Bàn về cạm bẫy 'bủa vây' sinh viên

Sinh viên cần tỉnh táo để không mắc vào những cạm bẫy khi bước vào môi trường mới. Ảnh: Hải Nguyễn

Cùng LĐCT, trò chuyện với anh Nguyễn Thiên Tú - Phó Chủ tịch HSV Thành phố, Giám đốc Nhà văn hóa HSSV Hà Nội để hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Là người gắn bó lâu năm với công tác thanh niên và luôn gần gũi với SV, anh có thể đưa ra một vài những điểm khó khăn mà các bạn tân SV có thể gặp phải?

- Khi bước vào thời SV, các bạn sẽ phải đối mặt với nhiều điểm rất khác với khi bạn là học sinh THPT và nếu bạn quyết định đến một tỉnh, thành phố khác để học đại học thì điều đầu tiên SV cần thích nghi đó là môi trường mới, không chỉ là môi trường học tập mà còn là môi trường sống.

Bên cạnh đó, các bạn phải tự lo tất cả cho cuộc sống của bản thân mình. Một tháng, bố mẹ có thể gửi lên khoảng đôi ba triệu, ngoài tiền nhà ra, các bạn phải tính ăn như thế nào, tiêu ra sao để không rơi vào tình trạng “đầu tháng hoành tráng, cuối tháng mì tôm”, thậm chí là phải đi ăn chực bạn bè. Quan trọng hơn nữa, khi không ở cùng bố mẹ, sẽ không còn sự quản lý, nhắc nhở, hỗ trợ như các bạn đã từng có. Các bạn sẽ có nguy cơ bị lôi kéo nếu không làm chủ được bản thân.

Tiếp theo là phương pháp học. Thời phổ thông, hầu hết các bạn tiếp thu kiến thức một cách thụ động. Nhưng lên đại học, tự nghiên cứu là một yêu cầu bắt buộc và rất quan trọng. Các giảng viên cung cấp cho bạn chủ yếu là phương pháp để các bạn tự tìm hiểu, nghiên cứu. Việc học tín chỉ cũng vô cùng mới mẻ. Nếu trước kia, chương trình học được “lập trình” sẵn, có cả một bộ máy như lớp trưởng, tổ trưởng, chi đoàn để nếu như bạn không “chạy” thì sẽ có người thúc bạn. Còn khi lên đại học, SV phải tự đăng ký môn học và tự chủ trong các hoạt động của mình. Đương nhiên, trong môi trường này vẫn có các tổ chức đoàn thể nhưng chỉ ở mức tương đối. Ở các lớp học tín chỉ cũng khác, hôm nay học với bạn này nhưng hôm sau sẽ học với bạn khác nên sẽ không có nhiều bạn bè thân quen, gắn bó như thời cấp 3 để các bạn có thể chia sẻ, giãi bày…

Tóm lại, những khó khăn các bạn gặp phải là thay đổi môi trường sống, sự đòi hỏi về tính tự lập, tự chủ, bị giới hạn về mặt ngân sách, cách thức học khác và có rất nhiều thứ phải tự trang bị cho mình là kiến thức, kỹ năng ngoại ngữ, tin học, kỹ năng làm việc nhóm… để ra trường có một công việc phù hợp và có điều kiện để lập thân lập nghiệp.

Từ những khó khăn trên, sẽ có những cạm bẫy “bủa vây” SV. Vậy, anh có thể nêu ra một số khả năng?

- Từ những khó khăn đó, nhiều điều trở thành trở ngại khiến các bạn SV không thể vượt qua được. Ví dụ như, trước khó khăn ngân sách giới hạn, SV nghĩ tới đi làm thêm. Nhưng rồi, vì mải kiếm tiền lại quên đi mục tiêu chính là đi học dẫn đến bỏ bê lên lớp, không tự nghiên cứu bài, nợ môn thậm chí là không ra được trường. Nếu như ban đầu, kiếm tiền chỉ là để trang trải cuộc sống, phục vụ mục đích chính là học tập thì nhiều bạn đã dần dần nhầm lẫn mục tiêu của mình là kiếm tiền bằng mọi cách. Chúng ta cần xác định rõ, mục tiêu không bao giờ là kiếm càng nhiều tiền càng tốt mà mục tiêu là có cuộc sống hạnh phúc với môi trường sống, môi trường học tập và làm việc tốt.

Nhưng đấy là kiếm tiền chính đáng nhưng lại có một nhánh khác là kiếm tiền không chính đáng bằng cách vi phạm pháp luật thì thật là đáng tiếc và đáng trách. Nhiều SV muốn kiếm tiền dễ, kiếm tiền nhanh bằng con đường cờ bạc, buôn bán bất hợp pháp rồi để bố mẹ phải bán nhà, vay ngân hàng để trả nợ, thậm chí vướng vào tù tội hoặc tệ hơn là nghiện ngập, buôn bán “cái chết trắng”.

Ngay kể cả các mối quan hệ trong cuộc sống cũng tiềm ẩn nhiều cám dỗ. Từ việc quý mến nhau trong tình cảm nam nữ, thiếu thốn tình cảm, hạn chế trong chi tiêu sẽ khiến nhiều bạn muốn “góp gạo thổi cơm chung”. Sống thử có thể là nguyên nhân dẫn đến các hệ lụy về sức khỏe, tâm lý... ảnh hưởng tiêu cực tới tương lai của nhiều bạn sinh viên.

Với vai trò là một thiết chế văn hóa dành cho SV thủ đô, Nhà Văn hóa HSSV Hà Nội đã có những hành động, biện pháp như thế nào giúp SV tránh xa cạm bẫy?

- Hiểu được vấn đề đó, chúng tôi thấy trách nhiệm của mình với các bạn HSSV. Trong nhiều năm qua, Nhà Văn hóa đã tổ chức đa dạng các hoạt động với mong muốn đồng hành, hỗ trợ cho HSSV. Hằng năm, chúng tôi có nhiều sân chơi bổ ích, hấp dẫn dành cho các bạn với mong muốn cung cấp kiến thức, kỹ năng, thói quen rèn luyện sức khỏe, giúp các bạn biết và phòng tránh được tệ nạn xã hội. Đó có thể là chuỗi chương trình “kỹ năng sống”, các buổi nói chuyện định hướng của những người nổi tiếng với sinh viên học sinh, hoặc cũng có thể là các cuộc thi như: Tôi yêu Hà Nội, Ngôi sao dân ca, Nhà ga âm nhạc, The Next MC, cuộc thi định hướng nghề nghiệp “Ước mơ của tôi, tương lai của tôi” và rất nhiều những ngày hội văn hóa thể thao được diễn ra trong năm. Đặc biệt, Ngày hội Tân Sinh viên hàng năm được tổ chức dành cho các bạn mới bước chân vào cánh cửa đại học. Tại đó, thông qua các diễn đàn, các cuộc thi dành cho tân sinh viên các trường, Ban Tổ chức muốn cung cấp cho các bạn sinh viên phương pháp học tốt, bí quyết trở thành thủ khoa... Ngoài ra Ngày hội cũng sẽ chia sẻ, đồng hành với tân sinh viên thông qua việc trao hàng trăm suất học bổng cho tân sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, bán hàng giảm giá cho sinh viên và nhiều hoạt động tập thể hấp dẫn, bổ ích khác cũng sẽ diễn ra trong ngày hội. Bên cạnh đó, trong suốt năm học, Nhà Văn hóa HSSV cũng có hàng chục các hoạt động ý nghĩa khác giúp cho các em để hỗ trợ và giúp đỡ các bạn sinh viên.

Quãng đời sinh viên rất đẹp và để nó trọn vẹn, các bạn SV hãy chuẩn bị hành trang thật tốt để trải nghiệm, tích lũy. Để sau này khi ra trường, nhìn lại không thấy có gì tiếc nuối và hoàn toàn sẵn sàng để xây dựng tương lai của chính mình. Nhà Văn hóa học sinh - sinh viên Hà Nội chúng tôi rất sẵn lòng và vinh hạnh được đồng hành với các bạn trên quãng đường ấy.

Xin cảm ơn anh!

TUỆ NHI thực hiện