EU không định khuất phục Mỹ vì TTIP

Tuyên bố trên do Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker đưa ra. “Châu Âu đang tiến hành các cuộc đàm phán với Mỹ nhưng chúng tôi sẽ không quỳ gối trước Mỹ. Chúng tôi không có ý định sẽ từ bỏ các nguyên tắc đã tạo nên và đảm bảo thành công cho châu Âu”- hãng thông tấn Belga trích dẫn lời của ông Jean-Claude Juncker.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker

Được biết, EU và Mỹ đã tiến hành các cuộc đàm phán nhằm ký kết Hiệp định Đối tác Thương mại và Đầu tư xuyên Đại Tây Dương TTIP từ tháng 7/2013. Washington dự định sẽ hoàn tất quá trình này trước khi Tổng thống Obama kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 11/2016.

Theo nội dung của hiệp định này, Mỹ và EU sẽ thành lập khu vực thương mại phi thuế quan rộng lớn nhất thế giới với thị trường tiêu thụ lên đến gần 820 triệu người. Ngoài Mỹ và các quốc gia thành viên EU, tham gia dự án này còn có các quốc gia khác như Canada, Mexico, Thụy Sỹ, Lichteishtein, Na Uy và Tây Ban Nha, cũng như các quốc gia đang là ứng cử viên gia nhập EU thời gian tới.

Vẫn như trước đây, Mỹ vẫn giữa nguyên mục tiêu sẽ thỏa thuận được về TTIP trong nhiệm kỳ của Tổng thống Obama cho dù các quan chức EU liên tục lên tiếng khẳng định với báo giới rằng nhiệm vụ này (mục tiêu Mỹ đặt ra) là bất khả thi.

Trong quá trình EU đàm phán TTIP với Mỹ, hàng loạt các cuộc biểu tình phản đối TTIP đã xảy ra ở châu Âu. Những người phản đối việc ký kết hiệp định này quan ngại rằng thỏa thuận này sẽ vi phạm nghiêm trọng các tiêu chuẩn trong lĩnh vực sinh thái, luật pháp và khả năng bố trí việc làm ở Lục địa già.

Tháng 10/2015 đã có hơn 150 nghìn người tham gia vào cuộc tuần hành diễn ra tại thủ đô Berlin của Đức. Cuộc mít tinh diễn ra ngày 17/9 vừa qua ở 7 thành phố của Đức đã thu hút được sự tham gia của gần 100 nghìn người.

Ngoài sự phản đối của người dân châu Âu, quá trình đàm phán diễn ra khó khăn còn do nhiều bất đồng giữa EU và Mỹ trong quá trình đàm phán.

Người dân châu Âu phản đối TTIP

Theo The Financial Times, trong tháng 10/2015, Nghị viện châu Âu cho biết, sau hai năm tiến hành đàm phán, Mỹ và EU vẫn chưa thảo luận gì về thực chất của vấn đề và chưa giải quyết được các vấn đề phức tạp của hai bên. Hiện có hai vấn đề đang có những tác động tiêu cực thực sự đến quá trình đàm phán TTIP. Cụ thể:

Thứ nhất, Mỹ và một số quốc gia châu Âu đều đang tích cực chuẩn bị cho các cuộc bầu cử quan trọng của mình.

Thứ hai, Anh đã tổ chức trưng cầu dân ý với đa số lựa chọn phương án đưa Anh rút khỏi EU (Brexit). Quyết định này của Anh đã khiến EU mất đi một thành viên “quan trọng nhất và ủng hộ mạnh mẽ nhất cho việc ký kết TTIP”.

Ngoài ra, The Financial Times cho rằng nguyên nhân khác không kém phần quan trọng trong cản trở đàm phán TTIP là việc các chính trị gia hai bên bờ Đại Tây Dương liên tục cáo buộc lẫn nhau. Các chính trị gia châu Âu liên tục phàn nàn rằng EU chịu thiệt hại nhiều nhất từ các lệnh cấm vận đối với Nga, trong khi Mỹ không chịu thiệt hại nào đáng kể mà vẫn đạt được mục đích của mình.

Chính những bất đồng trên đã khiến Mỹ và EU chưa thể đạt được giải pháp nào có thể chấp nhận được đối với cả hai. Điều đó có nghĩa là Hiệp định này đang đứng trước mối đe dọa sẽ không thể ký kết.

Theo The Financial Times, những bất đồng này có thể sẽ phá vỡ trật tự thế giới được hình thành từ sau Chiến tranh Thế giới lần II, trong khi sự phồn vinh và an ninh của phương Tây lại đang phụ thuộc khá lớn vào trật tự này.

Đào Cảnh (lược dịch)