm rất mạnh so với mức bình quân năm 2016 đang trở thành nỗi lo của ban lãnh đạo. Tình trạng cung vượt quá cầu kéo dài từ cuối năm 2016 đã gây khó khăn rất lớn cho thị trường heo giống do giá bán thấp, tồn kho. Kèm theo đó là áp lực về chuồng trại, nhân công, nguy cơ dịch bệnh…

Kết thúc quý I/2017, doanh thu của Vilico đạt 662,4 tỷ đồng, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi giá vốn tăng ít hơn, chỉ 8% nên lợi nhuận gộp thu về hơn 121 tỷ đồng, tăng 15 tỷ đồng so với cùng kỳ. Theo giải trình từ phía công ty, quý 1/2017 hoạt động sản xuất chăn nuôi heo gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng bởi thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên, hoạt động chăn nuôi bò sữa và chế biến các sản phẩm từ sữa bò tiếp tục tăng trưởng tốt. Nhờ đó, Vilico lãi sau thuế 52,8 tỷ đồng, tăng trưởng 11% so với quý I năm ngoái. Trong cơ cấu doanh thu của Vilico, doanh thu từ bán sản phẩm sữa chiếm tỷ trọng lớn nhất lên tới 78% tổng doanh thu và đạt 530 tỷ đồng trong quý I/2017, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu bán bò, bê giống cũng lên tới 15 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm 2016 chỉ đạt chưa tới 2 tỷ đồng. Trong khi đó, doanh thu bán sản phẩm chăn nuôi lại giảm 17%, chỉ đạt 44 tỷ đồng.

Bên cạnh những DN chăn nuôi, sự lao dốc của giá heo cũng tác động tiêu cực tới các DN ngành thức ăn chăn nuôi. Cụ thể, theo phân tích của Công ty chứng khoán TP.HCM (HSC), giá bán giảm kéo dài trong một vài tháng gần đây sẽ ảnh hưởng chung đến kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm của các công ty như Masan (MSN) và ở mức độ nhỏ hơn là Hòa Phát (HPG) và GTNFood (GTN). HSC ước tính giá thức ăn cho heo đã giảm khoảng 10% so với đầu năm theo giá cơ sở. Trong khi doanh thu thức ăn cho heo hiện chiếm khoảng 60 - 70% tổng doanh thu từ thức ăn chăn nuôi của MSN và HPG. Tiếp đó, GTN, với công ty con Mộc Châu có một trang trại nuôi heo lớn và do đó cũng sẽ bị ảnh hưởng. Ngoài ra, vào giữa năm 2016, HPG đã nhập khẩu 1.800 heo giống cụ kỵ từ Đan Mạch. Hiện tại, công ty dự kiến sẽ có heo giống bố mẹ vào khoảng tháng 6/2017. Song tình hình hiện này sẽ ảnh hưởng lớn tới kế hoạch bán heo giống bố mẹ cho người nông dân của công ty.

Cơ hội cho DN lớn

Điểm tích cực là giá thịt heo sống gần đây đã tăng trở lại sau khi Trung Quốc nhập khẩu heo trở lại. Trong khi đó cung/cầu trong nước cũng bắt đầu cân bằng trở lại và quá trình này có thể kéo dài 4 - 5 tháng. Hơn nữa, quá trình tái cơ cấu ngành chăn nuôi heo tại Trung Quốc nhiều khả năng sẽ giúp tăng nhập khẩu trong năm nay, tức là nhập khẩu không giảm. Do đó, HSC dự báo kết quả kinh doanh 6 tháng cuối năm của các công ty này sẽ phục hồi nhờ hoạt động xuất khẩu sang Trung Quốc trở lại bình thường giúp giá bán trong nước tăng trở lại. Đặc biệt khi mà lệnh cấm các trang trại trong đô thị tại Trung Quốc ban hành gần đây nhiều khả năng sẽ dẫn đến sự thiếu hụt về nguồn thịt tại nước này.

Ngoài ra, theo đánh giá của các chuyên gia HSC việc giá thịt heo giảm mạnh gần đây là yếu tố tích cực về dài hạn đối với các công ty như MSN và HPG vì điều này giúp đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu toàn bộ ngành thức ăn chăn nuôi trong nước khi các đối thủ nhỏ rút khỏi ngành, giúp các DN lớn tập trung thêm thị phần về tay mình. Ước tính các doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi quy mô nhỏ chiếm khoảng 20-30% thị phần thức ăn chăn nuôi nội địa. Vòng đời của heo trong ngành nuôi khoảng 3,5-4,5 tháng, tùy theo giống. Do vậy, việc dư hay thiếu cung sẽ nhanh chóng được điều chỉnh và sự ảnh hưởng chỉ diễn ra trong ngắn hạn.

Sự sụt giảm của giá heo còn giúp các DN kinh doanh thịt heo và các sản phẩm từ thịt heo gia tăng lợi nhuận. Cụ thể, trong quý I/2017, mặc dù doanh thu của Vissan giảm nhẹ chưa tới 1% so với cùng kỳ năm trước nhưng lợi nhuận sau thuế vẫn tăng 16%, đạt gần 48 tỷ đồng nhờ giá vốn giảm tới 6%. Theo ban lãnh đạo công ty, nguyên nhân giá vốn giảm là do giá heo hơi đầu vào bình quân trong quý I/2017 giảm mạnh. Vissan kỳ vọng sẽ tăng thêm thị phần trong năm 2017. Theo đó, kế hoạch doanh thu dự kiến đạt 5.100 tỷ đồng, tăng 13% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh thu mạng lưới của công ty đạt 4.150 tỷ, các sản phẩm thịt heo, thịt bò, thực phẩm chế biến đều đặt kế hoạch tăng 10-15% so với cùng kỳ.

Nguyễn Hiền