Dầu đá phiến Donald Trump sẽ phá thế cân bằng OPEC-Nga

Sau thỏa thuận cắt giảm sản lượng giữa Nga và Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC), giá dầu tăng tới ngưỡng cao nhất trong vòng 2 năm qua khiến thị trường dầu lửa hoạt động sôi động trở lại.

Nhưng triển vọng này không kéo dài lâu khi nó đang kích thích sự hồi sinh của ngành khai thác dầu đá phiến của Mỹ.

Tính toán của các nhà đầu tư Mỹ cho rằng, nếu giá dầu đạt khoảng 55 USD/thùng, các công ty dầu phiến Mỹ đủ khả năng trở lại hoạt động sau quãng thời gian dài trì trệ.

Nga và OPEC sẽ hài lòng với kịch bản giá dầu tăng nhưng không lường tới yếu tố Mỹ.

Còn theo dự kiến của các nhà lãnh đạo OPEC và ngoài OPEC tại Vienna, nếu thỏa thuận cắt giảm sản lượng được tuân thủ đầy đủ, giá dầu sẽ vượt mức 60 USD/thùng trong năm 2017.

Rõ ràng thỏa thuận cắt giảm sản lượng giữa Nga-OPEC được thông qua dường như đang không tính đến khả năng sự hồi phục của ngành dầu đá phiến Mỹ. Và theo Tập đoàn tài chính-ngân hàng nổi tiếng của nước Mỹ là Goldman Sachs, đây chính là một sai lầm.

Các nước Ả-rập Saudi và OPEC lâu nay không quá coi trọng đến khả năng hồi phục của ngành khai thác dầu đá phiến Mỹ bởi nó đã bị trì trệ ở quy mô lớn trong một thời gian dài để khó có thể phục hồi trở lại vào năm 2017.

Theo thống kê, sản lượng khai thác dầu phiến Mỹ đạt đỉnh vào tháng 6/2015 và dần tụt dốc khá mạnh kể từ thời điểm đó. Tính đến thời điểm hiện tại, nó đã sụt giảm tổng cộng khoảng 1-1,5 triệu thùng/ngày, và cần nhiều hơn 1 năm để Mỹ có thể hồi phục được mức sản lượng này.

Trong cuộc gặp tại Vienna để đàm phán các điều kiện liên quan tới cắt giảm sản lượng dầu, Bộ trưởng dầu lửa Ả Rập Saudi, Khalid al-Falih tuyên bố, ông không cho rằng ngành khai thác dầu phiến Mỹ sẽ kịp hồi phục và trở lại cuộc chơi. Bản thân phái đoàn Saudi tại hội nghị Vienna cũng tuyên bố nước này sẵn sàng cam kết giảm sản lượng của mình sâu hơn để vực dậy giá dầu nếu cần thiết.

Goldman Sachs dự đoán rằng, nếu mức giá được duy trì ở mức 55 USD/thùng, ngành dầu phiến của Mỹ có thể tăng sản lượng thêm 800.000 thùng/ngày ngay trong quý đầu tiên của năm 2017. Nếu giá dầu càng cao, khả năng hồi phục sản lượng của các công ty dầu phiến Mỹ càng nhanh, do lĩnh vực này đang nằm trong danh sách ưu tiên cho vay vốn của các ngân hàng Mỹ.

Nếu giá dầu vượt mức 60 USD/thùng, ngành dầu phiến Mỹ có thể đạt mức sản lượng ngang bằng với mức mà OPEC và các nước ngoài OPEC vừa cam kết cắt giảm là 1.758.000 thùng/ngày chỉ trong vòng nửa đầu năm 2017.

Bên cạnh đó, yếu tố Trung Quốc cũng là điều sẽ thúc đẩy nhanh hơn quá trình hồi phục lại năng lực dầu đá phiến Mỹ.

Ngoài OPEC và 5 nước ngoài OPEC (bao gồm Nga, Mexico, Oman, Azerbaijan, Kazakhstan) đồng ý cắt giảm sản lượng thì Trung Quốc cũng đang có ý định này.

Tính đến cuối năm 2015, Trung Quốc là nước đứng thứ 5 thế giới về sản lượng khai thác, ở mức 4,3-4,5 triệu thùng/ngày.

Tuy nhiên, sự cắt giảm sản lượng của OPEC có thể kéo Trunng Quốc giảm sản lượng khai thác, trung bình khoảng 300.000 thùng/ngày trong năm 2016, và dự kiến sẽ giảm thêm khoảng 200.000 thùng/ngày nữa trong năm 2017.

Trong 10 tháng đầu năm 2017, sản lượng trung bình của Trung Quốc chỉ còn khoảng 4 triệu thùng/ngày, và dự kiến trong năm 2017 sẽ chỉ còn khoảng 3,7-3,8 triệu thùng/ngày mà thôi.

OPEC cắt giảm sản lượng, Trung Quốc cũng sẽ giảm theo?

Một số nước Đông Nam Á như Malaysia hay Brunei cũng sẽ cắt giảm sản lượng của mình trong tương lai. Tập đoàn Morgan Stanley dự báo Malaysia (hiện có sản lượng 664.000 thùng/ngày) sẽ giảm sản lượng khoảng 20.000 thùng/ngày từ đầu năm 2017, còn Brunei (hiện có sản lượng 142.000 thùng/ngày) sẽ giảm khoảng 4.000 thùng/ngày.

Giám đốc phụ trách thị trường dầu khu vực châu Á-Thái Bình Dương của công ty Wood Mackenzie có trụ sở tại Singapore, Sushant Gupta, cho rằng: “Nếu tất cả những cắt giảm của Trung Quốc, Malaysia và Brunei được thực hiện cùng lúc với OPEC và 5 nước ngoài OPEC, giá dầu có thể cán mốc 65 USD/thùng trong ít nhất là nửa đầu năm 2017”.

Điều này dĩ nhiên là sẽ có lợi cho ngành dầu đá phiến Mỹ. Càng nhiều nước trên thế giới cắt giảm sản lượng khai thác, giá dầu sẽ càng tăng, và ngành dầu phiến Mỹ sẽ càng phục hồi nhanh hơn.

Tổng thống mới, ngành dầu lửa nội địa sẽ bùng cháy?

Vị Tổng thống đắc cử Donald Trump từng tuyên bố về "khái niệm Trái Đất nóng lên là do Trung Quốc tung ra để làm hại nền công nghiệp của Hoa Kỳ" và kiên quyết sẽ vực dậy nền khai thác dầu đá phiến nội địa.

Ông Donald Trump với niềm tin vào năng lượng hóa thạch, vào kỹ thuật khai thác dầu khí đá phiến cũng như thúc đẩy khai thác rộng rãi những vùng tài nguyên - điển hình là bang Alaska.

Hai tháng trước bầu cử tổng thống, ứng viên Donald Trump tuyên bố sẽ xóa bỏ những "rào cản để năng lượng của Mỹ phải trở thành nguồn lợi cho người dân địa phương". Nước Mỹ của ông Trump cũng chủ trương đưa dầu hỏa và khí đốt ra thị trường thế giới.

Ngành dầu lửa nội địa Mỹ có "cơ" để phục hồi.

Donald Trump cũng đã cam kết khởi động lại dự án Keystone XL vốn đã bị chính quyền Obama chặn lại. Đây là một dự án xây dựng đường ống dẫn dầu cho phép đưa dầu Canada được khai thác từ bang Alberta đến tận các nhà máy lọc dầu của Mỹ ở vùng Vịnh Mexicô.

Ông Alexandre Andlauer, đặc trách về lĩnh vực dầu khí của cơ quan nghiên cứu độc lập Alpha Value, trụ sở tại Paris cho rằng, nếu tổng thống tương lai Donald Trump thực sự cho xây thêm các đường ống dẫn dầu và khí đốt, giải tỏa được thế cô lập của một số vùng đất giàu tiềm năng, cấp thêm giấy phép khai thác, cho phép xuất khẩu dầu hỏa của Mỹ ra bên ngoài thì đây sẽ là một tin vui với các nhà sản xuất ở Mỹ.