“Eo hẹp” nguồn thu từ đất và ôtô, xe máy

Theo khát sát của phóng viên tạp chí Thuế, phần lớn các khoản thu từ đất và ôtô, xe máy trên địa bàn Hà Nội đều không hoàn thành. Nguyên nhân của tình trạng này là do thị trường nhà đất đóng băng và việc điều chỉnh mức thu phí trước bạ ôtô, xe máy tăng cao (từ 12% - 20% đối với xe ôtô dưới 10 chỗ), nên nhu cầu mua xe của người dân giảm và việc đấu giá đất ở các địa phương gặp nhiều khó khăn.

Điển hình, tại Chi cục Thuế Hoàng Mai, tính đến hết quý I/2012, thu lệ phí trước bạ đối với ôtô, xe máy chỉ đạt 8% dự toán pháp lệnh và 29% so với cùng kỳ, tương đương 24,864 tỷ đồng (pháp lệnh là 293 tỷ đồng); Chi cục Thuế Thanh Trì đạt 10% pháp lệnh, 41% so cùng kỳ; Chi cục Thuế quận Long Biên, đạt 24% kế hoạch quý, 7% dự toán pháp lệnh, 25% so với cùng kỳ.

Tương tự, các khoản thu từ đất cũng gặp phải khó khăn không kém, trong 3 tháng đầu năm, tại Chi cục Thuế huyện Gia Lâm, thu tiền sử dụng đất chỉ đạt 4,9% dự toán pháp lệnh, bằng 41,6% cùng kỳ; còn tại Long Biên, đạt 2% kế hoạch quý, bằng 2% so cùng kỳ (tương đương 7.004 triệu đồng); đáng buồn hơn là tại Thanh Trì, khoản thu này còn chưa phát sinh, vì đấu giá nhà, đất chưa được, không ai mua. Trong số những địa phương mà phóng viên khảo sát, chỉ có Hoàng Mai là địa bàn có số thu cao từ đất, với 162,335 tỷ đồng, bằng 223% so với cùng kỳ và đạt 57% dự toán pháp lệnh. Tuy nhiên, đây lại chủ yếu là khoản thu từ năm 2011 chuyển sang, chứ không phải hoàn toàn phát sinh trong năm nay.

Trao đổi về những khó khăn mà các chi cục đang gặp phải từ nguồn thu trên, ông Nguyễn Anh Dũng - Chi cục trưởng Chi cục Thuế Hoàng Mai cho biết, do tác động của việc tăng phí đối với ôtô xe máy, nên công tác thu ngân sách hiện nay gặp rất nhiều khó khăn. Nếu như quý I/2011, các khoản thu từ ôtô, xe máy đạt gần 150 tỷ đồng thì trong quý I năm nay chỉ đạt 40-50 tỷ, giảm 2/3 so với cùng kỳ. Tuy nhiên, do đốc thúc tốt việc thu tiền đất từ 2011 chuyển sang nên khoản thiếu hụt này đã được bù đắp.

Dù vậy, song không phải đơn vị nào cũng được như Chi cục Thuế Hoàng Mai, bởi ngoài việc thị trường nhà, đất đóng băng, thì hầu hết các DN, nhà đầu tư đều gặp phải những khó khăn về tài chính, nên việc thu ngân sách từ những khoản thu này gặp rất nhiều khó khăn. Điển hình như tại địa bàn huyện Gia Lâm, tuy đã đấu giá thành công khu 31ha ở Trâu Quỳ - Đặng Xá và đã hết thời hạn nộp, nhưng các hộ dân và DN ở đây vẫn chưa có khả năng nộp vào Ngân sách nhà nước. Trong khi, nguồn thu từ đất lại chủ yếu trông chờ vào các dự án này. Hiện chi cục đã làm việc với các đơn vị để đôn đốc nộp tiền sử dụng đất và tiến hành phạt nộp chậm đối với các đơn vị quá thời hạn nộp, nhưng chỉ tiến hành nộp được một phần, do chưa có khả năng về tài chính để thực hiện nghĩa vụ.

Cùng với nguồn thu “eo hẹp” từ đất và ôtô, xe máy, thì công tác thu ngoài quốc doanh của các địa phương cũng gặp phải những khó khăn. Đến hết quý I, tổng thu ngân sách trên địa bản huyện Thanh Trì chỉ đạt 22% dự toán quý, bằng 36% so với cùng kỳ. Nếu trừ dầu, tiền sử dụng đất, đạt 63% dự toán quý, 17% dự toán pháp lệnh, bằng 82% so với cùng kỳ năm trước. Theo ông Trương Văn Tùng - Chi cục phó Chi cục Thuế huyện Thanh Trì, nguyên nhân đạt thấp là do nguồn thu từ đất, lệ phí trước bạ giảm nhiều so với cùng kỳ.

Theo ông Dũng, mặc dù quý I thu ngoài quốc doanh ở Hoàng Mai vẫn đạt khá, nhưng thời gian tới cũng sẽ rất khó. Vì, kinh tế khó khăn, nhiều DN giải thể, tạm ngừng kinh doanh,... dẫn đến việc kê khai thuế của các DN này không đều. Hơn nữa, theo ông Dũng, trong bối cảnh hiện nay, do khó khăn về tài chính nên việc thu nợ thuế cũng rất khó khăn. Điều này có thể thấy rõ khi lãi suất ở mức cao, trong khi mức phạt thuế chỉ là 0,05%/ngày. Vì thế, không loại trừ khả năng, nhiều DN thiếu vốn đã lợi dụng mức phạt thuế thấp hơn lãi suất ngân hàng để nợ thuế.

Do đó, để hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách trên địa bàn, Chi cục Thuế Hoàng Mai đang tăng cường nhiều biện pháp tăng thu, chống thất thu, như: điều chỉnh tăng thu từ các hộ, chống thất thu xây dựng tư nhân; kiểm tra hồ sơ quyết toán Thuế thu nhập doanh nghiệp tại DN và tại cơ quan thuế... Nhờ triển khai mạnh mẽ các giải pháp này, nên đến hết quý I đã thu được 362.215 triệu đồng, đạt 27% so với dự toán pháp lệnh, 105% so với cùng kỳ. Trong đó, thu khu vực công thương nghiệp và dịch vụ ngoài quốc doanh đạt 143.718 triệu đồng, đạt 26% dự toán pháp lệnh và 103% so với cùng kỳ. Thuế thu nhập cá nhân đạt 18.303 triệu, bằng 64% so với cùng kỳ. Tiền sử dụng đất 162.335 triệu đồng, đạt 57% dự toán, bằng 223% so với cùng kỳ./.

Minh Đức