Hãy hành động hôm nay để thay đổi ngày mai

Hai vấn đề quan trọng được nhấn mạnh là tầm soát bệnh ĐTĐ tuýp 2 để làm thay đổi diễn tiến của bệnh và giảm các biến chứng của nó; cần thiết phải tầm soát các biến chứng của bệnh ĐTĐ để điều trị, chăm sóc cho tất cả các tuýp của ĐTĐ.

Tại lễ mít-tinh, Thứ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long kêu gọi các cấp chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và toàn thể cộng đồng hãy quan tâm hỗ trợ hoạt động phòng chống bệnh ĐTĐ; hơn hết, đó là tuyên truyền cho người thân, bạn bè, hàng xóm láng giềng hay quan tâm đến việc phòng chống bệnh, hãy đi khám sức khỏe thường xuyên trong đó có xét nghiệm đường huyết để phát hiện sớm tình trạng tiền ĐTĐ cũng như bệnh ĐTĐ để có biện pháp can thiệp kịp thời nhằm ngăn chặn sự tiến triển thành bệnh hoặc xuất hiện biến chứng của bệnh.

Bệnh ĐTĐ đang gia tăng nhanh chóng trên toàn thế giới, đặc biệt đối với các nước đang phát triển. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ đái tháo đường trên toàn thế giới tăng 54% trong vòng 20 năm (2010 – 2030). Đến năm 2015 toàn thế giới có 415 triệu người trưởng thành bị ĐTĐ và dự đoán sẽ tăng lên 642 triệu người vào năm 2040. Hiện nay, ước tính cứ 11 người trưởng thành thì có một người mắc bệnh ĐTĐ.

WHO khuyến cáo, bệnh ĐTĐ là “kẻ giết người” thầm lặng. Bệnh gây ra những biến chứng nặng nề như: mù lòa, cắt cụt chi, suy thận, tai biến mạch máu não, bệnh lý mạch vành… đã trở thành gánh nặng bệnh tật không chỉ đối với người bệnh, gia đình mà còn đối với toàn xã hội, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Số ca tử vong toàn cầu của bệnh ĐTĐ năm 2015 là năm triệu người, trong khi đó số ca tử vong do HIV/AIDS là 1,5 triệu người, do bệnh lao là 1,5 triệu người và do sốt rét là 600 nghìn người. Như vậy, số ca tử vong do ĐTĐ cao hơn rất nhiều so với các bệnh truyền nhiễm từ trước đến nay vẫn được coi là nguy hiểm.

Tại Việt Nam, theo kết quả điều tra toàn quốc của Bệnh viện Nội tiết T.Ư, trong vòng 10 năm từ năm 2002 đến năm 2012, tỷ lệ bệnh ĐTĐ đã tăng hai lần (từ 2,7% lên 5,4%). Đây là điều thật sự đáng báo động khi tỷ lệ tăng bệnh ĐTĐ của nước ta tăng nhanh hơn thế giới. Tỷ lệ người bị bệnh nhưng chưa được chẩn đoán tại cộng đồng còn rất cao là 63,6% và tuổi mắc ĐTĐ đường đang ngày càng trẻ hóa.

Theo ước tính của Liên đoàn ĐTĐ quốc tế, năm 2015 có khoàng 3,5 triệu người ở lứa tuổi 20 đến 79 tuổi bị bệnh ĐTĐ; 1,8 triệu người chưa được chẩn đoán bệnh và hơn 53 nghìn người tử vong do ĐTĐ.

Bên cạnh các yếu tố khách quan gây bệnh ĐTĐ như di truyền, lão hóa thì nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ mắc bệnh là do lối sống thiếu lành mạnh với các hành vi nguy cơ như dinh dưỡng không hợp lý, thiếu hoạt động thể lực, hút thuốc và lạm dụng rượu bia. Kết quả Điều tra quốc gia các yếu tố nguy cơ mắc bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam 2015 cho thấy 57,2% dân số trưởng thành ở nước ta ăn thiếu rau, trái cây so với mức khuyến cáo của WHO. Tỷ lệ sử dụng các chất rượu, bia, thuốc lá vẫn ở mức cao, 15,6 triệu người hút thuốc lá; tỷ lệ người dân thừa cân, béo phì là 15,6%, đặc biệt là tỷ lệ thừa cân, béo phì tại khu vực thành thị là 21,3%... Điều này sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ trong thời gian tới.

Nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng đối với sự gia tăng của bệnh ĐTĐ với những biến chứng nguy hiểm của bệnh, năm 2006, Liên hợp quốc đã lấy ngày 14-11 hằng năm là “Ngày đái tháo đường thế giới”. Ngày đái tháo đường thế giới năm nay có chủ đề “Hãy cảnh giác với bệnh đái tháo đường”, nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sàng lọc, phát hiện sớm bệnh ĐTĐ và điều trị kịp thời nhằm giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng nguy hiểm.

Các nghiên cứu cho thấy có tới 70% số ca mắc mới ĐTĐ có thể phòng tránh hoặc làm chậm xuất hiện bệnh nếu chúng ta áp dụng các lối sống lành mạnh, thực hiện dinh dưỡng và tập thể dục hợp lý….

“Chúng ta hãy cùng chung tay hành động ngăn chăn căn bệnh này, nhằm không chỉ bảo vệ hạnh phúc của chính bản thân, gia đình mình mà còn góp phần xây dựng và phát triển đất nước. Hành động như khẩu hiệu của Liên đoàn đái tháo đường thế giới: Hãy hành động hôm nay để thay đổi ngày mai” - Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.