Giữa trào lưu làm mới nhạc xưa: Làm mẹ - càng thấm thía hơn những tình khúc Phạm Duy

Tự hào xướng lên khúc tự tình non nước từ tấm bé

- Phóng viên: Chào Diệu Hà, điều gì thôi thúc chị thực hiện ý tưởng làm cả chục MV về các sáng tác của nhạc sĩ Phạm Duy?

- Ca sĩ Diệu Hà: Tôi yêu nhạc Phạm Duy bởi các sáng tác ấy có sức quyến rũ kỳ lạ, không chỉ tinh tường trong giai điệu mà ca từ cũng có sự chau chuốt, sang trọng. Tìm hiểu về nhạc Phạm Duy và hát các tình khúc của ông là thách thức, nhưng cũng là dịp để tôi trải nghiệm những cung bậc cảm xúc và có những khám phá thú vị. Các câu chuyện ở mỗi sáng tác được kể bằng những giai điệu đầy lôi cuốn, thuyết phục, ca từ có sự gợi mở mang tính khái quát, biểu tượng đến không ngờ. Tôi ngỡ ngàng phát hiện ra bằng cách nào đó tìm thấy chính mình từ trong các sáng tác của ông. Cũng bởi tình cảm và sự mến mộ dành cho cố nhạc sĩ, tôi quyết định đầu tư công sức thực hiện dự án âm nhạc “Nghìn trùng xa cách”.

- Trong dự án này có duy nhất “Tình ca” là bản nhạc về tình yêu quê hương đất nước, 8 bài còn lại chủ yếu nói về tình cảm lứa đôi, những hồi ức quá khứ, chiêm nghiệm cuộc đời. Vì sao chị lại có sự lựa chọn như vậy?

- Quả thật 9 ca khúc trong dự án đều là những bài hát ca ngợi tình yêu, nhưng khác với 8 bài còn lại, tình yêu trong “Tình ca” rộng lớn hơn, bao trùm hơn, đó là tình yêu quê hương đất nước. Tôi thuộc bài này khi mới chỉ là đứa trẻ 5 - 6 tuổi. Khi tìm hiểu nhiều hơn về âm nhạc, tôi cảm thấy yêu giai điệu và thấm thía hơn ý nghĩa trong ca từ của ca khúc này. Còn gì tự hào hơn khi chính mình xướng lên khúc tự tình non nước mà đã trót yêu từ tấm bé. Còn gì thú vị hơn là được dùng những hình ảnh hiện đại để làm sống dậy khúc ca quê hương, đất nước qua câu chuyện và góc nhìn của thế hệ hôm nay.

- Hẳn đó cũng là lý do mà chị chọn ghi hình MV “Tình ca” đầu tiên để mở màn cho dự án âm nhạc dài hơi này?

- Chọn ra mắt MV “Tình ca” trước tiên là cách mà tôi và ê-kip muốn góp thêm một tiếng nói yêu thương, tự hào của một người con nước Việt, lan tỏa tình yêu, niềm tự hào, khát vọng hòa bình và đoàn kết dân tộc. Mở đầu cho dự án bằng những tự sự thương yêu, những cuồn cuộn tự hào về quê hương, dân tộc để rồi sau đó 8 ca khúc còn lại sẽ là những tâm tình riêng. Bên cạnh đó, một lý do khác thôi thúc tôi thực hiện MV “Tình ca” bắt nguồn từ chính các con tôi. Thời điểm tôi sinh con, dạy con tiếng Việt cũng chính là giai đoạn cả thế giới đối diện với đại dịch Covid-19. Chứng kiến những đổi thay, những biến chuyển, những tác động từ các nền tảng mạng xã hội lên đời sống con người, trong lòng tôi lúc bấy giờ dấy lên suy tư rằng, liệu sau này lớn lên có bao nhiêu đứa trẻ có thể thuộc một bài vè, dùng được ca dao hay lẩy một câu Kiều? Nghĩ đến đó lòng tôi bỗng nhói lên và những ca từ trong “Tình ca” như “Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời người ơi, mẹ hiền ru những câu xa vời, à à ơi tiếng ru muôn đời” xúc động vô cùng. Trăn trở ấy của tôi có lẽ cũng là suy tư chung của rất nhiều bậc phụ huynh hiện nay. Trải nghiệm làm mẹ càng cho tôi thấm thía hơn việc cần thiết vun đắp tình yêu tiếng Việt, tình yêu đất nước cho các con mình, cho thế hệ trẻ qua những gì gần gũi, bình dị, thân thuộc nhất. Bắt đầu từ những giá trị cốt lõi, sau đó mới mở rộng ra những điều lớn lao, cao cả hơn. Ý tưởng chọn thực hiện MV “Tình ca” xuất phát từ lý do gần gũi đó.

Ấp ủ làm mới nhạc xưa

- “Tình ca” gây ấn tượng bởi mang hơi thở và màu sắc của thế hệ hôm nay, đưa ca khúc tiệm cận với giới trẻ. Điều này có sự giúp sức không nhỏ của nhạc sĩ Nguyễn Hữu Vượng. Mối duyên nào đưa chị đến với một trong những vị nhạc sĩ khó tính nhất hiện nay vậy?

- Khi ấp ủ ý tưởng làm mới nhạc xưa, tôi nhớ ngay tới nhạc sĩ, nhà sản xuất âm nhạc Nguyễn Hữu Vượng. Tôi hâm mộ anh Vượng từ thời còn là sinh viên Nhạc viện. Đó là một nhạc sĩ tài năng với cá tính sáng tạo âm nhạc độc đáo, luôn nghiên cứu kỹ về tác phẩm, không bao giờ cho phép lặp lại chính mình hay lặp lại người khác. Tôi đã ấp ủ giấc mơ có sản phẩm thực hiện chung với anh. Rất may qua sự giới thiệu của một người bạn, tôi tìm tới anh đề nghị hợp tác và anh đã nhận lời. Anh Vượng là người kỹ tính, cầu toàn, tôi cho rằng phải làm việc với những người như vậy thì mới có cơ hội học hỏi và trưởng thành. 9 ca khúc mà tôi và anh Vượng chọn cho dự án lần này đều là những tác phẩm tiêu biểu của nhạc sĩ Phạm Duy. Suốt quá trình thu âm, anh Vượng đều tới nghe trực tiếp và chỉnh sửa cho tôi. Có khoảng 2/3 số bài trong dự án lần này tôi chưa từng hát. Dưới sự dẫn dắt, khích lệ của anh Vượng, sau 6 tháng thực hiện, trải qua nhiều lần thu âm, chỉnh sửa thì dự án cũng cơ bản hoàn thành.

- Chị có thể chia sẻ một vài kỷ niệm về quá trình thực hiện MV “Tình ca” không?

- Khi hòa âm phối khí, nhạc sĩ Nguyễn Hữu Vượng sử dụng dàn dây kết hợp nhạc cụ truyền thống, tạo nên màu sắc âm nhạc mới mẻ cho ca khúc đã quá quen thuộc với khán giả. Anh Vượng muốn tôi hát bằng tất cả nội lực, sự tinh tế và tình yêu quê hương đất nước. Qua khá nhiều lần thu âm, tôi mới có được bản thu âm ưng ý nhất. Sau đó, tôi cũng trăn trở sẽ thực hiện MV theo hình thức nào và cuối cùng chọn cách kể chuyện gắn với thế hệ hôm nay. MV được quay tại Hà Nội, Quảng Ninh, Sơn La… đều là những nơi có khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp. Để có những cảnh quay đẹp, tôi cùng ê-kip đã vượt qua rất nhiều trở ngại về thời tiết, địa hình, đáng nhớ nhất là chuyến đi Quảng Ninh và Sơn La. Tại Quảng Ninh, đoàn chọn quay tại đỉnh Phượng Hoàng và biển Bãi Cháy. Để quay đại cảnh tôi hát cùng dàn nhạc trên đỉnh Phượng Hoàng, ê-kíp đã phải vận chuyển chiếc piano nặng tới nửa tấn cùng các nhạc cụ lên đỉnh núi. Chặng đường dài 4km nhưng chúng tôi đã mất gần 2 tiếng di chuyển. Khi quay xong lại mất gần 2 tiếng để xuống núi. Hay như khi thực hiện cảnh quay tại Sơn La, xe của đoàn gặp tai nạn. Rất may là khi đó mọi người đã rời khỏi xe để ghi hình. Để quay được cảnh ở thác Nàng Tiên, đoàn cũng di chuyển vô cùng vất vả, chưa kể tới cảnh cần đèn và đoàn phải tự di chuyển chiếc máy phát điện đi kèm.

- Ra mắt khán giả với một dự án “khủng”, dành nhiều tâm huyết, chị có hoài bão gì khi đến với ca hát ở độ tuổi mà không phải “thích thì thử, chán thì bỏ”?

- Tôi cảm nhận ca hát chính là một phần không thể thiếu của cuộc đời mình và tôi sẽ kiên định với sự lựa chọn đó. Tôi sẽ hát, sẽ thực hiện những ấp ủ trong âm nhạc theo cách riêng, không vội vã ồn ào, cũng không ngẫu hứng “được chăng hay chớ”. Tôi nghĩ mình cứ hát, cứ cống hiến, cứ bước dù chậm nhưng sau này khi nhìn lại từng sản phẩm sẽ không cảm thấy hối tiếc bởi tôi đã thực sự đam mê, nỗ lực và tâm huyết. Tôi biết mình là ai, đang đứng ở đâu, xuất phát điểm như thế nào... Tôi cũng tin rằng “cứ đi rồi sẽ đến”, “hữu xạ tự nhiên hương”. Hiện tại với tôi, thành công là được hát cho mình, cho những người yêu quý tiếng hát của mình, được thực hiện những sản phẩm âm nhạc để tri ân khán giả và lưu giữ cho chính bản thân mình.

Tôi muốn sau này khi nhìn lại có thể mỉm cười khi thấy mình đã thực sự nghiêm túc, bền bỉ cống hiến. Mong rằng mọi người sẽ đón nhận, sẽ yêu thương Diệu Hà một cách nhẹ nhàng, bền bỉ như dòng nhạc mà tôi lựa chọn. Sau MV “Tình ca”, tôi sẽ lần lượt phát hành MV các ca khúc còn lại trong dự án “Nghìn trùng xa cách”. Cụ thể là vào tháng 5 này, tôi sẽ ra mắt 2 MV ca khúc về tình yêu học trò, tháng 6 tới sẽ trình làng 3 MV ca khúc về tình yêu đôi lứa, và tháng 7-2024 sẽ phát hành 3 MV ca khúc còn lại nói về tình đời, tình yêu cuộc sống.

- Xin cảm ơn những chia sẻ của Diệu Hà!