Hải quan TP.Hồ Chí Minh: Nhiều thách thức trong chống buôn lậu cuối năm

Hàng nhập lậu do Hải quan TP.HCM phát hiện, thu giữ tại cảng Sài Gòn. Ảnh: T.H.

Hơn 500 tỷ đồng hàng vi phạm

Trong số gần 1.200 vụ vi phạm pháp luật về hải quan do Cục Hải quan TP.HCM phát hiện từ đầu năm đến 15-10, có nhiều vụ buôn lậu lớn, với thủ đoạn cực kì tinh vi lần đầu tiên bị phát hiện tại Việt Nam. Ba vụ buôn lậu gần 4 tấn ngà voi và vảy tê tê qua đường biển từ châu Phi về cảng Cát Lái TP.HCM bị cơ quan Hải quan phát hiện trong tháng 10-2016 là một điển hình. Đây là những vụ buôn lậu ngà voi lớn nhất từ trước đến nay qua cửa khẩu cảng biển TP.HCM bị phát hiện. Cả hai vụ nhập lậu ngà voi bị phát hiện đều được các đối tượng dùng thủ đoạn cất giấu cực kì tinh vi, các đối tượng đã khoét rỗng ruột gỗ để nhét ngà voi vào phía trong, phủ chặt sáp, nắp lại như khúc gỗ thường.

Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Phạm Quốc Hùng cho biết, từ khi triển khai Hệ thống thông quan điện tử VNACCS/VCIS đã tạo thuận lợi, thông thoáng cho hoạt động XNK. Tuy nhiên, với việc thông quan hàng hóa tự động theo quản lý rủi ro đã phát sinh nhiều thủ đoạn mới, nguy cơ rủi ro cao trên nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, tại các địa bàn trọng điểm, tuyến trọng điểm thuộc cảng biển, cảng hàng không quốc tế, đang diễn ra tình trạng các đối tượng lợi dụng cơ chế chính sách thông quan qua việc phân luồng tự động để buôn lậu hàng hóa có giá trị cao, xuất nhập khẩu hàng cấm, hàng có điều kiện với thủ đoạn tinh vi; tạo ra sự dịch chuyển hàng hóa về các địa bàn lân cận. Hiện nay các tờ khai luồng Xanh, luồng Vàng thông quan rất nhanh và có xác suất rủi ro cao, qua kiểm tra, Cục Hải quan TP.HCM đã phát hiện rất nhiều vi phạm qua luồng Xanh, luồng Vàng. Đối với loại hình phi mậu dịch, xuất hiện thủ đoạn khai báo không đúng số lượng thực tế, khai báo sai xuất xứ để gian lận về giá, tránh né nộp giấy phép.

Đáng chú ý, để hoạt động buôn lậu, các đối tượng thành lập nhiều công ty, ghi địa chỉ sai, hoặc không có địa chỉ đúng, doanh nghiệp không có bảng hiệu, thường xuyên thay đổi trụ sở (địa phương không nắm được). Sau khi bị phát hiện, các đối tượng đã sử dụng công ty đã thành lập lâu (trên 1 năm), khai báo thông tin hàng hóa sai lệch để gây khó khăn trong công tác sàng lọc thông tin...

Từ tình hình thực tế, trong năm 2016, Cục Hải quan TP. HCM đã chủ động xây dựng nhiều chuyên đề, kế hoạch đấu tranh chống buôn lậu và gian lận thương mại. Qua đó, phát hiện nhiều vụ việc vi phạm nghiêm trọng, đối tượng sử dụng phương thức và thủ đoạn rất tinh vi. Tính đến ngày 15-10, Cục Hải quan TP.HCM đã phát hiện và lập biên bản 1.144 vụ vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm trên 524,2 tỷ đồng, chưa kể trị giá gần 4 tấn ngà voi và vảy tê tê mới bị phát hiện có thể lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Tập trung chống buôn lậu cuối năm

Hàng loạt các vụ buôn lậu lớn, với thủ đoạn tinh vi qua các cửa khẩu cảng biển, sân bay bị Cục Hải quan TP.HCM phát hiện gần đây đang đặt ra nhiều thách thức lớn cho công tác đấu tranh chống buôn lậu của đơn vị trong những tháng cuối năm.Theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Phạm Quốc Hùng, từ thủ đoạn buôn lậu nêu trên đã đặt ra thách thức không nhỏ cho các lực lượng chống buôn lậu của Cục Hải quan TP.HCM.

Theo dự báo của Cục Hải quan TP.HCM từ nay đến cuối năm, yếu tố cung cầu lưu thông hàng hóa và sức tiêu thụ của người tiêu dùng vẫn tiếp tục gia tăng, các đối tượng bất chính liều lĩnh thực hiện buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ... với nhiều phương thức thủ đoạn ngày càng tinh vi và táo bạo hơn.

Nhận định đây là thời điểm đầy khó khăn, thách thức cho công tác kiểm soát chống buôn lậu và gian lận thương mại, Lãnh đạo Cục Hải quan TP.HCM thường xuyên quán triệt toàn bộ cán bộ công chức trong đơn vị nâng cao ý thức trách nhiệm, luôn đề cao cảnh giác, tăng cường thu thập thông tin, nắm tình hình, triển khai các biện pháp nghiệp vụ, chủ động phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật về hải quan.

Xác định yếu tố con người là quyết định, do vậy công tác giáo dục chính trị tư tưởng được đơn vị đặc biệt quan tâm trong cán bộ công chức nói chung và lực lượng kiểm soát hoạt động đấu tranh chống buôn lậu nói riêng. Đẩy mạnh công tác thu thập, xử lý thông tin chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trên địa bàn để phát hiện, ngăn chặn kịp thời các nguy cơ, hành vi buôn lậu vận chuyển trái phép hàng hóa.

Công tác tuần tra nắm tình hình, thu thập thông tin phát hiện các đối tượng mới phát sinh được thực hiện thường xuyên để bổ sung vào danh sách trọng điểm. Đẩy mạnh công tác thu thập xử lý thông tin, quản lý rủi ro, thực thi bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Triển khai có hiệu quả các kế hoạch kiểm soát chống buôn lậu trọng điểm của cục và các chi cục...

Lê Thu