Diện mạo 'đất vàng' khu Cao Xà Lá trước ngày chuyển đổi thành đô thị

"Cao Xà Lá" là tên viết tắt của 3 nhà máy vang bóng một thời gồm Cao su Sao Vàng, Xà phòng Hà Nội và Thuốc lá Thăng Long, được khánh thành vào tháng 5/1960.

Cùng với một số nhà máy khác, các nhà máy này đã góp phần hình thành khu công nghiệp Thượng Đình. Đây là khu công nghiệp có quy mô đầu tiên ở Hà Nội. 3 nhà máy liền kề nhau và hiện là những khu "đất vàng" nằm trên mặt tiền đường Nguyễn Trãi, trục đường có tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông đi qua, gần Ngã Tư Sở và đường vành đai 3.

Nhà máy cao su Sao Vàng thành lập từ năm 1960, sau đó được đổi tên thành Công ty Cổ phần cao su Sao Vàng, một doanh nghiệp trực thuộc Bộ Công Thương, chuyên sản xuất các loại săm lốp máy bay, ôtô, xe đặc chủng, xe máy, xe đạp và các sản phẩm cao su kỹ thuật. Đây được coi là nhà máy ra đời sớm nhất ngành công nghiệp cao su Việt Nam.

Nhà máy có diện tích khoảng 62.000m2. Theo kế hoạch, nhà máy sản xuất của công ty sẽ di dời về Khu công nghiệp Châu Sơn (TP. Phủ Lý, Hà Nam).

Năm 2023, Cao su Sao Vàng đạt doanh thu 1.234 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 39 tỷ đồng.

Nhà máy xà phòng thuộc Công ty Cổ phần xà phòng Hà Nội (Hasoco) chuyên sản xuất chất tẩy rửa tổng hợp như xà phòng, nước rửa bát, nước giặt, xà bông, kem đánh răng, xà phòng thơm... Đây là một doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Tổng công ty Hóa chất Việt Nam (Vinachem).

Trước đây, nhà máy xà phòng Hà Nội nằm giữa 2 nhà máy cao su Sao Vàng và thuốc lá Thăng Long nhưng nay đã di dời ra khỏi nội đô, để lại một khu đất rộng, nằm cạnh đường Nguyễn Trãi.

Theo ghi nhận của VietnamFinance, bên trong khu đất trống hiện nay chỉ có một số máy móc, vật liệu.

Kế đến là nhà máy thuốc lá Thăng Long của Công ty Thuốc lá Thăng Long, là đơn vị trực thuộc Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam.

Nhà máy có diện tích hơn 64.000m2, gồm có hệ thống nhà kho, khu để vật tư phục vụ sản xuất và thành phẩm.

Theo quyết định được phê duyệt, Công ty Thuốc lá Thăng Long sẽ thực hiện dự án di dời và chuyển mục đích sử dụng đất tại số 235 đường Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội ra Khu công nghiệp Quốc Oai - Thạch Thất (Hà Nội).

Một số hình ảnh bên ngoài nhà máy thuốc lá Thăng Long. Ước tính mỗi năm nhà máy này cho ra thị trường hơn 1 tỷ bao thuốc lá và đóng hàng nghìn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước.

Trong báo cáo gửi Bộ Nội vụ về phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025, thành phố Hà Nội cho biết 3 nhà máy này thuộc diện di dời. Sau đó, nơi đây sẽ xây các khu đô thị với quy mô dân số dự kiến 46.000 người.

Anh Hùng