Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc La Ha
Liệp Tè là xã vùng III của huyện Thuận Châu, nơi có đồng bào dân tộc La Ha sinh sống. Những năm qua, cấp ủy, chính quyền xã luôn chú trọng bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc.
Đến thăm bản Hiên, xã Liệp Tè, đúng dịp bà con dân bản tổ chức Ngày hội đại đoàn kết dân tộc. Ngay từ sáng sớm, bà con đã có mặt đông đủ tại nhà văn hóa cộng đồng dân tộc La Ha. Công trình có trị giá hơn 1 tỷ đồng vừa đưa vào sử dụng cuối tháng 9 vừa qua. Ông Quàng Văn Tuân, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản, chia sẻ: Bản có 51 hộ, với hơn 280 nhân khẩu, 100% dân tộc La Ha. Được Đảng, Nhà nước quan tâm xây dựng nhà văn hóa cộng đồng, bà con rất phấn khởi. Đây là nơi tổ chức các cuộc họp, học tập, lưu giữ các bản sắc văn hóa dân tộc.
Đội văn nghệ bản Hiên, xã Liệp Tè, huyện Thuận Châu.
Tháng 8/2023, xã Liệp Tè đã thành lập CLB giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc La Ha, với 35 thành viên từ 18 đến 60 tuổi. Thành viên CLB chia thành 2 nhóm, người trẻ tuổi và người cao tuổi. Nhóm cao tuổi thường xuyên duy trì luyện tập điệu múa “Tăng bu”, lưu giữ và truyền dạy những nghi lễ truyền thống đặc sắc của dân tộc La Ha. Nhóm thành viên trẻ tuổi, duy trì và sáng tạo trong luyện tập điệu múa “au eo”, “hưn mạy”, tham gia biểu diễn tại các hội diễn văn nghệ của huyện, của xã. Chị Tòng Thị Thởi, Phó Chủ nhiệm CLB, nói: CLB là nơi để bà con giao tiếp với nhau bằng ngôn ngữ của dân tộc mình và là dịp để các thành viên được học hỏi kinh nghiệm sản xuất và nuôi dạy con, cháu.
Vào tháng 3-4 hằng năm, đồng bào La Ha ở Liệp Tè lại tổ chức lễ hội Pang A để bà con dân bản tạ ơn với thần linh và giao lưu văn hóa văn nghệ, chia sẻ những kinh nghiệm trong phát triển trồng trọt, chăn nuôi, cùng nhau phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo. Ông Lò Văn Siêng, người có uy tín bản Tát Ướt, xã Liệp Tè, thông tin: Pang A là lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc La Ha được lưu giữ từ đời này qua đời khác, cầu mong các vị tổ tiên, các vị thần linh phù hộ cho dân tộc La Ha luôn khỏe mạnh, đoàn kết, xây dựng bản mường ấm no.
Bên cạnh đó, do cộng cư lâu đời, dân tộc La Ha có sự giao thoa văn hóa đậm nét với dân tộc Thái. Trong sinh hoạt hằng ngày, ngoài tiếng mẹ đẻ, bà con còn học và sử dụng tiếng Thái để giao tiếp. Về trang phục, phụ nữ La Ha thường mặc áo cóm có hàng khuy bạc, váy màu đen, có cạp và thắt lưng màu xanh; đội khăn piêu có thêu hoa văn và búi tóc ngược lên đỉnh đầu khi đã lập gia đình. Trang phục của nam giới La Ha gồm áo cánh ngắn, quần lá tọa và khăn đội đầu. Trải qua thời gian, cùng nhiều yếu tố tác động bởi cuộc sống hiện đại, một số lễ hội truyền thống, các bài dân ca, dân vũ đang đứng trước sự mai một.
Ông Lò Văn Dưa, Phó Chủ tịch UBND xã Liệp Tè, cho biết: Gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, những năm qua, xã thường xuyên tuyên truyền, phát huy vai trò người có uy tín truyền dạy cho thế hệ trẻ việc gìn giữ, bảo tồn nét đẹp truyền thống dân tộc thông qua trang phục, làn điệu dân ca, dân vũ, ẩm thực, tiếng nói. Vận động nhân dân tích cực tham gia phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, thực hiện nếp sống văn hóa mới trong cưới hỏi, ma chay. Xã đã phối hợp với Trung tâm Truyền thông - Văn hóa huyện Thuận Châu sưu tầm, nghiên cứu, phục dựng lễ hội Pang A, xên bản..., góp phần bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống, nâng cao đời sống tinh thần nhân dân trên địa bàn.
Chia tay bà con đồng bào dân tộc La Ha xã Liệp Tè, chúng tôi hẹn dịp trở lại để tiếp tục tìm hiểu, trải nghiệm những nét văn hóa truyền thống của bà con nơi đây.
