'Kẻ ngáng đường' cuộc chiến lạm phát của thủ tướng Ấn Độ

Nhân viên rót sữa trong khi pha trà tại một nhà hàng ở Tamil Nadu. Ảnh: Bloomberg.

Sữa có mặt khắp nơi ở Ấn Độ và được sử dụng trong đời sống hàng ngày và trong các nghi lễ tôn giáo của đạo Hindu. Tuy nhiên, giờ đây, sữa có thể trở thành cơn đau đầu đối với chính phủ của Thủ tướng Modi, do giá cả đang tăng mạnh, theo Bloomberg.

Giá bán lẻ sữa trung bình ở Ấn Độ đã tăng 12% so với một năm trước, lên 57,15 rupee (0,6962 USD) một lít. Điều này là do sự kết hợp của nhiều yếu tố - giá ngũ cốc tăng vọt đã khiến thức ăn cho gia súc đắt hơn, cũng như việc sản lượng sữa thấp hơn do bò không được cho ăn đầy đủ.

Trong khi đó, sữa - vốn chiếm vị trí quan trọng trong giỏ thực phẩm của Ấn Độ - cũng đẩy lạm phát chung lên cao.

Theo số liệu công bố hôm 12/4, lạm phát toàn phần của Ấn Độ trong tháng 3 giảm xuống dưới 6% - mức mục tiêu của ngân hàng trung ương - do lãi suất cao làm giảm nhu cầu chung. Tuy nhiên, lạm phát sữa có xu hướng cao hơn con số đó, nằm ở mức 9,31%.

Vì sao giá sữa tăng mạnh?

Giá sữa và các sản phẩm liên quan cao có khả năng trở thành rủi ro chính trị đối với chính phủ của ông Modi trước thềm tổng tuyển cử vào mùa hè tới.

“Xu hướng tăng giá sữa này là có vấn đề, vì sữa có cầu co giãn theo giá và tác động trực tiếp đến tiêu dùng”, R.S. Sodhi, Chủ tịch Hiệp hội Sữa Ấn Độ, nhận định.

Giới phân tích cũng kỳ vọng tình trạng mất cân đối cung - cầu sữa có thể giúp những doanh nghiệp có kỷ luật mở rộng thị phần trên thị trường chung ở Ấn Độ. Bên cạnh đó, giá sữa tăng cũng mang đến lợi ích trực tiếp cho người nông dân, Economic Times dẫn lời ông Sodhi.

Tuy nhiên, ông Sodhi cho rằng tình hình tài chính của các công ty sữa cuối cùng có thể bị căng thẳng, do chi phí mua nguyên vật liệu đang tăng lên.

Một trang trại bò sữa ở Gujarat (Ấn Độ). Ảnh: Bloomberg.

Việc giá ngũ cốc và cám gạo, những nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, tăng khiến nhiều nông dân không cho gia súc ăn đầy đủ. Điều đó phản ánh qua việc giá sữa đã tăng 12%-15% trong những tháng mùa đông, ông chia sẻ thêm.

Mưa trái mùa và các đợt nắng nóng cũng góp phần đẩy giá thức ăn chăn nuôi tăng vọt. Bên cạnh đó, lạm phát ngũ cốc cũng ở mức 15,27% cho tháng 3. Dẫu vậy, những rắc rối nảy sinh ngay cả trước khi giá thức ăn gia súc bắt đầu tăng.

Khi đại dịch Covid-19 bùng phát ở Ấn Độ và nước này áp dụng một trong những biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt nhất thế giới, nhu cầu về sữa và các sản phẩm từ sữa giảm xuống, do nhiều nhà hàng và cửa hàng đồ ngọt buộc phải đóng cửa tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Ấn Độ chiếm gần 1/4 nguồn cung cấp sữa của thế giới, nhưng khối lượng khổng lồ đó được sản xuất phần lớn bởi hàng chục triệu nông dân nhỏ. Họ sở hữu số lượng bò khiêm tốn, do vậy, nhu cầu giảm khiến họ khó có thể chăm sóc tốt gia súc.

“Một con bò phải được cho ăn bất kể lượng sữa mà nó mang đến là bao nhiêu. Đây là áp lực đối với nhà sản xuất”, Jayen Mehta, người đứng đầu hợp tác xã sữa lớn nhất Ấn Độ, chia sẻ.

Bên cạnh đó, trong khi quốc gia Nam Á này tiêu thụ phần lớn lượng sữa mà họ sản xuất, sản lượng xuất khẩu cũng đang tăng lên.

“Về triển vọng trong năm nay, chúng tôi tin rằng giá sữa sẽ tiếp tục tăng do tình trạng thiếu sữa vẫn diễn ra dù mùa cầu cao điểm đang đến gần”, Madhavi Arora, nhà kinh tế tại Emkay Global, viết trong báo cáo trong tháng này.

Nhu cầu về kem và sữa chua tăng vọt, khi nhiệt độ mùa hè tăng cao. Sau đó, trong mùa lễ hội của người Hindu, bắt đầu vào khoảng tháng 9, đồ ngọt làm từ sữa sẽ là món ăn chủ yếu.

Điều chỉnh chi tiêu

Trong khi ông Modi sửa đổi chương trình lương thực để cung cấp miễn phí khẩu phần gạo và lúa mì hàng tháng cho khoảng 800 triệu người Ấn Độ, giá cả của các thực phẩm thiết yếu khác tăng cao đang gây thêm áp lực buộc chính phủ của ông phải làm nhiều hơn nữa để giúp người dân đối phó với chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.

Đây là điều rất quan trọng khi ông chuẩn bị tái tranh cử tại quốc gia cho đến nay có số lượng người nghèo lớn nhất thế giới.

Giá sữa ở Ấn Độ đã tăng mạnh. Nguồn: Cục các vấn đề về người tiêu dùng Ấn Độ.

Giới phân tích kỳ vọng ông Modi sẽ giành chiến thắng, khi phe đối lập vẫn đang trong tình trạng hỗn loạn. Tuy nhiên, chính phủ có thể vẫn phải thực hiện một số biện pháp mạnh tay để đẩy lùi áp lực giá cả.

Trong khi các nhà kinh tế kỳ vọng lạm phát tổng thể giảm bớt trong thời gian tới, mọi thứ đang không diễn ra như kỳ vọng đối với mặt hàng chủ lực này. Ngân hàng Trung ương Ấn Độ tuần trước cho biết giá sữa có thể tiếp tục ở mức cao trong mùa hè.

Hiện tại, ngay cả các gia đình thuộc tầng lớp trung lưu cũng đang điều chỉnh mức tiêu thụ sữa của họ.

Ruchika Thakur, luật sư và là mẹ của một trẻ 5 tuổi, cho biết cắt giảm mua sữa không phải là lựa chọn, nên cô đã bắt đầu mua những loại rẻ hơn để giải quyết vấn đề chi phí tăng cao.

“Tôi suy nghĩ kỹ trước khi pha thêm cốc cà phê đó”, cô nói. Cô đồng thời cho biết không có khả năng mua thêm sữa, đặc biệt là đối với gia đình 8 người tiêu thụ ba lít sữa mỗi ngày.

Trong khi đó, Hindustan Times dẫn đánh giá của công ty khảo sát người dùng Local Circles cho biết một trong 3 hộ gia đình ở Ấn Độ đã giảm việc tiêu thụ hoặc giảm khoản chi tiêu cho sữa.

Vân Đinh