Israel tìm và lập bản đồ mạng lưới đường hầm Hamas bằng cách nào?

Tuần qua, một nhóm nhà báo nước ngoài có cơ hội đến chiến trường tận mắt quan sát tình hình. Họ nhìn thấy nhiều công trình bị phá hủy hoặc hư hại nặng nề, pháo binh khai hỏa, bộ binh cùng xe tăng đang tiến lên, và IDF chỉ mới thành công phá hủy một phần rất nhỏ của mạng lưới đường hầm Hamas.

Tính đến nay đã có 34 binh sĩ Israel thiệt mạng, con số thương vong chắc chắn sẽ tăng khi giao tranh trong đường hầm diễn ra. Để vào được đường hầm IDF dùng đến các phương pháp quân sự lâu đời bị lãng quên từ lâu.

Xác định lối vào

Muốn giành được vị trí chiến đấu trong đường hầm thì trước hết IDF cần xác định càng nhiều lối vào càng tốt. Với một mạng lưới dài khoảng 500 km thì số lối vào có thể lên đến hàng chục nghìn – hầu hết đều nằm kín đáo bên trong công trình dân sự, gara, cơ sở công nghiệp, nhà kho, dưới bãi rác,…

Israel đã có chuẩn bị kể từ đợt tấn công vào Dải Gaza năm 2014. Máy bay không người lái (UAV) giám sát liên tục, phần mềm phân tích chuyển động và nhận diện - đối chiếu với kho dữ liệu thành viên Hamas giúp quân đội nước này tìm ra hàng trăm thậm chí hàng nghìn lối vào.

Lập bản đồ

Tìm ra và vô hiệu hóa lối vào không thể hoàn toàn ngăn Hamas sử dụng đường hầm. Đa số đường hầm đều có nhiều lối vào ở mỗi đầu. Hamas nắm giữ lợi thế lớn vì nhóm hiểu rõ mạng lưới, còn phần mềm Israel sử dụng chỉ đưa ra gợi ý kết nối mô hình chuyển động để cho thấy hai điểm có khả năng kết nối chứ chẳng thể chỉ phương hướng hay xác định giao lộ ngầm.

Để lập bản đồ, binh sĩ Israel phải vào bên trong đối mặt với khó khăn và nguy hiểm to lớn. Ở bên dưới thiết bị định vị bằng GPS trở nên vô dụng vì tín hiệu vệ tinh không thể xuyên qua lòng đất. Giải pháp khả dĩ là sử dụng thiết bị kết hợp cảm biến từ tính với cảm biến chuyển động.

Khi vào đường hầm, họ sẽ dùng kính nhìn trong bóng tối hay vì rọi đèn nhắm tránh làm lộ vị trí. Họ cũng không thể sử dụng sóng vô tuyến liên lạc với đơn vị trên mặt đất mà phải dùng điện thoại dã chiến – công nghệ có từ hơn 1 thế kỷ trước.

Cho dù không gặp phải phản kháng từ Hamas thì binh sĩ Israel vẫn dừng lại ở mỗi ngã ba, đánh giá xem các nhánh dẫn đến đâu. Một lực lượng nhỏ sẽ được bố trí ở mỗi bên đường hầm đề phòng phản công. Mỗi khi tìm thấy một tuyến di chuyển thẳng đứng họ sẽ tạm ngừng, lập bản đồ vị trí rồi chuyển lên cho đơn vị trên mặt đất.

Đơn vị trên mặt đất cần tìm ra lối vào và đánh dấu, nếu lối vào không nằm trong khu vực IDF kiểm soát thì họ sẽ chiếm lấy hoặc yêu cầu nhóm trong đường hầm dừng lại hay đi vòng qua. Quá trình này lặp đi lặp lại hàng trăm lần.

IDF có robot đào hầm có thể làm tiên phong dò tìm lối đi và ghi lại hình ảnh trong đường hầm, nhưng thiết bị không thể leo thang hay vượt chướng ngại vật nên khó sử dụng rộng rãi.

Cạm bẫy trùng trùng

Không loại trừ khả năng hầu hết đường hầm đều bị đặt bẫy hoặc thiết bị nổ kích hoạt từ xa hay kích hoạt bằng ánh sáng, độ rung, tiếng ồn, chuyển động. Đường hầm có cả hệ thống dây cáp cung cấp điện, internet, điện thoại lẫn liên lạc quân sự – cho phép Hamas đặt thiết bị quan sát theo dõi động tĩnh của binh sĩ Israel.

Binh sĩ Israel không thể cắt tất cả dây vì làm vậy sẽ kích hoạt thiết bị nổ. So với nổ trên mặt đất, nổ trong đường hầm lan rộng hơn và hút hết oxy gây ngạt thở.

Khói độc là một mối nguy khác. Binh sĩ Israel có thể đối phó bằng mặt nạ phòng độc cùng bình dưỡng khí, nhưng trang bị cồng kềnh khiến việc liên lạc và chiến đấu trở nên khó khăn hơn.

Ép Hamas ra khỏi đường hầm

IDF hiểu rõ lợi thế công nghệ và vũ khí của mình khi chiến đấu trên mặt đất lớn hơn đáng kể khi chiến đấu bên dưới, vì vậy họ sẽ muốn ép Hamas ra khỏi đường hầm. Hơi cay có thể phát huy tác dụng trong không gian chật hẹp.

Nước thường được dùng để làm ngập nhiều hệ thống đường hầm khác, nhưng ở Gaza không có đủ nước. Ai Cập từng áp dụng cách kém vệ sinh hơn: đổ nước thải vào các đường hầm buôn lậu.

Chiến đấu trong đường hầm

Vũ khí thông thường quá cồng kềnh trong không gian chật hẹp. Súng lục nhỏ gọn nhưng lúc bắn ra tạo tia lửa làm chói mắt (vấn đề càng tồi tệ hơn nếu đeo kính nhìn trong bóng tối). Vì vậy nhiiều khả năng binh sĩ Israel sẽ chọn súng nòng nhỏ lắp thêm ống giảm thanh để ngăn tia lửa.

Lựu đạn cầm tay cùng súng trường chắc chắn bị loại bỏ. Tiếng nổ kèm ánh sáng lúc lựu đạn nổ có thể khiến kẻ địch bị điếc và mù tạm thời, tuy nhiên dễ khiến phe mình thương vong.

Từng xuất hiện đề xuất dùng chó tấn công, nhưng loài vật này rất khó kiểm soát khi đưa chúng vào không gian chật hẹp, đầy tiếng ồn cùng ánh sáng nếu nổ súng xảy ra.

Phá hủy đường hầm

Hamas cần mạng lưới đường hầm nên chắc chắn chỉ muốn chặn một số đoạn nhỏ trong thời gian ngắn chứ không muốn phá hủy toàn bộ.

IDF muốn phá hủy mọi đường hầm họ phát hiện. Nhiệm vụ này đòi hỏi phải đào sâu vào tường và trần, đặt thuốc nổ rồi kích nổ cho toàn bộ kiến trúc đổ sập và bị chôn vùi – một công việc quá phức tạp trong lúc đang phải chiến đấu.

Cẩm Bình