Giới trẻ yêu thích các nhân vật nữ của Jane Austen

Hình ảnh trong phim chuyển thể Kiêu hãnh và định kiến. Ảnh: Focus Features.

Nhà văn Jane Austen đã viết trong Kiêu hãnh và định kiến như sau: "Tôi tuyên bố sau tất cả không có thú vui nào như đọc sách! Bất cứ thứ gì, người ta cũng sẽ thấy chóng chán, nhưng sách thì không!".

Những sáng tác của Austen về mối quan hệ bạn bè và tình yêu vẫn chiếm được trái tim độc giả hơn 200 năm sau. Những tác phẩm của Austen được yêu thích đặc biệt trong giới trẻ.

Người bạn vượt thời gian

Alice Hodges, tại Trung tâm Jane Austen ở Bath, cho biết: “Chúng tôi thấy ngày càng có nhiều thanh niên yêu thích Austen đến thăm. Có những độc giả mới tám tuổi".

Ngoài những chuyển thể điện ảnh, truyền hình, những tác phẩm văn học ăn theo, các tác phẩm kinh điển của Jane Austen còn đang trở nên phổ biến hơn trên nền Internet, nhất là những video ngắn trên mạng xã hội. Thậm chí còn có một nghiên cứu tên OMG Jane Austen của nhóm học giả Cambridge về trào lưu này. Một học giả cho rằng Austen là nhà văn được ghi nhớ nhiều nhất, sau Shakespeare.

Hodges cho biết tại bảo tàng ở Bath, có các hướng dẫn viên thậm chí còn đóng vai những nhân vật trong sách khi diễn thuyết. Những màn kịch nhỏ này rất thu hút đối với giới trẻ. Bảo tàng cũng có dịch vụ cho người tham quan thử phục trang và viết bằng bút lông - y như trong sách của Austen.

Clem Melling, mười một tuổi, sống gần Huddersfield, West Yorkshire, sẽ đến thăm trung tâm dịp sinh nhật tới vào tháng sáu. Em nói: "Văn của Jane Austen tràn đầy năng lượng và rất hóm hỉnh. Em thích óc hài hước, thông minh của cô ấy".

Melling cho rằng cách Austen tập trung khắc họa tình bạn và các mối quan hệ tình cảm khiến độc giả không cần tập trung quá nhiều vào các chi tiết lịch sử. "Cách cô ấy đưa ra những nhận xét hài hước, châm biếm về các nhân vật của mình khiến em cảm giác như thể cô ấy đang nói chuyện với em như một người bạn vậy”.

Em gái của Clem, Gillie, 10 tuổi, cũng là một fan hâm mộ của Austen. Nhân vật yêu thích của Gillie là Eleanor Tilney trong tiểu thuyết Tu viện Northanger.

Mẹ của hai bé, bà Hazel Davis, 46 tuổi, là một nhà văn. Bà rất ủng hộ niềm đam mê của các con gái. Bà chia sẻ: “Tôi hơi mệt mỏi với những cuốn sách dành cho trẻ em và thanh niên có nội dung phản địa đàng hoặc hậu tận thế. Đọc với các con sách viết về những mối bận tâm đời thường dễ chịu hơn nhiều".

"Chẳng có gì để mà ủ rũ với Austen. Bà ấy thông minh, hài hước và sâu sắc. Tôi thấy việc độc giả cảm thấy gần gũi với những tác phẩm bà viết cũng thật dễ thương. Đó là một cách cho giới trẻ tiếp cận lịch sử nói chung và lịch sử nữ quyền nói riêng một cách nhẹ nhàng, vui vẻ. Nhiều hình mẫu trong sách Austen là những phụ nữ thông minh và mạnh dạn đấu tranh để thay đổi hoàn cảnh của họ”.

Janeites Clem Melling (trái) và em gái Gillie đều hâm mộ Jane Austen. Ảnh: Gary Calton/The Observer.

Julia Golding vận hành một kênh podcast lấy cảm hứng từ Austen tên What Will Jane Do? (Jane sẽ làm gì?) cũng nhận thấy đang nhiều độc giả nhỏ tuổi tìm đến các tác phẩm của văn sĩ.

Bà nói: "Thoạt nghe có vẻ khó hiểu khi mà thế hệ này, với bao lựa chọn giải trí, với văn hóa thị giác lên ngôi, lại hâm mộ một tác giả từ hơn 200 năm trước. Nhưng rồi tôi hiểu tại sao: Jane Austen cho phép mọi người bước sang một thế giới khác, thế giới tuyệt đẹp bà ấy tạo ra. Chúng ta chia sẻ điểm chung với quá khứ nhiều hơn ta tưởng".

Bà cho rằng ngay cả trong thế giới mà giới trẻ học theo những hình mẫu trên mạng xã hội như Istagram, TikTok, vẫn có chỗ cho Austen.

Golding cho rằng Austen có thể đội mũ ca-pô và mặc váy vải muslin, nhưng đọc sách của bà ấy, bạn sẽ cảm thấy như bà ấy là người bạn tuyệt vời nhất, giúp chúng ta thoát khỏi những lo toan bộn bề trong xã hội hiện đại.

Cách các độc giả trẻ tiếp cận Jane Austen

Độc giả nhỏ tuổi thường đến với Austen thông qua các cuốn sách ăn theo và nhất là qua phim chuyển thể. Olive Jenkins, 16 tuổi, biết đến nữ nhà văn sau khi xem bộ phim chuyển thể Kiêu hãnh và định kiến năm 2005.

Quyết định tìm đọc sách sau khi xem phim, Jenkins nói: "Em cảm thấy đồng cảm với cách mà tình yêu được thể hiện trong tác phẩm, nó khiến cho cốt truyện phức tạp đến mấy cũng hấp dẫn và cuốn hút. Bất chấp ngôn ngữ hoa mỹ phức tạp, Austen truyền tải một thông điệp rất rõ ràng và đầy nhiệt huyết về tình yêu. Đó là cảm nhận em chỉ tìm được ở các tác phẩm văn học cổ điển".

Tiến sĩ Rita J Dashwood, người chuyên nghiên cứu về văn hóa thế kỷ 18 và 19 tại Đại học Liverpool, đã nghiên cứu cách phương tiện truyền thông nhại lại các tác phẩm của Austen và ảnh hưởng ngược về tác phẩm của nhà văn, đưa độc giả thế hệ mới đến nguyên tác.

Bà nói: “Nhiều tiểu thuyết mới dành cho thanh niên gần đây mô phỏng lại các tác phẩm của Austen - đặc biệt là cuốn nổi tiếng nhất của bà, Kiêu hãnh và Định kiến - như Pride (tạm dịch: Niềm tự hào) của Ibi Zoboi hay Solitaire của Alice Oseman... đưa các tác phẩm của Austen đến gần thế hệ trẻ hơn".

“Theo trải nghiệm của tôi với tư cách là một giảng viên đại học, khi sinh viên vào trường, họ đã ngưỡng mộ Austen trong nhiều năm, tiếp xúc với bà ấy qua cả tiểu thuyết gốc lẫn các tác phẩm chuyển thể”.

Minh Hùng