Hoàn thiện cơ chế chính sách đảm bảo công tác quản lý nợ thuế hiệu quả

Chế tài thu hồi nợ thuế còn chưa đủ mạnh

Ngày 30/1/2024, Tổng cục Thuế đã tổ chức Hội nghị trực tuyến về công tác cưỡng chế nợ thuế. Thông tin tại hội nghị, Vụ trưởng Vụ Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế Nguyễn Thu Trà cho biết, năm 2023, tình hình kinh tế khó khăn đã ảnh hưởng đến hầu hết các lĩnh vực, ngành kinh tế, hoạt động sản xuất kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp làm số nợ thuế có xu hướng tăng lên qua các tháng, đã tác động bất lợi đến việc thực hiện xử lý, thu hồi nợ thuế.

Trong bối cảnh đó, ngành Thuế đã đặt nhiệm vụ tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ người nộp thuế (NNT) duy trì sản xuất, kinh doanh, tạo thuận lợi cho NNT được gia hạn nợ thuế, nộp dần tiền thuế, miễn tiền chậm nộp, xóa nợ thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế và các nghị định, nghị quyết của Chính phủ là công tác trọng tâm.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh phát biểu chỉ đạo tại hội nghị. Ảnh: Phương Thúy

Đồng thời, trên cơ sở chương trình công tác được Tổng cục Thuế phê duyệt, Vụ Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế đã cụ thể hóa nhiệm vụ cho từng tháng, quý, tổ chức rà soát bố trí phân công công việc cho từng lãnh đạo và cán bộ thực hiện kịp thời, tích cực kiểm tra, giám sát, đôn đốc từng cán bộ, đảm bảo hoàn thành các chương trình, công việc được giao. Theo đó, kết quả công tác quản lý nợ đã có những chuyển biến tích cực, đi vào nề nếp, cơ bản đã hoàn thành nhiệm vụ đề ra.

Lũy kế tính đến 31/12/2023, toàn ngành Thuế thực hiện thu hồi nợ đọng tại thời điểm 31/12/2022 ước đạt 41.557 tỷ đồng, trong đó: Thu bằng biện pháp quản lý nợ là 37.605 tỷ đồng; thu bằng biện pháp cưỡng chế nợ là 3.952 tỷ đồng.

Tuy nhiên, biện pháp cưỡng chế nợ thuế tại các địa phương còn nhiều bất cập. Qua báo cáo của các cục thuế, khó khăn nhất hiện nay là việc áp dụng các biện pháp kê biên tài sản và thu từ bên thứ ba. Đây cũng là nội dung tất cả các cục thuế đều quan tâm và mong muốn được hoàn thiện hành lang pháp lý để đảm bảo tính khả thi khi thực hiện trong điều kiện nguồn nhân lực còn mỏng và thiếu.

Bên cạnh đó, việc quản lý đối với NNT bỏ địa chỉ kinh doanh còn nhiều hạn chế do chưa có sự phối hợp chặt chẽ từ các ngành chức năng liên quan; các chế tài trong công tác thu hồi nợ thuế còn chưa đủ mạnh dẫn đến công tác cưỡng chế, thu hồi nợ thuế chưa hiệu quả.

Hoàn thiện quy trình đảm bảo việc thực hiện thu hồi nợ khả thi

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho rằng, kết quả thu ngân sách nhà nước năm 2023 toàn ngành đạt được có sự đóng góp rất quan trọng của công tác quản lý nợ thuế. Mặc dù đã đạt được kết quả tích cực, song tình hình nợ thuế vẫn diễn biến phức tạp, số nợ thuế vẫn còn cao. Nguyên nhân của tình trạng nợ thuế tăng là do tình hình kinh tế khó khăn, nhiều doanh nghiệp phải dừng sản xuất kinh doanh, mất khả năng thanh toán, dẫn đến nợ thuế.

Phó Tổng cục trưởng Đặng Ngọc Minh cho rằng, năm 2024, dự báo nền kinh tế sẽ còn gặp rất nhiều khó khăn do biến động của tình hình chính trị, kinh tế của thế giới sẽ tiếp tục có những tác động không nhỏ đến kinh tế trong nước. Vì vậy, có thể sẽ có doanh nghiệp rời bỏ thị trường, mất khả năng thanh toán, điều này dẫn đến công tác cưỡng chế nợ thuế sẽ càng gặp nhiều khó khăn. Theo đó, Vụ Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế cần quan tâm chỉ đạo các cơ quan thuế kiên quyết thực hiện áp dụng đầy đủ các biện pháp cưỡng chế nợ thuế đối với NNT thuộc trường hợp phải áp dụng biện pháp cưỡng chế.

Vụ trưởng Vụ Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế Nguyễn Thu Trà và đại diện cục thuế địa phương phát biểu đóng góp ý kiến. Ảnh: Phương Thúy

Cùng với đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền các văn bản chính sách pháp luật đến NNT cũng như các biện pháp cưỡng chế để nâng cao tính tuân thủ, tự giác thực hiện nộp thuế, phòng ngừa nợ thuế. Thực hiện công khai thông tin NNT dây dưa, chây ỳ nợ thuế lên báo, đài, website của cơ quan thuế.

Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, các bộ, ngành liên quan như: cơ quan công an, Ngân hàng Nhà nước, tòa án, quản lý thị trường, kế hoạch đầu tư, tài nguyên và môi trường..., trong việc thu hồi nợ đọng thuế, đặc biệt là xử lý thu hồi các khoản nợ đọng liên quan đến đất đai, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản...

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế chỉ đạo cục trưởng cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải quan tâm nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác quản lý nợ, đồng thời chỉ đạo các bộ phận trong cơ quan thuế (pháp chế, kê khai, thanh tra - kiểm tra, quản lý hộ, quản lý đất…) phối hợp chặt chẽ với bộ phận quản lý nợ để đảm bảo việc thực hiện quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế đạt hiệu quả cao.

Tập trung rà soát các trường hợp bỏ địa chỉ kinh doanh, phối hợp chuyển hồ sơ các trường hợp cố ý chây ỳ nợ thuế sang cơ quan công an để có các chế tài mạnh đối với các trường hợp này nhằm nâng cao tính răn đe đến người nợ thuế.

“Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của từng địa phương trong công tác quản lý nợ thuế, việc tổ chức hội nghị toàn ngành về công tác quản lý, cưỡng chế thu hồi nợ thuế là rất cần thiết. Đây là diễn đàn để cơ quan thuế cả nước trao đổi, chia sẻ, học hỏi cũng như đề xuất các biện pháp thực hiện hữu hiệu nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, hoàn thiện quy trình đảm bảo việc thực hiện thu hồi nợ khả thi, đem lại hiệu quả cao nhất” - Phó Tổng cục trưởng Đặng Ngọc Minh nhấn mạnh.

Phó Tổng cục trưởng Đặng Ngọc Minh yêu cầu Vụ Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế chủ trì tiếp thu tổng hợp các kiến nghị, đặc biệt là những nội dung liên quan đến chức năng điều tra, kê biên tài sản,… để sớm trình Tổng cục trình Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách trong thời gian tới.

Đối với những nội dung cần phải sửa đổi, bổ sung tại Luật Quản lý thuế, Vụ Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế cần phải đánh giá một cách toàn diện để đề xuất thực hiện sửa đổi, bổ sung đảm bảo phù hợp tình hình thực tế./.

Văn Tuấn