Hàn Quốc dừng tiếp nhận lao động ở 44 quận, huyện

Bộ LĐTBXH vừa có văn bản gửi 10 tỉnh thành, thông báo danh sách 44 huyện, thị, thành phố (cấp quận, huyện) bị phía Hàn Quốc tạm dừng tiếp nhận LĐ. Nguyên nhân là do tỉ lệ lao động ở những nơi này sau khi hết hạn hợp đồng đã bỏ trốn, không chịu về nước rất cao (trên 35%). Lo ngại là tình trạng này không thuyên giảm, Hàn Quốc sẽ cắt giảm hạn ngạch tiếp nhận LĐVN.

Lao động bỏ trốn, cơ quan chức năng bất lực

Văn bản 2843 ngày 29.7 của Bộ LĐTBXH cho biết, có 10 tỉnh thành bị Hàn Quốc tạm dừng tiếp nhận lao động theo EPS (chương trình lao động nước ngoài làm việc tại Hàn Quốc, hưởng các chế độ như những lao động tại bản địa) trong năm 2016, trong đó Nghệ An dẫn đầu với 11 huyện thị; Thanh Hóa (4 huyện); Hà Tĩnh (5 huyện); Hà Nội (4 huyện); Hải Dương (7 huyện); Thái Bình (5 huyện); Nam Định (2 huyện, thành); Bắc Ninh (3 huyện); Quảng Bình (2 huyện); Hưng Yên (1). Đây là hậu quả tất yếu do tình trạng lao động hết hạn hợp đồng bỏ trốn từ nhiều năm nay, bất chấp các nỗ lực từ phía Hàn Quốc và Việt Nam.

Sở LĐTBXH Nghệ An cho biết, tháng 8.2012, Nghệ An có 554 lao động cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc, chiếm 71,3% số lao động hết hạn hợp đồng. Hết tháng 10.2014, số lao động hết hạn hợp đồng là 173 người nhưng có đến 48,5% cư trú bất hợp pháp. Cuối tháng 2.2016, Nghệ An có 1.450 lao động “chui” tại Hàn Quốc, đứng đầu cả nước (9.000 lao động của 15 tỉnh, thành cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc).

Theo thống kê của Sở LĐTBXH tỉnh Quảng Bình, năm 2012 số LĐ hết hạn hợp đồng XKLĐ tại Hàn Quốc nhưng vẫn tiếp tục ở lại làm việc bất hợp pháp chiếm 90,73%; đến 6 tháng đầu năm 2016, hai huyện Bố Trạch và Quảng Trạch là địa phương có tỷ lệ lao động hết hạn hợp đồng XKLĐ nhưng vẫn tiếp tục ở lại làm việc bất hợp pháp rất cao lần lượt là 57,83% và 44,83%.

Hậu quả của việc lao động bỏ trốn tại Hàn Quốc khiến nước này dừng tiếp nhận lao động tại nhiều huyện, thành thị... Trong khi đó, hàng nghìn lao động đã học tiếng, nộp phí để chờ bay sang Hàn Quốc.

Áp lực về thu nhập?

Anh Nguyễn Văn Trung (Nam Đàn, Nghệ An) - lao động “chui” vừa bị trục xuất về nước - chia sẻ: “Nguyên nhân lao động hết hạn hợp đồng không chịu về nước, chấp nhận làm lao động “chui” vì thu nhập tại đây quá hấp dẫn, khoảng vài chục triệu đồng/tháng. Ai cũng cố làm thêm được tháng nào hay tháng ấy, chứ về nước thì công việc bấp bênh, thu nhập quá thấp. Do đó lao động chấp nhận sống chui lủi, trốn tránh, thậm chí nộp phạt… để bám trụ lại”.

Ngoài ra, không ít lao động phải bỏ ra quá nhiều tiền, lên đến vài trăm triệu đồng, cho các chi phí để được xuất khẩu lao động, trong đó có chi phí môi giới, “cò”…; việc được được đi xuất khẩu trở lại phải qua thủ tục nhiêu khê, tốn kém và chờ đợi lâu nên tìm mọi cách nán lại kiếm thêm tiền. Ở Hàn Quốc, cộng đồng người Việt khá đông đảo và cảnh sát truy quét không thường xuyên nên lao động “chui” càng dễ hoạt động. Có những trường hợp làm “chui” hàng chục năm vẫn không bị trục xuất. Một nguyên nhân nữa thuộc về ý thức NLĐ. Việt Nam là quốc gia đứng đầu bảng về số LĐ bỏ trốn tại Hàn Quốc, Nghệ An lại đứng đầu trong các địa phương cả nước. Ý thức tôn trọng pháp luật và giữ gìn hình ảnh quốc gia của một bộ phận người Việt chưa cao, tư duy chỉ nhìn thấy lợi ích cá nhân trước mắt là một nguyên nhân của tình trạng lao động “chui” và những hành vi vi phạm pháp luật khác tại nước ngoài.

Hàn Quốc cắt giảm mạnh hạn ngạch tiếp nhận lao động Việt Nam

Trước đây, mỗi năm Hàn Quốc tiếp nhận 10.000 - 12.000 lao động Việt Nam theo chương trình EPS, hằng năm gửi về nước khoảng 700 triệu USD. Tuy nhiên, hàng nghìn lao động Việt Nam bỏ trốn sau khi hết hợp đồng, dù phía Hàn Quốc có nhiều giải pháp ngăn chặn. Do đó, 3 năm gần đây, mỗi năm Hàn Quốc chỉ cấp hạn ngạch cho Việt Nam khoảng 3.000 - 3.500 lao động/năm, chưa bằng 1/3 con số trước đó.