Châu Âu sẽ điều tra chống trợ cấp đối với xe điện Trung Quốc

Mẫu xe sedan điện của BYD tại Triển lãm ô tô Munich ở Munich, Đức, hồi tháng 9. Ảnh: Bloomberg

Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), cơ quan hành pháp của EU, đã công bố về kế hoạch mở cuộc điều tra này trong bài phát biểu hàng năm của bà trước các nhà lập pháp ở Nghị viện châu Âu ở Strasbourg (Pháp) hôm 13-9.

“Thị trường toàn cầu hiện tràn ngập ô tô điện giá rẻ của Trung Quốc. Vì vậy, hôm nay tôi có thể thông báo rằng EC đang tiến hành một cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện đến từ Trung Quốc”, bà nói.

Bà cho rằng các công ty châu Âu “thường xuyên” bị rơi khỏi các thị trường nước ngoài” do hàng giá rẻ hơn từ các đối thủ cạnh tranh được hưởng lợi từ các khoản trợ cấp khổng lồ của nhà nước.

“Giá của chúng (xe điện của Trung Quốc) được giữ ở mức thấp một cách giả tạo nhờ những khoản trợ cấp khổng lồ của nhà nước. Điều này đang bóp méo thị trường của chúng ta”, bà nói thêm.

Cuộc điều tra được tiến hành bất chấp rủi ro trả đũa từ Trung Quốc, một dấu hiệu cho thấy các nhà sản xuất ô tô châu Âu ngày càng lo ngại sự trỗi dậy nhanh chóng của xe điện Trung Quốc.

Theo một nguồn thạo tin, cuộc điều tra đã được lên kế hoạch trong nhiều tháng và những lo ngại của EU liên quan đến hoạt động xuất khẩu xe điện giá rẻ của Trung Quốc đã được bà Ursula von der Leyen nêu ra trong cuộc gặp song phương với Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở New Delhi, Ấn Độ vào cuối tuần trước.

Trong phiên giao dịch hôm nay (13-9), cổ phiếu của các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc bị bán tháo trước viễn cảnh bị Brussels giám sát chặt chẽ hơn. Cổ phiếu của BYD, hãng xe điện lớn nhất Trung Quốc, giảm tới 2% và cổ phiếu của đối thủ Xpeng giảm gần 3%. Cổ phiếu của nhà sản xuất ô tô điện khác, bao gồm Great Wall Motor và Li Auto, cũng giảm giá sau thông báo trên của người đứng đầu EC.

Các nước thành viên EU đã yêu cầu hành động chống lại các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc vì lo ngại các hãng xe lớn ở EU mất vị thế dẫn đầu khi quá trình chuyển đổi xanh định hình lại thị trường ô tô của châu Âu.

Cuộc điều tra chống trợ cấp nói trên có thể là một trong những vụ điều tra thương mại lớn nhất của EU. Khối này đang cố gắng ngăn chặn tái diễn những gì đã xảy ra với ngành năng lượng mặt trời của châu Âu vào đầu thập niên 2010 khi các nhà sản xuất quang điện trong khu vực rơi vào phá sản do hàng nhập khẩu giá rẻ của Trung Quốc.

Nếu bị phát hiện vi phạm các quy tắc thương mại, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc có thể phải chịu mức thuế trừng phạt.

Trong trường hợp ngành năng lượng mặt trời, Brussels áp đặt thuế nhập khẩu pin quang điện của Trung Quốc vào năm 2012 nhưng sau đó bãi bỏ để thúc đẩy lắp đặt năng lượng tái tạo.

“Đây là một động thái quan trọng của EC, báo hiệu sự sẵn sàng sử dụng các công cụ thương mại một cách chủ động hơn để bảo vệ ngành công nghiệp ô tô châu Âu”, Simone Tagliapietra, nhà nghiên cứu cấp cao ở tổ chức tư vấn Bruegel, trụ sở tại Brussels (Bỉ), bình luận về cuộc điều tra chống trợ cấp nhằm vào các hãng xe điện Trung Quốc.

Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc không giấu diếm tham vọng thống trị ngành công nghiệp ô tô điện của châu Âu, thị trường xe điện lớn nhất bên ngoài Trung Quốc.

Trước đây, CEO của BYD tại châu Âu, Michael Shu đã nói rằng BYD đặt mục tiêu nằm trong top ba thương hiệu ô tô hàng đầu ở châu Âu vào cuối thập niên và cố gắng đạt vị trí số một “nếu có thể”.

Gần đây, nhiều nhà sản xuất ô tô lớn nhất ở châu Âu cảnh báo về xe nhập khẩu từ Trung Quốc. Họ cho rằng chi phí năng lượng và lao động thấp hơn mang lại cho các đối thủ lợi thế so với các mẫu xe sản xuất ở châu Âu.

Stellantis, nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai châu Âu và là chủ sở hữu thương hiệu Peugeot, cho biết đang xem xét sản xuất các mẫu xe điện rẻ hơn bên ngoài châu Âu, sau đó, nhập khẩu chúng để cạnh tranh với các mẫu xe Trung Quốc.

Theo Schmidt Automotive Research, thị phần của các thương hiệu ô tô Trung Quốc tại thị trường EU đã tăng từ dưới 1% vào năm 2021 lên 2,8% trong năm nay.

Nhưng trên thị trường xe điện, các nhà sản xuất Trung Quốc chiếm 8% lượng xe bán ra, theo hãng phân tích dữ liệu ô tô Inovev.

Trong bài phát biểu trước Nghị viện châu Âu, bà Von der Leyen cũng công bố các biện pháp cải thiện khả năng tiếp cận tài chính và cải thiện hệ thống đấu giá cho ngành điện gió, vốn đang gặp khó khăn trước sự cạnh tranh tương tự từ Trung Quốc. Bà nhấn mạnh, châu Âu cũng cần củng cố an ninh kinh tế để đáp trả các biện pháp của Trung Quốc bao gồm hành động kiểm soát xuất khẩu các kim loại đất hiếm quan trọng đối với ngành điện tư như gallium và germanium.

Theo Financial Times, Bloomberg

Lê Linh