Các hiệp hội nước mắm truyền thống đồng loạt 'kêu cứu'

Những thông tin một chiều, chưa được kiểm chứng có thể “bóp chết” ngành sản xuất nước mắm truyền thống...

Ngành sản xuất truyền thống lâm nguy

Theo văn bản kiến nghị do VASEP và các hiệp hội nước mắm: Nha Trang, Phan Thiết - Bình Thuận, Phú Quốc cùng với Hội Lương thực thực phẩm TPHCM đồng kính gửi Thủ tướng, “công bố của Vinastas đã gây nhầm lẫn giữa asen hữu cơ, luôn có mặt trong cá biển, không độc và asen vô cơ rất độc. Nội dung công bố trên chẳng những không phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về nồng độ asen trong thực phẩm nói chung, trong nước chấm nói riêng mà còn không phù hợp với QCVN 8-2:2011/ BYT, trong đó hàm lượng asen, được hiểu là vô cơ, trong nước chấm là 1mg/l”.

Do đó, các hiệp hội cho rằng, việc khẳng định nước mắm độ đạm càng cao, tỉ lệ nhiễm asen càng lớn đã tác động trực diện, với hậu quả khá nghiêm trọng đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống của Việt Nam, nếu không xử lý kịp thời chắc chắn sẽ tác động không nhỏ đến ngành khai thác cá biển. Với tuyên bố một cách chung chung asen là chất cực độc đã làm cho NTD hoang mang và có nhiều dấu hiệu cho thấy NTD đang chối bỏ nước mắm truyền thống. Một vài siêu thị, cửa hàng bán lẻ đã thông báo tạm dừng mua hàng của các nhà sản xuất nước mắm truyền thống.

Bà Vũ Thị Hậu - Phó Tổng Giám đốc CTCP Nhất Nam, doanh nghiệp (DN) sở hữu siêu thị Fivimart - xác nhận thông tin DN này tạm dừng bán một số loại nước mắm truyền thống. Trước đó, từ ngày 18.10, nhiều DN nước mắm truyền thống cho biết một số khách hàng gọi điện chất vấn, đòi trả lại hàng. Một vài hệ thống siêu thị cũng yêu cầu DN phải giải trình thông tin Vinastas công bố.

Theo ông Vũ Vinh Phú - Chủ tịch Hội Siêu thị Hà Nội, công bố của Vinastas về hàm lượng asen vượt ngưỡng trong nước mắm là quá vội vã và vô tình “bóp chết” những DN làm ăn nghiêm túc. “Việc tự công bố, khảo sát chất lượng rất nguy hiểm, Vinastas nên rút kinh nghiệm về việc này, không nên công bố một cách chung chung, mập mờ, võ đoán. Chỉ khi đã có quy chuẩn rõ ràng, Vinastas nên tiếp tục kiểm tra khảo sát một cách kỹ lưỡng rồi mới công bố, tránh việc khiến NTD lo sợ, nguy hiểm hơn là có thể ngừng sử dụng sản phẩm nước nắm” - ông Phú khẳng định.

Bà Nguyễn Thị Lại - chuyên gia kinh tế - Viện Kinh tế và Quy hoạch thủy sản (Bộ NNPTNT) cũng thẳng thắn cho biết, theo các chuyên gia ngành mắm, quy trình sản xuất nước mắm truyền thống chỉ có nguyên liệu cơ bản là nước, muối, cá lên men khoảng 8 - 10 tháng. Asen hữu cơ chứa nhiều trong cá nguyên liệu thì tất nhiên phải có trong nước mắm. Nếu nước mắm không có asen hữu cơ thì không phải làm từ cá.

Trong khi đó, thông tin từ Vinastas đưa ra mập mờ, đánh đồng asen vô cơ và hữu cơ trong nước mắm.

Kiến nghị ban hành quy chuẩn kỹ thuật mới

Theo đó, lãnh đạo của 5 hiệp hội tham gia đã thống nhất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm tra, đánh giá mức độ gây thiệt hại của thông cáo báo chí của Vinastas ngày 16.10 đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống và cảnh cáo để không tiếp tục xảy ra trường hợp tương tự.

Bên cạnh đó, cần kiểm tra và xử phạt nghiêm hành vi phát tán trái phép danh sách các nhãn hàng nước mắm có hàm lượng asen, thực chất là không gây hại nhưng gây hoang mang cho NTD, xâm hại nghiêm trọng uy tín của nước mắm truyền thống, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi quảng cáo không đúng.

Ngoài ra, các hiệp hội khuyến nghị công bố công khai trên thông tin đại chúng việc asen hữu cơ có mặt trong nước mắm không gây hại đến sức khỏe NTD đồng thời làm rõ mức giới hạn ô nhiễm asen trong nước mắm là asen vô cơ.

Ngoài ra, quy chuẩn kỹ thuật về nước mắm đang được Bộ Y tế soạn thảo từ năm 2012, đưa nhiều quy định về hóa chất phụ gia không phù hợp với nước mắm truyền thống, đến nay không được ban hành. Các hiệp hội đề nghị Thủ tướng chuyển giao việc soạn thảo và ban hành quy chuẩn kỹ thuật cho nước mắm sang Bộ NNPTNT cho phù hợp với chuyên môn đồng thời thúc đẩy việc ban hành nhanh chóng quy chuẩn kỹ thuật này.

Bà Nguyễn Thị Hồng Minh - Chủ tịch danh dự VASEP - Trưởng ban Vận động thành lập Hiệp hội Thực phẩm minh bạch - cho rằng, cần thiết xây dựng những quy định về chuẩn mực dinh dưỡng, an toàn thực phẩm, tiêu chuẩn nước mắm truyền thống, bộ quy tắc ứng xử nội bộ, thông tin công khai danh sách các doanh nghiệp, thương hiệu nước mắm truyền thống, địa chỉ bán lẻ trên trang web, facebook...

Nhóm P.V