Biển Đông sẽ tiếp tục tiềm ẩn nhiều bất trắc

Đây là Hội thảo kỷ niệm 5 năm Học viện Ngoại giao phối hợp cùng Hội Luật gia Việt Nam tổ chức chuỗi hội thảo Biển Đông từ năm 2009.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Giám đốc Học viện Ngoại giao, Đại sứ Đặng Đình Quý cho rằng, năm năm qua, tình hình Biển Đông và những vấn đề liên quan đến Biển Đông đã có nhiều thay đổi. Có những thay đổi tích cực và có những thay đổi không tích cực. Điểm tích cực là cộng đồng khu vực và quốc tế đã nhận thức được tầm quan trọng của Biển Đông, trên cơ sở nhận thức đó, nhìn chung các bên đã kiềm chế, không để xảy ra xung đột, đồng thời, thúc đẩy hợp tác để kiềm chế xung đột. Tuy nhiên, các bên còn theo đuổi lợi ích trước mắt, diễn giải khác nhau về luật quốc tế và trì hoãn việc xây dựng cơ chế hợp tác để quản lý tranh chấp, ngăn ngừa xung đột trên Biển Đông. Theo Giám đốc Học viện Ngoại giao, năm năm tới, Biển Đông sẽ tiếp tục tiềm ẩn nhiều bất trắc, và vẫn là một trong những khu vực tranh chấp phức tạp nhất thế giới. Chủ nghĩa dân tộc quá khích đã xuất hiện và gia tăng trong một số nước; xu hướng tăng cường vũ trang, bán vũ trang đang mạnh dần lên; lòng tin giữa các bên liên quan tiếp tục suy giảm. Cùng với những mặt chưa tích cực của tình hình trong năm năm qua, những xu hướng này sẽ làm cho tình hình Biển Đông có thể diễn biến phức tạp hơn, không loại trừ khả năng bùng nổ xung đột vũ trang. Trước tình hình đó, ông Đặng Đình Quý cho rằng, với ý nghĩa là một diễn đàn hoàn toàn khoa học, hội thảo Biển Đông sẽ là nỗ lựcxây dựngnhững kiến nghị mới để đóng góp thiệt thực hơn vào việc giữ gìn hòa bình, ổn định ở Biển Đông.

Cũng trong phiên khai mạc, ông Nyan Lynn, Phó Tổng thư ký ASEAN, đã chuyển giúp thông điệp của Tổng thư ký ASEAN Lê Lương Minh gửi Hội thảo. Tổng thư ký ASEAN Lê Lương Minh cho rằng, ASEAN là một chủ thể có vai trò quan trọng đóng góp cho hòa bình, ổn định ở Biển Đông vì ASEAN có 8 nước ven Biển Đông, trong đó 4 nước yêu sách chủ quyền lãnh thổ tại đây. Nếu không có hòa bình, ổn định ở Biển Đông, ASEAN khó lòng xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN. Vì vậy, ASEAN luôn kêu gọi và thúc đẩy các bên liên quan giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật biển Liên Hợp quốc. Lập trường đó của ASEAN đã được kết tinh rõ ràng trong Tuyên bố về nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về tranh chấp Biển Đông năm 2012.Ông Lê Lương Minh nhấn mạnh, một ASEAN đoàn kết và có vai trò trung tâm trong cấu trúc an ninh khu vực, thực thi hiệu quả các nguyên tắc được nêu trong Hiến chương ASEAN, như nguyên tắc tuân thủ luật pháp quốc tế và chia sẻ trách nhiệm trong việc bảo đảm hòa bình và ổn định chung của cả khu vực, sẽ giúp ASEAN có vai trò và đóng góp tích cực cho việc kiểm soát và tìm kiếm giải pháp cho tranh chấp Biển Đông.Với mục tiêu đó, trong những năm qua, ASEAN đã có nhiều nỗ lực để tạo ra một khuôn khổ đáng tin cậy để các bên có liên quan đối thoại và hợp tác.Nhờ những nỗ lực nhất quán và thiện chí của các bên, trong năm 2013, ASEAN và Trung Quốc đã khởi động tham vấn về một Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông với nội dung toàn diện và có tính ràng buộc về pháp lý. Tổng thư ký Lê Lương Minh khẳng định, thời gian tới ASEAN sẽ tiếp tục thúc đẩy các bên thực hiện đẩy đủ, hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và đẩy nhanh tiến trình đàm phán COC.

Hội thảo khoa học Quốc tế lần thứ 5 về Biển Đông diễn ra trong 2 ngày từ 11 đến 12/11 với 9 phiên họp và tập trung vào thảo luận các chủ đề chính như Những diễn biến gần đây trên Biển Đông; ASEAN và Biển Đông; Quan hệ giữa các nước lớn và Biển Đông; Luật quốc tế, Công ước Luật Biển 1982 và Biển Đông; Những diễn biến pháp lý gần đây và Biển Đông; Kinh nghiệm quốc tế và khu vực trong giải quyết tranh chấp biển; Đánh giá Tuyên bố Ứng xử của các Bên ở Biển Đông (DOC) và việc thực thi DOC; Quản lý xung đột và Tương lai của Biển Đông; và Khuyến nghị chính sách.

Doãn Hiền