Chuyên gia khuyên Apple nên tạo ra iPhone cấp thấp giá 250 USD để phục hồi tăng trưởng

Apple đang gặp khó khăn từ mọi phía. Các cơ quan quản lý và nhà làm luật ở nhiều quốc gia đang xem xét kỹ lưỡng Apple. Ngoài ra, Apple đang tụt hậu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và gặp khó khăn để tìm kiếm các danh mục sản phẩm mới, điển hình là việc khai tử dự án sản xuất ô tô điện kéo dài 1 thập kỷ. Song đáng báo động hơn cả là việc kinh doanh iPhone ở Trung Quốc, thị trường nước ngoài quan trọng nhất với Apple, cũng rơi vào tình trạng ảm đạm.

Sau đợt phục hồi ngắn ngủi trong kỳ nghỉ lễ cuối năm ngoái, doanh số bán iPhone dự kiến sẽ giảm trở lại ở quý 1/2024 khi Apple sắp công bố kết quả kinh doanh mới nhất. Điều đó sẽ làm tổng doanh thu của Apple giảm khoảng 5%, đánh dấu mức giảm thứ 5 trong 6 quý vừa qua, theo ước tính từ các nhà phân tích ở Phố Wall.

Hãng nghiên cứu thị trường IDC dự đoán doanh số iPhone sẽ giảm 10% trong quý 1/2024 dù doanh số smartphone trên thị trường tổng thể tăng 8%.

Doanh số iPhone sụt giảm mạnh ảnh hưởng đến lớn doanh số bán hàng (tất cả sản phẩm và dịch vụ) của Apple ở Trung Quốc, nhưng còn có những mối lo ngại khác. Lệnh cấm với các thương hiệu nước ngoài tại nơi làm việc của chính phủ Trung Quốc, cùng việc người tiêu dùng đón nhận smartphone nội địa, trong đó có Huawei, đã làm mờ đi triển vọng của Apple. Trong quý 4/2023, doanh số bán hàng của Apple tại Trung Quốc đã giảm 13%, mức giảm tồi tệ nhất trong khoảng 4 năm. Các nhà phân tích đã dự đoán một sự sụt giảm khác trong quý 1/2024 mà Apple sẽ báo cáo kết quả vào ngày 2.5 tới.

Tin tích cực cho Apple là người dùng iPhone hiện tại ở Trung Quốc không chuyển sang hãng khác hàng loạt. Vấn đề dường như liên quan nhiều hơn đến việc thu hút người mới vào hệ sinh thái sản phẩm của Apple và khó thúc đẩy người dùng iPhone hiện tại nâng cấp máy trong thời gian ngắn hơn.

Không có gì ngạc nhiên khi tốc độ nâng cấp iPhone đã chậm lại trong những năm gần đây. Có nhiều lý do giải thích cho điều này, chẳng hạn thiếu đi các chương trình khuyến mãi truyền thống từ các nhà mạng, giá điện thoại tăng cao, nền kinh tế bất ổn và thực tế là thế giới vẫn đang dần phục hồi sau đại dịch COVID-19. Song rõ ràng là Apple đang cung cấp cho người dùng ít lý do hơn để nâng cấp iPhone.

Sản phẩm chủ lực của Apple đã không thay đổi nhiều kể từ khi iPhone 12 được phát hành vào năm 2020. Trước đó, không có cải tiến lớn nào trên iPhone kể từ năm 2017. Thời Apple nâng cấp iPhone mạnh mẽ vài năm một lần không diễn ra gần đây.

Để bù đắp cho điều đó, Apple đã tập trung toàn lực vào các dịch vụ và phụ kiện. Dù có thể không nâng cấp iPhone mỗi năm hoặc hai năm một lần, người dùng vẫn có thể chi vài trăm USD hàng năm cho các dịch vụ, ứng dụng của Apple và AirPods. Thậm chí họ có thể mua một chiếc Apple Watch. Khi những khách hàng đó quyết định mua một chiếc iPhone mới, đó là sự thành công lớn với Apple.

Song ngay cả chiến lược này cũng đang đạt đến giới hạn của nó. Tăng trưởng doanh số iPhone đã chững lại và có vẻ cần phải thay đổi điều gì đó.

Apple có thể làm gì? Câu trả lời rõ ràng nhất là một danh mục sản phẩm mới quan trọng, nhưng nó sẽ không có gì xuất hiện trong tương lai gần. Apple từng dành một thập kỷ và 10 tỉ USD để phát triển một chiếc ô tô điện không được sản xuất. Apple đã mất 8 năm và nhiều tỉ USD để tạo ra kính thực tế hỗn hợp Vision Pro trị giá 3.500 USD, thiết bị sẽ không trở thành cỗ máy kiếm tiền lớn trong nhiều năm tới. Cho đến khi Apple có thể sản xuất một phiên bản Vision Pro nhẹ hơn với mức giá dễ chịu hơn, kính thực tế hỗn hợp vẫn chỉ là sản phẩm thích hợp cho một nhóm người dùng khá giả nhất định.

Nhà báo công nghệ nổi tiếng Mark Gurman đã gợi ý cho Apple cách để phục hồi tăng trưởng mà không cần tạo ra một thiết bị hoàn toàn mới. Theo Mark Gurman, cách tốt nhất mà công ty có thể làm là phát triển một phiên bản iPhone rẻ hơn và thâm nhập vào các thị trường mới nổi.

Kể từ khi mẫu iPhone đầu tiên được bán ra vào năm 2007, đã có nhiều lời kêu gọi Apple phát triển một mẫu máy rẻ hơn. Thế nhưng, đó không phải là điều mà Apple theo đuổi quyết liệt. Nỗ lực đầu tiên của hãng nhằm làm cho iPhone có giá cả phải chăng hơn là giảm giá các mẫu cũ xuống 100 USD khi phiên bản mới ra mắt. Sau đó, Apple tung ra iPhone 5C vào năm 2013, nhưng mẫu máy này thực ra là phiên bản cũ được bọc trong nhựa nhiều màu sắc với mức giá rẻ hơn 100 USD.

Apple đã thử làm lại vào năm 2016 với iPhone SE. Mức giá 399 USD là sự cải tiến, rẻ hơn hàng trăm USD so với các mẫu cao cấp hơn nhưng thiết kế của iPhone SE nhanh chóng lỗi thời. Mẫu iPhone SE 2022 (hay iPhone SE 3) có giá 429 USD không phải là một món hời vì thiếu hụt tính năng.

Mặt sau iPhone SE 2022 - Ảnh: Internet

Các thương hiệu Trung Quốc như Xiaomi, Transsion, Oppo đang cung cấp các mẫu smartphone có màn hình lớn hơn và nhiều camera với giá chỉ 150 USD một chiếc.

Năm 2025, Apple dự định nâng cấp phiên bản iPhone SE, chuyển sang thiết kế toàn màn hình khiến thiết bị trông giống smartphone hiện đại hơn. Tuy nhiên với việc Apple sử dụng chip nhanh hơn và vật liệu cao cấp, bạn có thể đặt cược rằng giá iPhone SE mới vẫn ở mức cao hơn 400 USD.

Nếu muốn nghiêm túc thâm nhập các thị trường mới nổi, Apple nên phát triển một chiếc iPhone cấp thấp có giá tầm 250 USD. Đó chắc chắn không phải là điều Steve Jobs (cựu Giám đốc điều hành Apple) muốn làm, nhưng việc giảm giá sản phẩm có thể là điều cần thiết cho công ty ngay lúc này.

Apple có thể giảm chi phí bằng cách sử dụng LCD toàn màn hình thay vì màn hình OLED đắt tiền hơn có trên iPhone hiện tại và giảm số lượng camera. iPhone giá rẻ nên dùng chip cũ hơn nhưng vẫn hoạt động tốt và có thể là vỏ nhựa mà vẫn giữ kiểu dáng công nghiệp của Apple. Hãng nên tập trung tiếp thị và phân phối iPhone giá rẻ này cho thị trường mới nổi thay vì phát hành toàn cầu như các mẫu iPhone cao cấp khác.

Điều này sẽ đòi hỏi sự thay đổi trong suy nghĩ. Apple sẽ phải quên đi tỷ suất lợi nhuận đáng tự hào của mình và chỉ theo đuổi doanh thu, thị phần. Động thái đó có thể giúp xây dựng thương hiệu của Apple ở các nước đang phát triển và cuối cùng bán thêm được các thiết bị đắt tiền hơn cho những người dân ở đó. Trong quá trình sử dụng, nhiều người trong số họ có thể sẽ bị cuốn hút bởi các dịch vụ và ứng dụng của Apple.

Apple đã tránh động thái như vậy vì sợ làm loãng thương hiệu cao cấp của mình. Đó là lý do tại sao các cuộc thảo luận về việc Apple bán một chiếc iPhone rẻ thực sự vẫn chưa tiến triển. Steve Jobs đã nói cách đây nhiều năm là “Chúng tôi không cung cấp những sản phẩm bị cắt giảm tính năng và tệ hại” và Apple vẫn sống theo triết lý đó. Thế nhưng, thị trường đang thay đổi. Các đối thủ của Apple đã tiến bộ và mức độ cạnh tranh ngày càng cao.

Apple thực hiện động thái gần đây cho thấy hãng đã cởi mở hơn với những ý tưởng mới. Công ty hiện bán chiếc MacBook Air M1 trị giá 699 USD thông qua Walmart (tập đoàn bán lẻ đa quốc gia của Mỹ) mà không quảng cáo trên các kênh riêng.

Có hàng tỉ người trên thế giới không sử dụng sản phẩm của Apple và điều này có thể không thay đổi nếu không có lựa chọn giá cả phải chăng hơn. Cơ hội lớn nhất của Apple có thể từ Ấn Độ, nơi hãng đang mở rộng hoạt động kinh doanh và sản xuất.

Truy cập mạng di động tiên tiến đang phát triển ở nước này. Ấn Độ có tầng lớp trung lưu đang tăng và ngày càng có nhiều người mua smartphone mỗi năm. Apple đã mở hai cửa hàng ở Ấn Độ vào năm ngoái và đang lên kế hoạch mở thêm ít nhất ba cửa hàng nữa. Quốc gia Nam Á này đang trở thành một trung tâm sản xuất. Apple đang nhanh chóng mở rộng lắp ráp iPhone tại đây và có kế hoạch sản xuất nhiều thiết bị hơn.

Một cửa hàng bán lẻ của Apple ở Ấn Độ - Ảnh: Bloomberg

Có những thị trường thú vị khác ở khu vực châu Á như Việt Nam, Indonesia, Thái Lan và Malaysia. Apple đã có hai cửa hàng ở Thái Lan và sắp bổ sung địa điểm đầu tiên tại Malaysia. Năm ngoái, Apple đã mở cửa hàng trực tuyến tại Việt Nam. Bước đi đó thường dấu hiệu báo trước cho nỗ lực lớn hơn của Apple trong khu vực. Giống như Ấn Độ, những thị trường này ngày càng đóng vai trò là cơ sở lắp ráp cuối cùng cho các sản phẩm của Apple.

Không có gì ngạc nhiên khi Giám đốc điều hành Apple - Tim Cook vừa có chuyến công du Đông Nam Á trong tuần qua (thăm Việt Nam, Singapore, Indonesia) và cam kết tăng cường đầu tư vào địa phương. Điều này xảy ra vài tuần sau khi ông thực hiện chuyến đi tương tự đến Trung Quốc.

Có những cơ hội khác ngoài châu Á, gồm khu vực ở Đông Âu và châu Mỹ Latinh. Xa hơn nữa, Apple thậm chí có thể thực hiện chiến dịch ý nghĩa ở châu Phi. Vẫn còn những hạn chế về cơ sở hạ tầng ở lục địa đen, nhưng Apple đang nghiên cứu về triển vọng này. Vài năm trước, gã khổng lồ công nghệ Mỹ đã mở rộng một số dịch vụ ở châu Phi. Năm ngoái, Apple đã tuyển dụng một giám đốc điều hành mới ở Nigeria, người thứ hai trong ba năm.

Điều này không đồng nghĩa Apple sẽ từ bỏ Trung Quốc, nơi sẽ vẫn là thị trường then chốt trong hoạt động kinh doanh và sản xuất iPhone của hãng. Tuy nhiên, công ty Mỹ cần ít phụ thuộc hơn vào cường quốc châu Á này và việc phát triển iPhone giá rẻ có thể giúp ích cho mục tiêu đó.

Sơn Vân