Doanh nghiệp càng to, sức ỳ càng lớn

Theo Nghị định này, các DNNN là các tập đoàn, tổng công ty đều phải công bố thông tin về kế hoạch sản xuất kinh doanh, tình hình đầu tư phát triển của năm hiện tại hoặc các năm trước đó, báo cáo tài chính của năm hoạt động hoặc kế hoạch đổi mới, sắp xếp theo chủ trương tái cơ cấu, cổ phần hóa... Chậm nhất sau 6 tháng kể từ ngày Nghị định có hiệu lực, DN có trách nhiệm công bố thông tin bằng văn bản, dữ liệu gửi về Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Quy định là thế, song thực tế triển khai khá đáng buồn. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến ngày 20-9, mới có 140/432 DNNN thực hiện công bố thông tin, chiếm 32,41% tổng số DN phải công bố. Đáng chú ý, đối với các tập đoàn, tổng công ty, tính đến 20-9 chỉ có Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam là thực hiện nghiêm túc. Phần còn lại, trong đó có cả những cái tên đình đám như: Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Cao su Việt Nam, Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Hóa Chất Việt Nam… đều mới công bố một số báo cáo tài chính năm 2015, hoặc chưa thực hiện công bố theo đúng thời gian quy định.

Cũng phải nhấn mạnh rằng, trước khi tổng hợp kết quả này cả tháng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng từng có văn bản đôn đốc các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước thực hiện nghĩa vụ công bố thông tin theo yêu cầu của Nghị định 81, song sau khi văn bản được gửi đi, tình hình cũng không có nhiều biến chuyển so với trước đó.

Dễ thấy, công bố, minh bạch hóa thông tin về hoạt động của DNNN sẽ tạo cơ sở để giám sát sử dụng các nguồn lực tại DN, tránh gian lận, sử dụng không hiệu quả, thất thoát, lãng phí. Đồng thời, động thái này còn góp phần thúc đẩy quá trình tái cơ cấu, cổ phần hóa các tập toàn, tổng công ty Nhà nước và các DNNN trực thuộc bộ, ngành theo đúng kế hoạch, đạt hiệu quả cao.

Có thể khẳng định, quy định đã có, lợi ích rõ ràng, song việc triển khai thực tế ỳ ạch, trước hết lỗi thuộc về DN. Tuy nhiên, xét đến cùng, nguyên nhân sâu xa lại bắt nguồn từ chính các chế tài xử lý chưa nghiêm, chưa đủ độ răn đe tới mức DN không làm không được.

Đã tới lúc, nhắc nhở, đôn đốc thôi là chưa đủ mà cần có động thái mạnh tay hơn, xử lý các DN còn “lười” báo cáo, coi thường quy định. Bởi, ở thời buổi kinh tế hội nhập mạnh mẽ như hiện nay, đến cả chuyện “trong nhà” như vậy cũng còn làm chưa đến nơi đến chốn thì sao có thể mong gây dựng được một cộng đồng DN vững mạnh, ổn định đủ sức cạnh tranh trong một “sân chơi” quốc tế rộng lớn.