HTX thích ứng với xu hướng tiêu dùng xanh

HTX Nông nghiệp hữu cơ Tiên Dương (huyện Đông Anh) là đơn vị tiêu biểu của Hà Nội thực hiện sản xuất theo hướng xanh theo chuỗi liên kết “5 nhà” (nhà quản lý, nhà khoa học, nhà nông, nhà phân phối và người tiêu dùng).

Xanh từ đất, sạch từ tâm

Điểm nhấn của mô hình này là HTX đã chú trọng sản xuất theo quy trình hữu cơ.Tất cả nguồn phân hữu cơ được HTX tự sản xuất từ phân chuồng, phế thải hữu cơ trong trồng trọt, chăn nuôi. Những chế phẩm sinh học, thuốc trừ sâu hữu cơ cũng được sản xuất từ các thảo dược sẵn có trong tự nhiên, thân thiện với môi trường, không độc hại cho người sử dụng.

Quy trình sản xuất của HTX cũng được kiểm gia, giám sát chặt chẽ từ cơ quan quản lý. Cụ thể Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản Hà Nội sẽ định kỳ lấy mẫu kiểm tra chất lượng sản phẩm của HTX. Nếu đủ tiêu chuẩn hữu cơ, HTX mới được xuất nông sản ra thị trường.

Nhờ vậy, các sản phẩm rau hữu cơ của HTX đã khẳng định được chất lượng, tạo niềm tin với người tiêu dùng. Vùng đất Tiên Dương cũng được “xanh” hơn nhờ diện tích rau hữu cơ ngày càng được mở rộng.

Còn tại HTX rau sạch Chử Tâm (Gia Lâm) từ diện tích ban đầu chỉ gần 10.000m2 nhưng nhờ phát triển theo quy trình an toàn, đến nay, nông trại rau sạch của HTX đã có quy mô lên tới 90.000m2. Không chỉ áp dụng tiêu chuẩn sản xuất an toàn, HTX còn đầu tư hệ thống nhà lưới, nhà kính và nguồn nước được xử lý bằng công nghệ hiện đại, tưới tiêu tự động, hệ thống sơ chế hiện đại. Đặc biệt, các thành viên được đào tạo thường xuyên, cùng sự hỗ trợ của đội ngũ cán bộ kỹ thuật nên nông sản của HTX luôn có chất lượng tốt nhất, an toàn nhất khi đưa ra thị trường theo tiêu chí “xanh từ đất - sạch từ tâm”. Nông sản của HTX đã cung cấp vào các hệ thống siêu thị Aeon, Big C, BRG, một số trường học liên cấp, chuỗi cửa hàng nông sản sạch…

Theo ban giám đốc HTX, để có được những kết quả trên, tất cả các chỉ tiêu như kim loại nặng, các chất hóa học, vi khuẩn đều không phát hiện trong quá trình kiểm tra. Đây này là cách HTX hướng đến một nền nông nghiệp xanh và sạch vì sức khỏe và nòi giống.

Thích ứng thị trường

Có thể thấy, nhiều HTX trên địa bàn thành phố Hà Nội đã và đang tham gia sản xuất xanh, thân thiện môi trường và đảm bảo sức khỏe con người. Để có được điều này, các HTX đã và đang chú trọng hơn sử dụng nguồn nguyên vật liệu đầu vào như phân bón, thuốc trừ sâu không gây độc hại. Các HTX cũng đầu tư dây chuyền máy móc, công nghệ, trang thiết bị sản xuất hiện đại theo các tiêu chuẩn quốc tế để cải tiến quy trình, hướng tới sản xuất xanh.

Tiêu biểu như HTX rau quả sạch Chúc Sơn là đơn vị đầu tiên của huyện Chương Mỹ liên kết với các nhà khoa học lắp đặt hệ thống trạm quan trắc thời tiết thông minh iMetos 3.3 A-G. Với bán kính phủ sóng 15km, trạm quan trắc này sẽ dự báo nhiệt độ, tốc độ gió, lượng mưa... một cách chính xác, từ đó giúp HTX có căn cứ để xây dựng kế hoạch chăm sóc, bảo vệ rau, quả. Việc này cũng giúp HTX hạn chế phải sử dụng phân thuốc trong quá trình sản xuất, bảo đảm được chất lượng và môi trường, đáp ứng các tiêu chí sản xuất xanh, sạch…

Đặc biệt, nhiều HTX đã hình thành nên các trang trại xanh, thu hút khách đến tham quan trải nghiệm nhờ có phương án sản xuất khoa học, tuân thủ quy trình sản xuất nghiêm ngặt và phát triển sản xuất gắn liền với tạo lập môi trường sinh thái bền vững, đa dạng sinh học.

Điều này đã giúp các HTX thu hút thêm các hộ dân tham gia làm thành viên để cùng sản xuất theo hướng an toàn, hữu cơ, không sử dụng phân bón hóa học và các loại thuốc trừ sâu, cung cấp sản phẩm sạch cho người tiêu dùng. Tiêu biểu như HTX dịch vụ nông nghiệp hữu cơ Thanh Xuân (Sóc Sơn) đang áp dụng tiêu chuẩn sản xuất hữu cơ PGS - chứng nhận đảm bảo sản phẩm được sản xuất theo đúng quy trình cũng như tuân thủ theo các quy định của sản xuất hữu cơ. Thông qua các tổ đội và thực hiện giám sát chéo lẫn nhau, ý thức sản xuất của thành viên và người dân đã được nâng cao. Điều này giúp bảo đảm lợi nhuận cho người trồng rau hữu cơ, đáp ứng tiêu chí sử dụng rau sạch của người tiêu dùng. HTX cũng thu hút đến 141 người liên kết sản xuất trên 35ha.

Sản xuất xanh, sạch được các HTX trên địa bàn thành phố Hà Nội quan tâm đầu tư.

Theo chia sẻ của đại diện các HTX, hiện nay, người tiêu dùng Thủ đô đang hướng đến lựa chọn các sản phẩm tiêu dùng xanh. Điều này khuyến khích các HTX sản xuất theo hướng bền vững. Đây được xem là xu hướng tiêu dùng nổi bật hiện nay và dự báo sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai gần và trở thành một trong những mô hình được nhiều HTX hướng tới, nhằm đáp ứng xu thế phát triển chung của thế giới.

Tại Hà Nội, người tiêu dùng cũng ngày càng đòi hỏi cao hơn về chất lượng, sự thông minh và tiện dụng của sản phẩm. Đặc biệt là những sản phẩm ưu tiên cho bảo vệ sức khỏe, tái tạo năng lượng, bảo vệ môi trường.

Theo khảo sát của Công ty Nghiên cứu thị trường Intage Việt Nam ở các thành phố lớn, 95% người tiêu dùng đã có ý thức về bảo vệ môi trường, 73% sử dụng thực phẩm được sản xuất hữu cơ và thuần tự nhiên; 44% hạn chế sử dụng túi nhựa…

Chính vì vậy, không chỉ trong sản xuất, các HTX cũng chú trọng đến yếu tố xanh trong bao bì, trong chất lượng sản phẩm, trong các quy trình của sản xuất. Nắm bắt được tâm lý hạn chế sử dụng thực phẩm, đồ uống cốc, ống hút từ đồ dùng một lần, HTX Sông Hồng (Đông Anh) đã đầu tư máy móc, công nghệ để sản xuất ống hút từ rau củ thân thiện với môi trường. Đây là hướng đi hiệu quả, giúp HTX thích ứng với thị trường và đáp ứng tiêu chuẩn sử dụng sản phẩm xanh của nhiều người tiêu dùng.

Nâng cao năng lực cho HTX

Để các HTX chung tay với các cơ quan Nhà nước trong việc thúc đẩy xu hướng tiêu dùng xanh, sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường trên địa bàn thành phố Hà Nội, thời gian qua, thành phố đã tập trung tuyên truyền rộng rãi đến đối tượng là các cơ sở sản xuất, HTX, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có quy mô nhỏ để hình thành chuỗi sản xuất sạch theo từng lĩnh vực sản phẩm thân thiện với môi trường.

Việc các HTX đang chuyển đổi và thực hiện sản xuất theo hướng bền vững cũng sẽ đóng góp không nhỏ trong việc định hướng xu hướng mua sắm, tiêu dùng cho người dân. Từ đó, giúp Thủ đô ngày phát triển mạnh mẽ hơn.

Đặc biệt, việc chú trọng sản xuất bền vững với các chứng nhận cụ thể chính là tấm giấy thông hành giúp các HTX thâm nhập sâu hơn vào các thị trường lớn, khó tính như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản… Hiện, đã có những HTX xuất khẩu nông sản thành công, tạo giá trị gia tăng cho sản phẩm như HTX rau an toàn Văn Đức, HTX nông nghiệp Đồng Phú…

Sản xuất xanh được đánh giá là xu thế tất yếu của các quốc gia trên thế giới trong bối cảnh tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, cạn kiệt các nguồn tài nguyên... Tuy nhiên, để sản xuất theo hướng này, không chỉ đòi hỏi các HTX có thời gian, thành viên cần kiên trì mà còn cần có kế hoạch, sự đầu tư thích đáng về công nghệ, máy móc và cần sự liên kết chặt chẽ hiệu quả hơn nữa giữa 5 nhà để các chuỗi giá trị bền vững mới thực sự mang lại hiệu quả cao.

Bà Phạm Thị Lý, Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Tiên Dương cho biết hiện nay, cùng với việc vận động bà con thành viên mở rộng quy mô sản xuất, HTX đang tập trung xây dựng thương hiệu “Organic Tiên Dương” cho sản phẩm rau hữu cơ. Vậy nhưng, vấn đề đặt ra với HTX hiện nay là sản lượng rau hữu cơ được bao tiêu theo hợp đồng vẫn còn hạn chế.

“Mong muốn của HTX là được các cơ quan quản lý tiếp tục tạo điều kiện trong việc liên kết tiêu thụ ổn định sản phẩm rau hữu cơ cũng như hỗ trợ địa phương xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng phục vụ sản xuất, chế biến tại chỗ”, bà Phạm Thị Lý cho biết.

Điều mà nhiều HTX quan tâm là đầu tư cho sản xuất xanh, bền vững đòi hỏi chi phí cao 4- 6 lần so với phương pháp sản xuất thông thường. Trong khi đó, trên thị trường vẫn có hiện tượng trà trộn giữa sản phẩm hữu cơ, an toàn với các sản phẩm khác khiến người tiêu dùng mất niềm tin...

Nhằm phần nào tháo gỡ những khó khăn trên, thành phố Hà Nội đã cùng các địa phương đẩy mạnh thực hiện quy hoạch vùng sản xuất tập trung đối với những sản phẩm nông nghiệp hữu cơ, an toàn mà thị trường có nhu cầu lớn, phù hợp với điều kiện sinh thái của địa phương.

Cùng với đó, thành phố tăng cường tổ chức hội chợ, ứng dụng internet để quảng bá, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm; hỗ trợ HTX, doanh nghiệp đưa sản phẩm bảo đảm các tiêu chí bền vững vào các kênh phân phối hiện đại và hướng tới xuất khẩu…

Tùng Lâm