Giữ hương Tết xưa
Trước đây, xã Ngọc Chánh, huyện Ðầm Dơi, là vùng ngọt, chuyên lúa, nhà xa chợ nên năm nào cũng vậy, như một thói quen, bà con thường quết bánh phồng, cốm dẹp, làm nhiều thứ bánh dân gian để đón Tết.
Bà Phạm Thị Ðiệp, 69 tuổi, ấp Tân Hùng, xã Ngọc Chánh, huyện Ðầm Dơi, chia sẻ: "Ngày trước, cứ đến tháng Chín, tháng Mười âm lịch, khi gió chướng vừa sang là cả xóm bắt đầu quết bánh phồng. Tiếng cối chày khua, quết bánh phồng quen thuộc đêm khuya đi vào ký ức của tôi. Nay tuổi cao, tôi truyền nghề cho cháu, nhờ vậy mỗi độ xuân về, cả xóm được trở về với không gian phơi bánh phồng xưa và thưởng thức hương vị Tết đồng quê”.
Hơn 35 năm gắn bó với nghề làm bánh phồng nếp, theo bà Ðiệp, ngày trước, cứ đến độ thu hoạch vụ lúa đông xuân là ở xóm bắt đầu quết bánh phồng. Nếp từ ruộng mới thu hoạch rất ngon, ngâm qua đêm, tầm 2-3 giờ khuya, bà con bắt đầu hấp, sau đó quết nhuyễn, thêm nước cốt dừa, đường mía. Công đoạn quết bánh phồng cần người cầm chày quết, người ngồi dưới đảo bột liên tục để bột nhuyễn đều. Ngày nay, công đoạn quết tay được thay thế bằng cối xay. Bột được "bắt" thành viên tròn đều nhau, các cô, chị dùng ống cán tròn đều theo kích cỡ như ý muốn, sau đó đem phơi nắng từ sáng sớm đến xế chiều là có bánh phồng thành phẩm.
Với kinh nghiệm dày dặn, các bà, các chị cán bánh phồng rất tròn và đều.
Các công đoạn làm bánh phồng nếp thủ công khá vất vả và với sự cạnh tranh của nhiều loại bánh trên thị trường, khiến cho nghề làm bánh phồng nếp ở Cà Mau ngày càng vắng bóng.
Chị Phan Cẩm Tú, ấp Tân Hùng, được bà Ðiệp truyền nghề làm bánh phồng, chia sẻ: "Món bánh phồng nếp dân dã nhưng đậm đà hương vị truyền thống, chứa đựng cả hồn quê, nhất là vào dịp Tết đến xuân về. Thấy nhiều người vẫn còn rất thích món bánh quê này, nhất là những kiều bào mỗi dịp về quê ăn Tết hay đặt mang ra nước ngoài, tôi quyết tâm giữ nghề, giữ hương Tết xưa. Tôi cũng đang nỗ lực nghiên cứu để cải tiến mẫu mã, cách bảo quản, nâng cao chất lượng hướng đến phát triển thành sản phẩm OCOP của địa phương, để món bánh quê có cơ hội đến tay người dân mọi miền Tổ quốc".
Bánh phồng đón nắng.
Không gian làm bánh phồng nếp tại ấp Tân Hùng, xã Ngọc Chánh, gợi nhớ Tết xưa trong các gia đình Việt.
Bánh phồng nếp nướng thơm lừng gợi thương, gợi nhớ cho những người xa quê, nhất là mỗi dịp Tết đến xuân về.
Bánh phồng nếp loại dẻo chỉ cần phơi 2-3 giờ, cuốn với dừa rám vỏ nạo trộn muối mè, đậu phộng, ăn rất ngon.
