Hàng loạt sai phạm tại các nhà máy điện

Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1 giải ngân vượt tổng mức đầu tư hơn 6 nghìn tỷ đồng. Ảnh: IT.

Nhiệt điện Duyên Hải 1 chi vượt 6 nghìn tỷ đồng

Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2015 cho thấy, nhiều đơn vị đã áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu không đúng quy định, điển hình như: Dự án xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1; Dự án sân phân phối 500KV Trung tâm Điện lực Vũng Áng; Dự án hạ tầng Trung tâm Điện lực Duyên Hải… Đặc biệt, KTNN cũng cho biết, dự án Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1 giải ngân vượt tổng mức đầu tư hơn 6 nghìn tỷ đồng.

Đáng chú ý là vấn đề vốn đối ứng, vốn chủ sở hữu tại một số nhà máy điện đã làm tăng chi phí đầu tư. Cụ thể, Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1, vốn đối ứng của EVN hơn 2 nghìn tỷ đồng, bằng 6,43% tổng vốn đầu tư, trong khi quy định phải là 15%. Hay tại dự án hạ tầng Trung tâm Điện lực Duyên Hải, vốn chủ sở hữu của EVN 136,8 tỷ đồng, bằng 13% tổng vốn đầu tư thấp hơn mức quy định là quy định 15%.

Tương tự, dự án Nhà máy nhiệt điện Mông Dương 1, bố trí vốn chưa đúng cơ cấu (tỷ lệ) theo quyết định phê duyệt dự án (vốn vay nước ngoài 89,9% vượt quy định 8,5%; vốn đối ứng của EVN 7% thấp hơn quy định 10,6%) dẫn đến làm phát sinh các khoản vay, chi phí đi vay ngoài cơ cấu được duyệt theo tổng mức đầu tư với giá trị 249 tỷ đồng. Trong đó, phần chi phí đi vay thuộc vốn chủ 218,6 tỷ đồng. Ngoài ra còn dự án xây dựng công trình Thủy điện Đồng Nai 5, nguồn vốn khác và nguồn vốn tự có thực tế giải ngân chỉ đạt 15,4%, thấp hơn so với quy định (20%), dẫn đến phải dùng vốn vay để trả lãi các khoản vay, thuế và phí 150 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, KTNN cũng chỉ ra tình trạng thanh toán không đúng theo điều khoản hợp đồng, như dự án Nhà máy Nhiệt điện Mông Dương 1 thanh toán và ghi nhận chi phí đầu tư đối với khoản chi phí mua than, dầu, đá vôi phục vụ chạy thử theo quy định thuộc phạm vi trách nhiệm nhà thầu Hyundai (Tổng thầu EPC) chi trả 401,4 tỷ đồng. Chưa kể, không ít nhà máy còn gặp sự cố lúc vận hành, như Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1, tổ máy số 1 đang gặp sự cố phải ngừng hoạt động; dự án Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1, hệ thống van Bypass hạ áp cũng gặp sự cố khi sử dụng phải sửa chữa, đến thời điểm kiểm toán chưa có phương án thay thế để đảm bảo hoạt động ổn định cho hai tổ máy.

Tính thiếu thuế cả chục nghìn tỷ đồng

KTNN khẳng định, tình trạng hạch toán và kê khai thiếu doanh thu, xác định sai chi phí, từ đó tính thiếu thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và lợi nhuận còn lại phải nộp ngân sách nhà nước vẫn diễn ra khá phổ biến tại các doanh nghiệp, đơn vị được kiểm toán. Cụ thể sau kiểm toán, số thuế phải nộp ngân sách đã tăng thêm hơn 11 nghìn tỷ đồng. Trong số doanh nghiệp phải nộp có Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) phải nộp 2.054 tỷ đồng; Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn - TNHH MTV 1.755 tỷ đồng; Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn - TNHH MTV 1.264 tỷ đồng...

Đặc biệt, qua đối chiếu 1.653 người nộp thuế, KTNN đã kiến nghị các doanh nghiệp được kiểm toán phải nộp ngân sách nhà nước thêm hơn 2 nghìn tỷ đồng. KTNN đã chuyển 1 vụ việc sang Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an để điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật về các hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự đối với Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Dầu khí Hoàng Ngân. Tại doanh nghiệp này đã phát sinh một số giao dịch mua bán lớn (hàng tỷ đồng) bất thường, đáng ngờ, có dấu hiệu mua bán hóa đơn.

Kết quả kiểm toán tại 7 doanh nghiệp cũng cho thấy, việc xử lý các vấn đề tài chính trước khi cổ phần hóa và định giá doanh nghiệp vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, nhất là việc lựa chọn phương pháp định giá, xác định chi phí thương hiệu, lợi thế kinh doanh, giá trị các khoản đầu tư tài chính, giá trị quyền sử dụng đất...

Thành Nam