Chi tiêu quân sự toàn cầu tăng kỷ lục

Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) tại Thụy Điển ngày 25/4 công bố báo cáo cho biết chi tiêu quân sự toàn cầu đã tăng năm thứ bảy liên tiếp, đạt mốc 2.113 tỷ USD trong năm 2021, tăng 0,7% so với năm trước.

Tiến sĩ Diego Lopes da Silva, nhà nghiên cứu cấp cao của SIPRI, cho biết đây là con số lớn nhất từng có. Ông nói thêm trên danh nghĩa, chi tiêu quân sự có thể tăng 6,1% nếu bỏ qua lạm phát.

Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Anh và Nga dẫn đầu những nước chi tiêu lớn nhất - chiếm 62% chi tiêu quân sự toàn cầu.

Chi tiêu quân sự của Nga tiếp tục tăng năm thứ ba liên tiếp, với 2,9% lên 65,9 tỷ USD, chiếm 4,1% GDP cả nước.

Nguồn thu từ dầu mỏ và khí đốt đã giúp Moscow gia tăng chi tiêu quân sự, và mức chi tăng mạnh về cuối năm (2021) khi Nga tập hợp lực lượng gần biên giới Ukraine, trước thời điểm phát động "chiến dịch quân sự", theo ông da Silva.

Về phía Ukraine, chi tiêu giảm hơn 8% vào năm 2021, xuống còn 5,9 tỷ USD, chiếm 3,2% GDP cả nước. Kể từ năm 2014 - thời điểm Nga sáp nhập Crimea - đến nay, chi tiêu quân sự của Ukraine đã tăng 72%, theo AFP.

Chi tiêu quân sự toàn cầu giai đoạn 1988-2021. Ảnh: SIPRI.

Những căng thẳng cũng thúc đẩy các nước châu Âu chi tiêu nhiều hơn. Có 8 thành viên NATO có mức chi tiêu quân sự 2% GDP trong năm 2021, tăng thêm 6 nước so với năm 2014.

Mỹ giảm 1,4% chi tiêu quân sự, nhưng con số 801 tỷ USD vẫn vượt trội so với phần còn lại của thế giới (chiếm 3,5% GDP).

SIPRI cho biết Mỹ đang dần chuyển hướng qua nghiên cứu và phát triển (R&D) công nghệ quân sự thế hệ mới. Chi tiêu cho R&D tăng 24% trong giai đoạn 2012-2021, trong khi mua sắm vũ khí giảm 5,4% cùng kỳ.

"Chính phủ Mỹ nhiều lần nhấn mạnh cần phải đảm bảo ưu thế công nghệ của quân đội so với các đối thủ cạnh tranh chiến lược", Alexandra Marksteiner, nhà nghiên cứu của SIPRI, nói.

Ở khu vực châu Á, chi tiêu quân sự Trung Quốc tăng 4,7% (293 tỷ USD). Tính đến nay, nước này đã có 27 năm liên tiếp gia tăng chi tiêu quân sự.

Động thái trên được cho là đã thúc đẩy các nước trong khu vực tăng cường ngân sách quân sự: Nhật Bản tăng 7,3% (7 tỷ USD); Australia tăng 4% (31,8 tỷ USD); Ấn Độ tăng 0,9% (76,6 tỷ USD).

Trần Hoàng