Bất ngờ với phi đội máy bay ném bom duy nhất của không quân Việt Nam

IL-28 là loại máy bay ném bom đầu tiên và cũng là duy nhất của Không quân Việt Nam tính đến hiện tại.

Ilyushin Il-28 là máy bay ném bom phản lực đầu tiên được sản xuất hàng loạt tại Liên bang Xô Viết, nó cũng được chế tạo theo giấy phép tại Trung Quốc với ký hiệu Hong H-5.

NATO gọi loại máy bay này là Beagle cho cả 3 phiên bản Il-28 ném bom, Il-28R trinh sát và Il-28T ném bom - phóng thủy lôi; phiên bản huấn luyện Il-28U có tên hiệu riêng là Mascot.

IL-28 được thiết kế cuối những năm 40 của thế kỷ trước, ban đầu nhà sản xuất dự định sử dụng động cơ turbojet của Roll-Royce nhưng khi chiến tranh Lạnh bắt đầu thì kế hoạch này phải tạm dừng.

Thay vào đó là 2 động cơ Klimov VK-1 do Liên Xô thiết kế dựa trên mẫu của Roll-Royce.

Cánh không chéo về phía sau tạo lực nâng lớn, nhưng tốc độ không cao. Thân máy bay nhìn như điếu xì gà. Phía đuôi có 2 khẩu pháo 23mm.

IL-28 có chiều dài 17,6 m; cao 6,7 m; sải cánh 21,5 m, trọng lượng rỗng 11.890 kg; trọng lượng chất tải 17.700 kg.

Máy bay đạt tốc độ tối đa 900 km/h; tầm hoạt động 2.180 km; trần bay 12.300 m; tốc độ leo cao 900 m/phút.

Theo lý thuyết, Il-28 có khả năng mang tối đa 3 tấn bom trong khoang bom. Nhưng thực tế, việc mang bao nhiêu bom phải phụ thuộc vào khoang bom và giá bom.

Ví dụ như loại bom phá mảnh OFAP 250-270 thì Il-28 mang tối đa 8 quả (hơn 2 tấn) hoặc nó có thể mang 1 quả bom nguyên tử 3 tấn.

Ngoài ra, ở đuôi máy bay còn có một ụ pháo 23mm 2 nòng do sĩ quan (kiêm vô tuyến điện) điều khiển.

Máy bay có phi hành đoàn tiêu chuẩn ba người trong đó bao gồm phi công, pháo thủ và một nhân viên cắt bom.

Tính tới thời điểm hiện tại, nhiều nguồn tin khẳng định rằng Triều Tiên là quốc gia duy nhất trên thế giới còn sử dụng loại máy bay ném bom này trong biên chế của mình.

Tại Việt Nam, trong 3 ngày cuối tháng 6/1965, 8 chiếc máy bay ném bom tầm trung IL-28 do phi công Liên Xô điều khiển lần lượt hạ cánh xuống sân bay Nội Bài sau chuyến bay dài từ sân bay quân sự của Liên Xô và quá cảnh trên đất Trung Quốc.

Trong 8 chiếc IL-28 có 4 chiếc chiến đấu (số hiệu 2082, 2084, 2086, 2088), 3 chiếc trinh sát chụp ảnh (2182, 2184, 2186) và 1 chiếc huấn luyện (2180).

Tất cả số máy bay ném bom Il-28 của Việt Nam đều được biên chế vào đơn vị không quân có phiên hiệu T-16 thuộc Tiểu đoàn Độc lập 929.

Số máy bay này đã trải qua đại tu tăng hạn sử dụng ở Liên Xô trước khi chuyển giao cho Việt Nam.

Tháng 7-1971, đáp ứng nhu cầu cấp thiết của chiến trường, chiếc máy bay trinh sát chụp ảnh Il-28 số hiệu 2184 đã được hoán cải để chuyển sang làm nhiệm vụ ném bom.

Tối ngày 9-10-1972, 2 chiếc Il-28 của Việt Nam đã thực hiện thành công phi vụ oanh kích căn cứ Bun Loong của lực lượng Vàng Pao trên đất Lào.

Đây là trận ném bom đầu tiên và cũng là duy nhất của Không quân Việt Nam.

Sau cuộc tập kích trên, chuẩn bị cho cuộc duyệt binh vào ngày 2-9-1973 tại quảng trường Ba Đinh, cùng với các loại máy bay khác của không quân, 2 máy bay IL-28 ( số hiệu 2088 và 2184) được sơn trả lại màu trắng bạc như lúc ban đầu và phù hiệu Không quân Việt Nam để chuẩn bị tham gia duyệt binh, nhưng vì máy bay đã hết niên hạn sử dụng nên kế hoạch không thể thực hiện.

Quãng thời gian phục vụ của máy bay ném bom Il-28 trong Không quân Việt Nam chỉ kéo dài 8 năm.

Cho đến nay, tư liệu và hình ảnh những chiếc IL-28 của Không quân Việt Nam còn rất ít. Dù với thời gian phục vụ không dài, những chiếc máy bay này cũng đã góp phần vào chiến công chung của Không quân Việt Nam.