'Cát tặc' lộng hành trên sông Trà Khúc, sở buông xuôi, dân sợ hãi
Lợi dụng thời điểm mực nước trên sông Trà Khúc (Quảng Ngãi) đang khô cạn, 'cát tặc' đã đưa nhiều xe đào, máy xúc và xe tải ra giữa sông để khai thác cát, sỏi gây ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt và đất sản xuất của người dân địa phương.
Người dân thôn An Phú, xã Tịnh An, TP Quảng Ngãi bức xúc đã ra chặn xe chở cát.
NDĐT - Lợi dụng thời điểm mực nước trên sông Trà Khúc (Quảng Ngãi) đang khô cạn, “cát tặc” đã đưa nhiều xe đào, máy xúc và xe tải ra giữa sông để khai thác cát, sỏi gây ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt và đất sản xuất của người dân địa phương.
“Cát tặc” lộng hành
Việc khai thác cát trên sông Trà Khúc gần đây với mỗi ngày có hàng trăm chiếc xe tải chở cát tung hoành, “băm nát” các tuyến đường xã và một số tuyến nội thị ở TP Quảng Ngãi. Nhiều xe chở cát quá tải làm rớt đất, cát trên đường, kéo theo bụi bặm, tiếng ồn đã gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. UBND xã Tịnh An và phường Lê Hồng Phong, phường Quảng Phú (TP Quảng Ngãi) thừa nhận rằng, tình trạng “cát tặc” ngang nhiên khai thác cát rầm rộ trên sông Trà Khúc trong thời gian gần đây diễn ra rất phức tạp. Mặc dù chính quyền xã, phường đã tổ chức nhiều đợt kiểm tra, truy quét, xử phạt hành chính, nhưng tình trạng này vẫn chưa chấm dứt, gây ảnh hưởng đến môi trường, đời sống của người dân bên sông Trà.
Trao đổi với PV Nhân Dân điện tử sáng 14-6, Chánh văn phòng UBND tỉnh Quảng Ngãi Lê Minh Huấn cho biết: Hiện nay, tỉnh Quảng Ngãi quản lý chặt chẽ việc khai thác khoáng sản, nhất là các mỏ đất, mỏ cát trên các sông. Tuy nhiên, tình trạng “cát tặc” lợi dụng các đơn vị được tỉnh cấp phép khai thác cát để phục vụ dự án đã “lộng hành” lấy cát đi bán cho nơi khác, gây bất bình trong dư luận xã hội.
Theo ông Huấn, từ cầu sắt Trường Xuân, nhìn phía thượng lưu sông Trà Khúc đoạn chảy qua TP Quảng Ngãi (chưa đầy 3 km) có sáu mỏ cát được tỉnh cấp phép, đang hoạt động rầm rộ. Cụ thể, các Công ty được cấp phép gồm: Công ty TNHH VISIP Quảng Ngãi (phục vụ cho dự án Khu công nghiệp VISIP, công suất gần 500.000m3), Công ty Thành An 119 (công suất 152.000m3), Công ty TNHH Xây lắp Minh Thành (công suất 41.000m3), Công ty TNHH Xây dựng Phú Gia Thịnh (công suất 30.320m3) và Công ty Cổ phần Đầu tư 706 với khoảng 100.000 m3…
Nhiều người dân ở thôn An Phú, xã Tịnh An (TP Quảng Ngãi) bức xúc nói: “Họ xúc cát liên tục cả ngày lẫn đêm, mỗi ngày có hàng nghìn xe cát được chở đi bán khắp nơi. Điều đáng nói, vị trí xúc cát nằm ở đầu xóm Tân Lập và thôn An Phú - nơi nằm giữa dòng sông Trà Khúc khiến nguy cơ sạt lở trong mùa lũ rất cao. Hơn nữa vị trí này nằm sát khu đất sản xuất của người dân chúng tôi, nhiều điểm khai thác cát ngay trên đất canh tác mùa màng của bà con; càng ngày càng tiến sát làng mạc, nhà cửa của dân... Xúc kiểu này, đất đai sản xuất của dân làm sao giữ được khi mùa mưa, lũ sắp đến”.
Tại hiện trường chúng tôi ghi nhận có nhiều xe múc, hàng chục xe tải túc trực chở cát đi nơi khác. Cạnh đó có nhiều hố sâu được đào bới nham nhở, mỗi hố có độ sâu 2-3m. “Trước kia khu vực này là bãi cát trắng, người dân trồng cỏ ngự thủy nên mỗi mùa lũ lụt, bùn đất bồi lấp dần dần thành gò. Bây giờ chính quyền cho doanh nghiệp ồ ạt khai thác cát như thế, làm sao thoát khỏi cảnh sạt lở làng xóm mùa lũ tới” - ông Trần Vinh, một người dân xóm Tân Lập, thôn Ngọc Thạch bức xúc.
Có thể nói, vào mùa mưa lũ, toàn bộ hơn 400 hộ dân ở thôn An Phú và xóm Tân Lập, thôn Ngọc Thạch (TP Quảng Ngãi) như một ốc đảo, bị chia cắt bởi dòng nước lũ sông Trà Khúc. Mỗi năm có 4-5 tháng, người dân ở đây phải đi đò, trẻ em phải lội nước qua sông để đến trường. Trước đây dân phải góp tiền làm con đường qua thôn, nhưng mỗi lần nước sông lên con đường lại hỏng. Bây giờ, các đơn vị khai thác cát ồ ạt có nguy cơ gây sạt lở hai bên bờ sông Trà Khúc. Trong khi địa phương cho doanh nghiệp khai thác cát không lấy ý kiến của người dân và công tác quy hoạch, khảo sát sơ sài đã làm ảnh hưởng đến cuộc sống, sản xuất của bà con.
Đơn vị khai thác cát đã để lại những hố sâu gây nguy hiểm cho người và gia súc trong khu vực.
Chủ tịch UBND xã Tịnh An Lý Hồng Sơn cho biết: Vị trí bãi cát nói trên nằm giáp ranh giữa phường Trương Quang Trọng và thôn An Phú, xã Tịnh An (TP Quảng Ngãi) do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Phạm Trường Thọ ký quyết định cấp phép cho Công ty TNHH xây lắp Minh Thành với thời hạn khai thác 36 tháng (trữ lượng khai thác 81.000m3, diện tích hơn 6 ha). Công ty đã đưa phương tiện, máy móc vào khai thác ồ ạt, ảnh hưởng đến đất sản xuất gây bức xúc cho nhân dân địa phương. Xã chúng tôi đã kiến nghị với tỉnh là không nên cho đơn vị khai thác cát ở khu vực gần khu dân cư. Cần xem xét cân nhắc việc cấp phép khai thác cát phải lưu ý đến dòng chảy, tình trạng sạt lở và con đường ra thôn An Phú. Còn Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Ngãi lại tỏ ra ngao ngán, buông xuôi và cho biết, không quản lý nổi. Tình trạng “cát tặc” lộng hành, nếu lực lượng thi hành pháp luật lơ là, thực thi không đồng bộ thì sở cũng bó tay.
UBND tỉnh Quảng Ngãi đã vào cuộc ngăn chặn, nhưng “sa tặc” vẫn ngang nhiên hút cát giữa ban ngày, thậm chí chúng còn tranh giành lãnh địa trên sông, xảy ra ẩu đả. Tỉnh Quảng Ngãi ra quyết sách quy hoạch các doi cát trên sông Trà Khúc rồi giao lại cho các doanh nghiệp khai thác theo sự kiểm soát của UBND tỉnh. Tuy vậy, các công ty đã không thực hiện đúng cam kết, còn nâng cao tần suất khai thác cát, gây phẫn nộ trong nhân dân.
Việc doanh nghiệp ồ ạt khai thác cát trên sông Trà Khúc khiến cho người dân vô cùng bức xúc, mới đây, hàng chục hộ dân ở hai thôn An Phú và Ngọc Thạch (nằm giữa sông Trà Khúc), xã Tịnh An đã kéo lên khu vực bãi cát để ngăn chặn việc khai thác cát của một doanh nghiệp, vì cho rằng việc khai thác cát quá mức khiến đất sản xuất bị tàn phá, làng mạc bị đe dọa mỗi khi mưa lũ đến.
Trước những phản ứng quyết liệt của người dân, mới đây, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có Công văn hỏa tốc yêu cầu đơn vị nói trên dừng việc khai thác, đồng thời di chuyển các thiết bị xe, máy ra khỏi khu vực mỏ cát. Tuy nhiên, đó chỉ là giải pháp tình thế, làm dịu dư luận, bởi chuyện khai thác cát lòng sông Trà Khúc đã và đang diễn ra phức tạp. Nhiều đơn vị lợi dụng được tỉnh cấp phép khai thác cát phục vụ dự án trên địa bàn đã ngang nhiên chở cát đi bán nơi khác và làm thất thoát tài nguyên, khoáng sản của đất nước.
Nỗi sợ hãi của người dân
Từ việc khai thác cát trên sông Trà Khúc, những đoàn xe tải chở cát quá tải nối đuôi nhau chạy trên đường Hai Bà trưng, Trương Quang Trọng và tuyến Hoàng Sa… (TP Quảng Ngãi) làm rơi vãi đất cát trên đường, không những làm ô nhiễm môi trường mà còn xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông do xe chở cát gây ra. Không những thế, một số xe chở cát còn ngang nhiên bóp còi inh ỏi trong đêm khuya đã gây nỗi sợ hãi cho người dân địa phương.
Theo quan sát của chúng tôi, hiện nay trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ với lượng xe ô-tô tải chở đất, cát, đá sỏi phục vụ xây dựng rất nhiều. Hình ảnh những chiếc xe tải chở vật liệu xây dựng lưu thông với mật độ cao, phóng nhanh, vượt ẩu; làm rơi đất, cát, sỏi xuống đường gây bụi và làm cản trở việc tham gia giao thông và cuộc sống của người dân địa phương.
Trong số các tuyến đường nội đô đang phải “gánh” những đoàn xe quá tải, quá khổ thì tuyến đường Hai Bà Trưng luôn là nỗi ám ảnh đối với người tham gia giao thông, khi ngày nào cũng có hàng trăm lượt xe tải tung hoành và hầu hết đều quá tải, quá khổ. Ngay trên tuyến Phan Đình Phùng, mỗi ngày đã có hàng trăm lượt xe tải chở đất, cát đi qua. Nhiều phương tiện chở đất, đá tuy có phủ bạt, nhưng thùng xe vẫn “có ngọn” và đất đá từ trên thùng xe rơi xuống đường. Tuy lưu thông trên đường đô thị, nhưng các phương tiện này chạy với tốc độ khá cao, thêm vào đó là tình trạng ô nhiễm môi trường do bụi, khiến người tham gia giao thông bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Đoàn xe tải chở cát gây ô nhiễm khu dân cư phường Trương Quang Trọng, TP Quảng Ngãi.
Trên đường Tế Hanh (đoạn qua phường Trương Quang Trọng và xã Tịnh Ấn Tây) với lưu lượng xe tải chở đất, cát, đá sạn đang chạy suốt ngày, đêm với tốc độ cao, trong khi đây là tuyến đường đô thị và mặt cắt ngang chỉ 7m, lưu lượng người tham gia giao thông đông, gây bất an và nỗi sợ hãi đối với người dân.
Ông Tạ Hồng Sơn, người dân sống ở phường Trương Quang Trọng bức xúc nói, ngày nào xe tải chở đất, cát phục vụ san ủi mặt bằng cho các công trình cũng gây tiếng động ồn ào, bụi bay mịt mù xộc vào nhà dân từ 7 giờ sáng đến 22 giờ đêm đã làm đảo lộn sinh hoạt của nhiều gia đình ở đây. Còn bà Nguyễn Thị Hoa, ở xã Tịnh Ấn Tây bức xúc nói: Hằng ngày, để đến nơi làm việc, tôi thường đi trên đường Tế Hanh, Hai Bà Trưng và phải “hứng chịu” tình trạng bụi, đất cát do xe tải làm rơi trên đường. Trời mưa thì đường trơn trượt, trời nắng thì bụi. Tại cầu Núi Sứa và khúc cua ở Dinh Bà, đường Tế Hanh xe tải làm cát rơi rất nhiều, nên không ít người do sơ ý đã dẫn đến tai nạn giao thông.
Công ty CP Quản lý và xây dựng đường bộ Quảng Ngãi cho rằng: Hiện nay, tình trạng xe chở vật liệu xây dựng làm rơi đất, đá và cát sạn trên đường gây ô nhiễm môi trường, mất an toàn giao thông thường xảy ra trên các tuyến đường trong tỉnh, đặc biệt trên tuyến quốc lộ 1, đường tránh đông và Hai Bà Trưng (TP Quảng Ngãi)... do những tuyến đường này nằm gần các mỏ đất, cát, các công trình đang xây dựng lớn của tỉnh.
Trước việc “cát tặc” lộng hành khai thác cát trên sông Trà Khúc và nhiều xe tải chở vật liệu xây dựng quá tải, làm rơi đất, cát trên đường đã gây bức xúc cho người dân địa phương. Đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi sớm vào cuộc xử lý kịp thời, nghiêm minh đối với các đơn vị và lái xe vi phạm, bảo đảm trật tự an toàn giao thông và ổn định cuộc sống của nhân dân trên địa bàn.
