Bóc trần 'quốc tịch' thật của xoài mút

Chợ truyền thống cam kết hàng nội địa

Dọc theo tuyến ngoài lề đường bán hoa quả tại đường Nguyễn Hữu Thọ (quận Hoàng Mai, Hà Nội), xoài được đổ thành đống trên tấm bạt mỏng cho khách lựa.

Tiểu thương bán lẻ xoài hiếm khi thừa nhận đây là xoài Trung Quốc.

“Xoài này có tên gọi là xoài mút. Có mùi thơm và vị ngọt đậm. Chưa kể hạt lép, nhiều thịt nên được rất nhiều người sành ăn ưa chuộng. Mỗi cân xoài mút có giá chỉ 25.000 đồng, được khoảng 15 - 20 quả. Mỗi ngày, tôi bán được vài chục cân, mỗi cân lời khoảng 5.000 đồng”, một chủ xe bán hoa quả cho biết.

Giữa cái nắng chói chang đầu hạ, những xe đẩy xoài với màu vàng rực rỡ đã thu hút rất đông người đi đường, không ít người mua từ 1-2kg.

“Nhiều người quen cho biết loại quả này ăn rất ngon, nay đi ngang chỗ bán và thấy giá cũng rẻ, nên tôi mua 2kg để ăn thử”, chị Hằng (quận Long Biên, Hà Nội), mới lần đầu mua xoài mút, chia sẻ.

Theo chị Phượng, chủ cửa hàng trái cây tại chợ Hàng Bột (Đống Đa), xoài mút khá hút khách.

"Cùng với 30kg, nhưng xoài cát Hòa Lộc thì tôi phải bán trong hai ngày, còn xoài mút hết ngay trong ngày", chị Phượng tiết lộ.

Chị Phượng cho biết, năm nay, xoài An Giang, Đồng Nai số lượng không nhiều nên xoài mút của Trung Quốc có cơ hội “lên ngôi”. Nguồn cung cũng ổn định với số lượng nhiều.

Loại xoài này đã từng "dậy sóng" mạng xã hội vì nghi án xoài giả, hạt ni lông. Sau đó, cơ quan chức năng đã lên tiếng đây là xoài nhập khẩu từ Trung Quốc.

Tuy vậy, do tâm lý “sợ” trái cây Trung Quốc của một số người tiêu dùng nên tiểu thương bán lẻ, tùy người mua mà… bịa đủ xuất xứ như xoài núi An Giang, xoài Đồng Nai,… để dễ bán.

Đây là loại xoài cỡ nhỏ, khoảng 15-20 quả/kg, chín vàng đều, mùi hơi hắc, ngọt vừa phải nhưng sau khi ăn bị gắt ở cổ, hạt lép và để lâu hư.

Trong khi đó, tại chợ đầu mối, xoài được xếp từng lớp, lót giấy tránh va đập đựng trong các sọt nhựa màu đen. Thông tin thể hiện trên nhãn phụ thì xoài có xuất xứ từ Vân Nam - Trung Quốc do một công ty có trụ sở tại Lào Cai nhập khẩu. Xoài chỉ cần để nơi khô ráo, thoáng mát nhưng hạn sử dụng được hơn 1 tháng.

Tại chợ sỉ, xoài bán nguyên sọt 13kg, giá 190.000 đồng (chưa tới 15.000 đồng/kg) và đang được bán lẻ tại thị trường với giá 25.000 - 35.000 đồng/kg.

Mang danh “trái ngoại” tại chợ mạng

Dạo trên chợ mạng, rất nhiều địa chỉ online cũng đang rao bán loại xoài này. Khác với chợ dân sinh và các xe đẩy bán hoa quả, thì giá xoài mút trên chợ mạng có phần cao hơn. Giá bán mỗi cân dao động từ 55.000 - 75.000 đồng/kg.

Rao bán xoài mút “gắn mác” Thái Lan và Campuchia trên chợ mạng.

Trong khi tại các chợ truyền thống, xoài mút được khẳng định là hàng nội địa, thì tại các chợ mạng lại được mang mác hàng Campuchia hoặc Thái Lan tùy vào từng người bán đăng bài.

Nhiều người tiêu dùng cho biết, khi nghe nguồn gốc xuất xứ loại xoài tí hon này mà người bán hàng "quảng cáo" thì cũng có đôi phần tin tưởng, đồng thời vì ăn khá ngon, giá rẻ nên vẫn thường hay mua.

Anh Việt Anh (quận Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết, xoài để trong phòng có mùi khá thơm. Vì năm ngoái đã từng ăn thử nên năm nay khi đến mùa, anh đặt mua về cho cả gia đình cùng thưởng thức.

"Trừ xoài cát Hòa Lộc, những loại xoài khác trong nước có giá hợp lý nhưng không thơm, ngon như xoài mút be bé này. Vì vậy, tôi thích đặt mua loại xoài này hơn. Người bán còn giới thiệu là hàng của Thái Lan nên cũng thấy khá thích thú vì được… dùng trái cây ngoại!”, anh Việt Anh dí dỏm nói.

Hiểu rõ để lựa chọn đúng đắn

Về loại xoài mút đang được bán với các xuất xứ khác nhau tại chợ truyền thống và chợ mạng, chị Phượng khẳng định đây là xoài xuất xứ từ Trung Quốc.

“Xoài mút có mức giá rẻ nên khá đắt khách. Lợi nhuận tuy không cao bằng các loại trái cây khác nhưng nếu bán số lượng nhiều cũng vẫn cho thu nhập ổn định” chị Phượng nói.

Chị Phượng cũng thông thin thêm: “Trước đây vài năm, tại khu vực chợ Châu Đốc khoảng sau Tết cũng xuất hiện loại xoài trái nhỏ này, nhưng đây là giống xoài Thanh Ca, mọc tự nhiên tại khu vực Tịnh Biên, Tri Tôn. Ngày nay, hầu hết người dân tại khu vực đó đều chặt cây bỏ hoặc chỉ để ăn chứ không bán do năng suất không cao”.

Giống xoài Thanh Ca của Việt Nam có hình dáng tương tự xoài mút nhưng người trồng không để kinh doanh.

Theo ông Nguyễn Thế Bảo, Giám đốc HTX xoài Suối Lớn (Đồng Nai), năm nay, xoài Trung Quốc chín sớm, đụng mùa xoài Việt Nam nên cạnh tranh rất gay gắt ở thị trường xuất khẩu lẫn trong nước.

"Ở phân khúc xoài mini, trước đây Việt Nam cũng có giống xoài Thanh Ca nhưng do không bán được nên nông dân đã chặt bỏ gần hết. Ngoài ra, còn một số giống xoài địa phương như cát núm ăn cũng rất ngon. Tuy nhiên, Việt Nam khó phát triển phân khúc này vì rất thiếu lao động nông thôn. Hiện nay, tiền công hái xoài đã lên tới 300.000 đồng/ngày mà cũng không dễ kiếm", ông Bảo phân tích.

Xoài Thanh Ca được trồng tại vùng Bảy Núi vì giống này có trái lớn, dài, hột không lép như “xoài mút”. Xoài Thanh Ca khi xanh có vị chua, khi chín có vị ngọt thanh. Xoài ra hoa sau Tết, thu hoạch xong từ cuối tháng 5, đầu tháng 6.

Thực tế, khi nhiều nhà vườn chuyển đổi sang trồng xoài có kích cỡ lớn thì những loại xoài cỡ nhỏ lại trở thành "đặc sản", bán rất chạy.

Tú Anh