Giải thưởng Sân khấu năm 2023 không có giải A cho vở diễn, kịch bản

Đây là khẳng định của nhà viết kịch, TS Nguyễn Đăng Chương – Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tại lễ trao Giải thưởng Sân khấu năm 2023 và triển khai kế hoạch hoạt động năm 2024 của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam. Sự kiện được tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội vào ngày 14/3.

Theo ông Chương, thực tế đời sống sân khấu năm 2023 là ảm đạm và kết quả Giải thưởng Sân khấu năm 2023 của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam phần nào khắc họa được diện mạo của nghệ thuật sân khấu năm qua. Lý do của tình trạng này, theo ông Chương là sân khấu gặp một loạt vấn đề nhưng Hội lực bất tòng tâm vì các vấn đề này đều nằm ngoài chức năng, quyền hạn của Hội nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam.

PGS.TS Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học, Nghệ thuật Việt Nam và NSND Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam trao giải cho các đơn vị có vở diễn đạt giải B.

Một trong những nguyên nhân được ông Chương chỉ ra là do nhiều địa phương sát nhập cơ học các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực văn hóa nghệ thuật nhằm hoàn thành chỉ tiêu sắp xếp tinh gọn bộ máy đã dẫn tới thực trạng nghệ sĩ thuộc lĩnh vực ca múa nhạc phải đi biểu diễn nghệ thuật sân khấu và diễn viên sân khấu phải đi diễn ca múa nhạc, diễn viên chèo diễn kịch nói, tuồng sang diễn chèo, chèo sang diễn cải lương…. Có nhiều diễn viên sân khấu chuyên nghiệp đi hoạt động phong trào văn nghệ không chuyên ở cơ sở, và cũng có rất nhiều nghệ sĩ không chuyên đang bước lên sân diễn sân khấu chuyên nghiệp.

Do cơ chế, chính sách nên hiện nay có khoảng 30 – 50% diễn viên không còn khả năng làm nghề nhưng vẫn nằm trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Vấn đề này đã tồn tại nhiều năm, dẫn đến tình trạng người không làm việc thì được hưởng lương, thế hệ nghệ sĩ trẻ đang sung sức trong lao động sáng tạo nghệ thuật nằm ngoài biên chế, hưởng lương hợp đồng từ nguồn thu của đơn vị. Nhiều nghệ sĩ trẻ không sống được bằng những đồng lương ít ỏi, dẫu đam mê đến mấy cũng vẫn phải ngậm ngùi bỏ nghề, tìm công việc khác để có thu nhập, để mưu sinh. Thực tế này đã gây nên sự lãng phí khá lớn về tài chính và nguồn nhân lực.

Đại diện các đơn vị nhận giải C cho vở diễn.

Cũng theo TS Nguyễn Đăng Chương, một điểm nghẽn lớn khác là sân khấu hiện nay đang bị khủng hoảng về đội ngũ sáng tạo. Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam có 218 hội viên là tác giả chuyên nghiệp và không chuyên, nhưng lượng tác giả có kịch bản thường xuyên dàn dựng ở các đơn vi nghệ thuật chuyên nghiệp chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Sân khấu thiếu vắng kịch bản về đề tài đương đại, về những vấn đề nóng bỏng đang tác động nhiều mặt, làm đổi thay con người và xã hội trong thời kỳ hội nhập. Đời sống sân khấu nhiều năm qua không có phê bình sân khấu….

Tại lễ trao Giải thưởng Sân khấu năm 2023, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam trao 3 giải B, 7 giải C cho vở diễn; 4 giải B, 6 giải C, 7 giải Khuyến khích cho kịch bản, sách lý luận phê bình; 10 diễn viên xuất sắc, 1 họa sĩ xuất sắc.

Dịp này, Hội cũng đã trao giải thưởng cuộc vận động sáng tác kịch bản sân khấu về đề tài thiếu niên, nhi đồng. Theo đó, Ban tổ chức trao giải A cho 2 kịch bản: Anh hùng thiếu niên (tác giả: Phạm Thu Hạnh), Vị vua không ngai (tác giả: Vũ Thị Thảo). Ngoài ra còn có 3 kịch bản được trao giải B, 7 kịch bản được trao giải C.

Cũng trong khuôn khổ buổi lễ, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam đã tôn vinh các nghệ sĩ 90 tuổi, 80 tuổi và 70 tuổi là hội viên của Hội.

Hoa Nguyễn