Góc khuất sau các dự án giảm nghèo

Nhiều dự án đường giao thông, trường học…
tại huyện Lộc Bình được tổ chức nghiệm thu, sai quy định.

Đụng đâu sai đó

Từ 2012-2015, huyện Lộc Bình (Lạng Sơn) đầu tư xây dựng 140 dự án, công trình theo Quyết định số 1489/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2012-2015 và Nghị quyết số 54/2011/NQ-HĐND để xây dựng các công trình giao thông, điện sinh hoạt, trường học, nhà công vụ, trạm y tế... với kế hoạch vốn giao là 85 tỷ đồng. Theo đó, tổng số vốn đã giải ngân trên 81 tỷ đồng.

Tuy nhiên, mới chỉ thanh tra hồ sơ 42 trong 140 dự án, công trình nêu trên, ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn đã phát hiện hàng loạt sai phạm theo kiểu “sờ đâu, sai đó”. Kết luận Thanh tra của ngành chức năng chỉ rõ, chủ đầu tư đã quyết định thành lập Ban quản lý dự án nhưng chủ đầu tư chưa ban hành quyết định giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên theo quy định. Việc khảo sát thiết kế của chủ đầu tư và nhà thầu tư vấn thiết kế còn thiếu chính xác dẫn đến việc phải điều chỉnh thiết kế bản vẽ thi công làm thay đổi quy mô thực hiện dự án. 20/20 công trình nhà thầu tư vấn thiết kế không lập quy trình bảo trì theo quy định.

Cũng theo kết quả thanh tra, các nhà thầu tư vấn khảo sát thiết kế đều không thực hiện việc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp. Công tác thẩm định dự toán chưa đảm bảo quy định. Việc lập, thẩm định dự toán chưa đảm bảo tính chính xác, áp dụng đơn giá vật liệu, bóc tách khối lượng công việc còn tính thừa, dẫn đến giá trị dự toán không chính xác, làm tăng tổng mức đầu tư. Ngoài ra, có 9/20 công trình chủ đầu tư không mua bảo hiểm công trình.

Lãnh đạo Thanh tra tỉnh Lạng Sơn xác nhận, có 20/20 công trình chủ đầu tư, nhà thầu xây lắp không lập biên bản kiểm tra máy móc thiết bị trước khi thi công. 20/20 công trình nhà thầu thi công không đóng dấu giáp lai sổ nhật ký thi công, thiếu chữ ký xác nhận của chủ đầu tư, ghi chép nhật ký sơ sài chưa phản ánh đầy đủ diễn biến tình hình thi công hàng ngày. Hầu hết các công trình chủ đầu tư đều có Quyết định thành lập các Ban giám sát xã, tuy nhiên hoạt động của Ban này còn mang tính hình thức, chưa thực hiện tốt chức năng và nhiệm vụ quyền hạn của mình…

Mặt khác, qua công tác kiểm tra hiện trường 10 công trình cho thấy, có hạng mục công trình thi công không đúng thiết kế, nghiệm thu không đúng khối lượng phát sinh, có công trình đã bàn giao đưa vào sử dụng nhưng chưa đảm bảo về cơ sở hạ tầng. Điển hình có thể kể đến như, Công trình sửa chữa Trạm Y tế xã Hữu Lân, không thực hiện trát granito bậc tam cấp mà lát gạch granit bậc tam cấp. Phần mái nhà bếp thi công thiếu xà gồ. Hoa sắt cửa sổ thiết kế sắt vuông 12 x 12mm, thực tế thi công 10 x10mm, giá trị thi công không đúng thiết kế là hơn 7,7 triệu đồng. Hay như trường hợp Trường Mầm non xã Tĩnh Bắc: Công trình đang trong thời gian bảo hành tuy nhiên tường đầu hồi tại trục 10 có vết rạn, nứt ngang dài 60cm. Thiết bị, hệ thống nước nhà vệ sinh đã bị rò rỉ.

Ngành chức năng cũng chỉ rõ việc nhận sử dụng xi măng có giá trị hàng chục tỷ đồng cũng có nhiều sai phạm, như: một số biên bản bàn giao xi măng không ghi ngày, tháng, không có chữ ký, tên người nhận hàng. Một số hồ sơ thanh, quyết toán chưa chặt chẽ, đầy đủ thủ tục về chế độ kế toán. Một số công trình không lập, thẩm định và phê duyệt dự toán đầu tư công trình. Còn có trường hợp biên bản nghiệm thu đường giao thông nông thôn không ghi rõ tuyến đường, không thể hiện kích thước hình học chiều dài, chiều rộng, bề dầy mặt đường.

Trụ sở UBND huyện Lộc Bình (Lạng Sơn).

Sai phạm tiền tỷ

Không chỉ sai phạm trong lĩnh vực quản lý dự án, huyện Lộc Bình đã để sai phạm trong lĩnh vực tài chính lên tới hàng tỷ đồng. Trong 4 dự án do Ban QLDA Đầu tư xây dựng huyện Lộc Bình làm chủ đầu tư đã thanh toán vượt khối lượng thi công cho các nhà thầu thi công, với tổng giá trị khối lượng nghiệm thu, thanh toán vượt là hơn 963 triệu đồng.

Điển hình như, Công trình 1 phòng học phân trường Khau Khảo thuộc Trường mầm non xã Lợi Bác, giá trị khối lượng thi công thực tế là 94,9 triệu đồng tuy nhiên chủ đầu tư đã thanh toán giá trị khối lượng cho nhà thầu thi công số tiền lên tới 300 triệu đồng, giá trị thanh toán vượt là hơn 205 triệu đồng. Hay như Công trình đường bê tông xi măng thôn Nà Ỏ, xã Tam Gia có tổng mức đầu tư được duyệt là hơn 1,2 tỷ đồng. Ngày 25/12/2015 chủ đầu tư đã thanh toán chi phí xây lắp cho nhà thầu thi công là 940 triệu đồng.

Tuy nhiên, qua kiểm tra, ngành chức năng phát hiện khối lượng hoàn thành theo công việc đã thi công chỉ có giá trị là 214 triệu đồng, số thanh toán vượt là 725 triệu đồng.

Đáng chú ý là Công trình trụ sở UBND xã Xuân Tình có tổng mức đầu tư được duyệt là hơn 4,1 tỷ đồng. Nhà thầu xây lắp là Công ty CP xây dựng 168 với giá gói thầu là 3 tỷ 241 triệu đồng. Kết quả đối chiếu với hồ sơ tài liệu và sổ nhật ký thi công thể hiện tại thời điểm nghiệm thu thanh toán (ngày 31-12-2015) cho thấy thực tế khối lượng hoàn thành theo công việc đã thi công có giá trị là 2 tỷ 542 triệu đồng. Số tiền chủ đầu tư đã thanh toán vượt so với khối lượng công việc hoàn thành với tổng số tiền là hơn 616 triệu đồng.

Ngoài ra,còn hàng loạt các dự án như Công trình nhà công vụ, nhà vệ sinh Trường Tiểu học xã Tĩnh Bắc, Công trình sửa chữa Trạm Y tế xã Hữu Lân, mở rộng nâng cấp đường UBND xã Nà Pè, xã Quan Bản giai đoạn II … chậm tiến độ và việc lựa chọn địa điểm xây dựng không hợp lý.

Ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn khẳng định, công tác giám sát, quản lý dự án còn để xảy ra việc thi công không đúng với thiết kế. Một số công việc được thanh, quyết toán không chính xác về khối lượng hoàn thành, nghiệm thu thanh toán vượt khối lượng thi công. “Tổng số tiền sai phạm được phát hiện qua Thanh tra cần phải xử lý là hơn 423 triệu đồng. Đối với việc thanh toán vượt khối lượng của 6 công trình với số tiền hơn 1,7 tỷ đồng qua xem xét cho thấy: Việc tổ chức nghiệm thu, thanh toán như trên là trái với quy định…”- Thanh tra tỉnh Lạng Sơn khẳng định.

Xử lý như vậy, ai phục?

Về nguyên nhân dẫn đến các sai phạm trên, Thanh tra tỉnh Lạng Sơn đánh giá, do công tác chỉ đạo, kiểm tra của lãnh đạo UBND huyện Lộc Bình chưa được thường xuyên, sâu sát. Ngoài ra, việc chấp hành các quy định về quản lý đầu tư xây dựng của một số phòng liên quan, Ban QLDA huyện và UBND các xã được giao làm chủ đầu tư còn chưa nghiêm túc, thiếu tinh thần trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ. Công tác kiểm tra, giám sát của chủ đầu tư trong quá trình triển khai thực hiện dự án chưa được chặt chẽ…

Do đó, Thanh tra tỉnh Lạng Sơn yêu cầu, Chủ tịch UBND huyện Lộc Bình tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan đến những sai phạm nêu trên và có hình thức xử lý trách nhiệm.

Ngày 26-8-2016, UBND huyện Lộc Bình đã tổ chức Hội nghị kiểm điểm trách nhiệm liên quan đến sai phạm. Tại Hội nghị này, ông Hoàng Văn Minh- Phó Chủ tịch UBND huyện Lộc Bình chủ trì họp kiểm điểm ông Chủ tịch UBND huyện (Lương Trọng Quỳnh) có kết luận “cơ quan tham mưu chưa kịp thời, chưa đảm bảo, đồng chí Chủ tịch UBND huyện không chỉ đạo việc làm sai của các cơ quan chuyên môn nên đề nghị Chủ tịch UBND huyện rút kinh nghiệm”.

Ngay sau đó, chính ông Lương Trọng Quỳnh- Chủ tịch UBND huyện Lộc Bình lại chủ trì họp kiểm điểm rồi kết luận lại đối với ông Hoàng Văn Minh- Phó Chủ tịch UBND huyện Lộc Bình (phụ trách lĩnh vực xây dựng cơ bản) như sau: “Việc giải ngân vượt khối lượng dẫn đến sai phạm không có sự chỉ đạo của lãnh đạo huyện, cá nhân đã nhận trách nhiệm trước Ban Thường vụ Huyện ủy, Thường trực HĐND,UBND huyện; không có tham ô, tham nhũng, thời gian tới đồng chí Phó Chủ tịch cần chỉ đạo sát sao hơn, tăng cường kiểm tra, giám sát thực tế, tiến độ thi công các công trình...”.

Lãnh đạo các phòng ban liên quan của huyện cũng chỉ bị nhắc nhở, yêu cầu rút kinh nghiệm.

Chẳng lẽ sai phạm nhiều như vậy mà không ai bị kỷ luật cũng “khó coi” vậy là, sau cuộc họp kiểm điểm, UBND huyện Lộc Bình đã thống nhất ra quyết định kỷ luật ông Hoàng Văn Tuấn- Giám đốc Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện với hình thức không thể nhẹ nhàng hơn, là mức độ “khiển trách”.

Hàng loạt sai phạm nghiêm trọng nhưng lãnh đạo huyện Lộc Bình - người đáng lẽ phải chịu trách nhiệm chính về sai phạm lại chỉ kiểm điểm, rút kinh nghiệm. Với cách xử lý “nhẹ hều” như vậy liệu có thuyết phục và nếu các sai phạm không bị phát hiện thì hậu quả sẽ đi đến đâu?

Đức Sơn