Chuyện về 'Ngày Chiến thắng 9/5' của Nga

Hành trình của sự kiện

Lễ kỷ niệm này hầu như không được tổ chức ở Liên Xô trước năm 1965. Cho đến những năm 1990, sau khi Liên Xô sụp đổ, buổi lễ này cũng thường chỉ nhằm tôn vinh các cựu chiến binh.

Một buổi diễu binh kỷ niệm ngày Chiến thắng 9/5. Ảnh: GI

Bài liên quan

Các nhà lãnh đạo G7 và Tổng thống Zelenskyy sẽ hội đàm vào ngày mai

Tổng thống Belarus thừa nhận cuộc chiến của Nga sẽ kéo dài

Hai ông Scholz và Biden thống nhất không thừa nhận lãnh thổ của Nga ở Ukraine

Nga diễu hành xe tăng và tên lửa trước Ngày Chiến thắng

Song kể từ năm 2008, dưới thời ông Putin, Ngày Chiến thắng đã trở thành một dịp không chỉ để tôn vinh những hy sinh của thế hệ đi trước, mà còn để ghi lại hình ảnh của nước Nga trong hành trình khôi phục lại sự vĩ đại.

Sự đầu hàng vô điều kiện của Đức Quốc xã có hiệu lực lúc 11:01 tối vào ngày 8/ 5/1945, được đánh dấu là "Ngày Chiến thắng ở châu Âu" của Pháp, Anh và Mỹ. Còn tại Moscow, ngày 9/5 đã trở thành "Ngày Chiến thắng" của Liên Xô mà người Nga gọi là Cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại 1941-1945.

Liên Xô đã mất 27 triệu người trong Thế chiến thứ hai, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Nhà lãnh đạo Liên Xô Josef Stalin đã ra quyết định nghỉ lễ và lễ duyệt binh chiến thắng đầu tiên trên Quảng trường Đỏ, được tổ chức vào ngày 24/6/1945.

Ngày 9/5 là một ngày làm việc bình thường từ năm 1947 cho đến năm 1965, khi nhà lãnh đạo Liên Xô khi đó là Leonid Brezhnev ra lệnh tổ chức lễ duyệt binh kỷ niệm 20 năm trên Quảng trường Đỏ, có sự góp mặt của các cựu chiến binh và vũ khí lịch sử.

Trước đó, việc phô trương các khí tài quân sự hiện đại của Liên Xô thường diễn ra trong các cuộc diễu binh được tổ chức trên Quảng trường Đỏ vào ngày 7/1 hàng năm. Tổng thống đắc cử đầu tiên của Nga, Boris Yeltsin, đã biến các cuộc diễu binh Ngày Chiến thắng trở thành sự kiện thường niên kể từ năm 1995 trở đi.

Dưới thời ông Putin

Kể từ năm 2008, các cuộc diễu binh Ngày Chiến thắng đã trở thành một màn trình diễn không chỉ của các tiểu đoàn diễu binh mà còn cả những vũ khí mới nhất của Nga, bao gồm máy bay chiến đấu, xe tăng và tên lửa đạn đạo xuyên lục địa có khả năng hạt nhân.

Vào năm năm 2008, các đơn vị cơ giới đã lần đầu tiên tham gia cuộc duyệt binh kể từ năm 1991. Đây cũng là lần đầu tiên có một máy bay chiến đấu xuất hiện trong bất kỳ cuộc duyệt binh nào trên Quảng trường Đỏ kể từ năm 1957.

Đây cũng là lần đầu tiên cuộc duyệt binh được truyền hình trực tiếp tới khán giả trên toàn thế giới, thông qua kênh RT của Nga.

Khi được hỏi hôm thứ Sáu rằng liệu cuộc duyệt binh có bị lu mờ bởi cuộc xung đột Ukraine, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết:

"Ngày Chiến thắng đối với tất cả công dân Nga, đối với tất cả người dân Nga, đối với hầu hết cư dân trên lãnh thổ cũ của Liên bang Xô viết, là một ngày thiêng liêng... tràn ngập cảm giác đau thương vì những hy sinh mà chúng tôi đã phải gánh chịu và niềm tự hào về đất nước của chúng tôi... Sẽ không có gì có thể làm lu mờ điều đó".

Trọng Nam (theo Reuters)