Bế mạc BRICS, ông Tập không nhắc tới Triều Tiên

Chiều 5/9, Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS) gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi đã chính thức bế mạc tại thành phố Hạ Môn, Trung Quốc.

Phát biểu trong ngày làm việc cuối cùng, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhấn mạnh đến nỗ lực đoàn kết chống lại chủ nghĩa bảo hộ và tái cân bằng toàn cầu hóa để tăng tính bền vững.

Khai mạc hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Hạ Môn, Trung Quốc.

Ông Tập Cận Bình khẳng định các lãnh đạo đã đạt được đồng thuận về nhiều vấn đề quốc tế và khu vực, trong đó có quản trị toàn cầu và hợp tác giữa các nước trong BRICS.

Ông nhấn mạnh, các quốc gia cần hợp tác chặt chẽ để xây dựng một nền kinh tế thế giới mở và không bỏ qua những nguy cơ đang gia tăng, cũng như giảm áp lực đối với nền kinh tế thế giới.

Ông Tập Cận Bình cũng cho biết, nước này sẽ cung cấp 500 triệu USD hỗ trợ hợp tác Nam - Nam, và số tiền này sẽ hỗ trợ các nước đang phát triển đối phó với những thách thức như nạn đói, di cư, biến đổi khí hậu, y tế cộng đồng.

Cũng tại diễn đàn này, các nhà lãnh đạo BRICS đã lên án chủ nghĩa khủng bố dưới mọi hình thức và vụ thử hạt nhân mới đây của Triều Tiên.

Những diễn biến quốc tế phức tạp khiến BRICS, đặc biệt là Trung Quốc ấp ủ tham vọng nắm giữ ảnh hưởng chính trị lớn hơn trên toàn cầu. Vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên là một ví dụ. Việc BRICS lần đầu tiên đưa ra tuyen bố Hạ Môn cùng những động thái riêng rẽ khác, cho thấy BRICS không đơn thuần chỉ dừng lại ở kết nối kinh tế.

Điều đáng nói là vụ phóng thủ bom nhiệt hạch của Triều Tiên hôm 3/9 đã làm lu mờ các mục tiêu hợp tác của Trung Quốc ở diễn đàn này. Điều này khiến ông Tập không vui.

Tuy nhiên, kết thúc hội nghị vào ngày 5/9, ông Tập không hề nhắc đến Triều Tiên trong bài phát biểu bế mạc.

CNN bình luận, Triều Tiên thử bom nhiệt hạch đúng ngày khai mạc hội nghị thượng đỉnh BRICS được coi là thông điệp mạnh mẽ nhà lãnh đạo Kim Jong-un gửi đến ông Tập Cận Bình.

Song giới học giả Trung Quốc lại nhận thấy một tín hiệu lạc quan hơn trong mối quan hệ đồng minh Bắc Kinh- Bình Nhưỡng.

Giáo sư Zhang Liangui, chuyên gia về Triều Tiên tại Trường Đảng Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc cho rằng, vụ thử bom mới nhất của Triều Tiên đang khiến Trung Quốc có điều kiện để chấp nhận đây là một quốc gia hạt nhân và vin vào đó để đối đầu Mỹ.

Rõ ràng, vụ thử bom của Bình Nhưỡng đang khiến Washington bối rối hơn là nổi giận.

"Mỹ đang đứng trước quyết định khó khăn: Họ sẽ giải trừ vũ khí hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên như thế nào hay chấp nhận Triều Tiên là một cường quốc hạt nhân?” - ông Liangui nói.

Vị giáo sư cho rằng, Triều Tiên đã thành công trong việc biến mình thành một quốc gia đứng ngoài các luật lệ mà Mỹ và cả Liên Hợp Quốc can thiệp.

"Vụ thử bom nhiệt hạch khẳng định lệnh trừng phạt của Mỹ và Liên Hợp Quốc đã không đem lại tác dụng. Họ không gây được khó dễ cho nhà lãnh đạo Kim Jong-un thì không thể ngăn được Triều Tiên theo đuổi chương trình hạt nhân” - ông nói.

Trung Quốc đều công khai chỉ trích Bình Nhưỡng nhưng đây là cách họ che mắt để đối phó với Mỹ.

Giới phân tích phương Tây tin rằng, mặc dù thất vọng với Triều Tiên, Trung Quốc vẫn sẵn sàng chấp nhận khả năng Triều Tiên trở thành cường quốc hạt nhân vì hai lý do chính.

Thứ nhất, Trung Quốc không muốn Triều Tiên khủng hoảng để tiếp tục duy trì sự ổn định tình hình ở biên giới.

Thứ hai, Triều Tiên là đồng minh quan trọng của Trung Quốc, đóng vai trò là cửa ngõ ngăn Mỹ tăng cường sự hiện diện quân sự từ Thái Bình Dương.

Do vậy, việc Trung Quốc chấp nhận một Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhân là điều khó tránh khỏi.

Đây cũng là quan điểm của giới chuyên gia Trung Quốc. Ông Li Fang, chuyên gia quan hệ quốc tế ở Trung Quốc nhận định: “Thay vì đối đầu với Triều Tiên, Trung Quốc nên coi nước này là một quốc gia bình thường. Đó cũng là điều mà nhà lãnh đạo Kim Jong-un mong muốn”, Li Fang, chuyên gia quan hệ quốc tế ở Trung Quốc nhận định.

Theo CNN, quan chức Trung Quốc không công khai chấp nhận Triều Tiên sở hữu hạt nhân, nhưng dường như không ai muốn gây sức ép lên Triều Tiên như đề nghị của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

“Mỹ, với tư cách là một cường quốc thế giới, nên tự mình giải quyết vấn đề này. Ngăn Triều Tiên thử hạt nhân được hay không còn dựa vào quyết tâm và trách nhiệm của Mỹ” - ông Zhang nói.

Ông Zhang nhấn mạnh: “Nhưng đừng hy vọng Trung Quốc sẽ giúp giải quyết vấn đề. Đa số người Trung Quốc thậm chí còn ủng hộ chương trình hạt nhân Triều Tiên, vì vũ khí hạt nhân Triều Tiên chế tạo chính là nhằm vào Mỹ”.

Kim Hoa (Tổng hợp)