Bộ Công Thương vào cuộc giải cứu hàng triệu đàn lợn tồn trong dân

Ảnh minh họa

Sau khi có công văn gửi các doanh nghiệp đề nghị phối hợp kết nối cùng Sở Công Thương các địa phương hỗ trợ người chăn nuôi tiêu thụ sản phẩm, chiều 27.4, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã triệu tập cuộc họp khẩn để tìm các giải pháp tháo gỡ câu chuyện đầu ra và giải bài toán lợn hơi rớt giá thê thảm.

Do dân tăng đàn xuất sang Trung Quốc

Vụ Thị trường Trong nước (Bộ Công Thương) cho biết nguyên nhân cốt lõi nhất dẫn đến những khó khăn trong tiêu thụ của ngành chăn nuôi lợn thời gian qua là do các hộ nông dân tăng đàn để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc bất chấp các cảnh báo rủi ro, khiến nguồn cung thịt lợn nội địa vượt quá nhu cầu trong nước.

Khi Trung Quốc tăng cường giám sát, phòng chống hoạt động nhập khẩu hàng hóa (trong đó có lợn sống) trái phép qua biên giới đất liền, hoạt động xuất khẩu lợn sống qua biên giới phía Bắc sang Trung Quốc ngay lập tức bị ảnh hưởng, càng gây sức ép lên giá thịt lợn trong nước.

Trong khi đó, vấn đề quy hoạch ngành chăn nuôi của Việt Nam lại đang tồn tại nhiều bất cập. Cũng như nhiều mặt hàng nông sản khác, mặt hàng lợn thịt được chăn nuôi khá phân tán, quy mô nhỏ lẻ (hình thức chăn nuôi truyền thống, kiểu tận dụng với quy mô nhỏ lẻ đang tồn tại ở hầu khắp các tỉnh trong cả nước, chiếm khoảng 65 - 70% về đầu con) nên tiêu thụ tại các vùng miền phần lớn phụ thuộc vào các tiểu thương mua gom và tự giết mổ bán cho các tiểu thương tại các chợ. Chính điều này gây khó khăn lớn cho việc tổ chức lưu thông phân phối cũng như quản lý hoạt động của các thương nhân nhỏ lẻ ở khâu trung gian.

"Hầu hết các hộ chăn nuôi đều chăn nuôi không theo tiêu chuẩn, quy chuẩn nên khi nguồn cung dư thừa rất khó để kết nối tiêu thụ vào các kênh lớn như các doanh nghiệp chế biến, giết mổ tập trung và các siêu thị. Sản xuất tự phát nên không có hợp đồng bao tiêu dẫn tới giá bấp bênh... Bên cạnh đó, chăn nuôi phần lớn nhỏ lẻ mang tính tự phát không theo quy hoạch, không tổ chức chuỗi từ sản xuất đến tiêu thụ", Vụ Thị trường Trong nước nhận định.

Trước thực trạng trên, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng việc giải cứu đàn lợn tồn trong dân là việc làm cấp bách. "Khi hàng nghìn hộ dân điêu đứng vì giá lợn hơi giảm, lượng thịt lợn tồn không có đầu ra thì đây không còn là vấn đề riêng của Bộ Nông Nghiệp nữa mà cần có sự chung tay của tất cả các bộ ngành, trong đó có Bộ Công Thương. Do vậy, tôi mong các đơn vị trong Bộ cần vào cuộc một cách có trách nhiệm, sốt sắng để tìm các giải pháp trước mắt cũng như lâu dài", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.

Giải pháp xử lý khẩn cấp và dài hạn

Sau khi rà soát số liệu nhập khẩu, nguồn cung, sức tiêu thụ của thị trường, sản lượng đàn lợn tồn trong kho cũng như đánh giá những bất cập còn tồn tại, Bộ Công Thương thống nhất các giải pháp trước mắt:

Thứ nhất là chỉ đạo Sở Công Thương phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các địa phương làm việc với doanh nghiệp chế biến, giết mổ, phân phối rà soát chi phí trong các khâu nhằm tiết giảm các chi phí trung gian, giảm sự chênh lệch giữa giá thu mua và giá bán lẻ; Tổ chức chương trình kết nối giữa các doanh nghiệp và các vùng sản xuất, tăng cường thu mua chế biến, cấp đông nhằm hỗ trợ tiêu thụ lợn thịt cho thị trường.

Thứ hai là chỉ đạo các Sở Công Thương kêu gọi các doanh nghiệp tham gia Chương trình bình ổn thị trường ký kết hợp đồng tiêu thụ lợn thịt với các trang trại chăn nuôi để tạo nguồn cung ổn định phục vụ công tác bình ổn và bảo đảm thu mua lợn thịt cho người chăn nuôi với giá hợp lý.

Thứ ba là xem xét kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng nhà nước có chính sách hỗ trợ vốn vay cho các doanh nghiệp chế biến, giết mổ, kinh doanh thịt lợn tăng lượng thu mua và trữ đông thịt lợn chăn nuôi trong nước.

Thứ tư là phối hợp với các đơn vị chức năng thực hiện tốt công tác truyền thông khi các doanh nghiệp tăng thu mua lợn thịt trên thị trường để tạo định hướng cho thị trường.

Về giải pháp lâu dài, Bộ Công Thương cho biết sẽ đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy hoạch, kiểm soát chặt chẽ dịch bệnh trên vật nuôi, nhanh chóng công bố hết dịch; tổ chức sản xuất, chăn nuôi theo đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn của các doanh nghiệp thu mua chế biến lớn trong nước và đáp ứng yêu cầu của các nước nhập khẩu để phối hợp, hỗ trợ cho Bộ Công Thương trong việc đàm phán mở rộng thị trường xuất khẩu chính ngạch; chỉ đạo hoạt động sản xuất chăn nuôi phải gắn với thị trường tiêu thụ; tăng cường gắn kết thông qua hợp đồng giữa sản xuất và các doanh nghiệp chế biến, phân phối.

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ phối hợp với Bộ Công Thương tiếp tục đẩy nhanh công tác mở cửa thị trường xuất khẩu cho lợn sống, lợn sữa, thịt lợn đông lạnh Việt Nam sang các thị trường Trung Quốc, Phillipines, Singapore...

Trước đó vào ngày 21.4, Bộ Công Thương đã có Công văn số 3484 gửi các doanh nghiệp chế biến, giết mổ, kinh doanh thịt lợn đề nghị các doanh nghiệp phối hợp với Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn kết nối tiêu thụ mặt hàng lợn thịt; tăng lượng thu mua, giết mổ, chế biến, cấp đông.

Giá thịt lợn vẫn đang giảm mạnh

Theo báo cáo của các Sở Công Thương trong những ngày qua, giá lợn hơi xuất chuồng hiện dao động trong khoảng 22.000 - 28.000 đồng/kg giảm mạnh so với giá bình quân năm 2016, mức giảm khoảng 20.000 - 22.000 đồng/kg, tương đương 40%.

Trong khi đó, giá thịt lợn bán lẻ ngoài chợ dao động trong khoảng 65.000 - 70.000 đồng/kg (đối với lợn mông sấn, nạc vai), giảm 10.000 -20.000 đồng/kg so với giá bình quân năm 2016. Giá tại siêu thị dao động trong khoảng 80.000 - 100.000 đồng/kg (tùy chủng loại và tùy siêu thị), giảm 5.000-15.000 đồng/kg so với giá bình quân năm 2016.

Trong khi đó theo số liệu sơ bộ của Bộ, nhiều siêu thị như Co.op mart, Big C, Vissan cũng đã giảm giá bán thịt lợn trong toàn hệ thống từ 5-10%, có mặt hàng giảm 20% để kích thích nhu cầu tiêu dùng của người dân, đồng thời giữ nguyên giá thu mua để giảm bớt khó khăn cho người chăn nuôi.

Tại TP.HCM, giá bán thịt lợn trong Chương trình bình ổn thị trường đã được điều chỉnh, giá áp dụng từ sáng 27.4 dao động từ 63.000 – 77.500 đồng/kg, cá biệt một số loại sản phẩm đặc thù có giá 87.500 đồng/kg như thịt nạc dăm, nạc vai...

Tuyết Nhung