ASEAN và Trung Quốc tăng cường hợp tác phòng, chống tội phạm

Phát sinh nhiều tội phạm mới

Hội nghị Viện trưởng Viện Kiểm sát, Viện Công tố các nước ASEAN - Trung Quốc lần thứ 13 với chủ đề “Tăng cường hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm công nghệ cao, tội phạm xuyên quốc gia” đang diễn ra tại Hà Nội từ ngày 6 đến 8-12. Tham dự hội nghị do Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Việt Nam tổ chức này có Viện trưởng Viện Kiểm sát, Viện Công tố, Tổng Chưởng lý các nước ASEAN và Trung Quốc (và 2 Khu hành chính đặc biệt Hồng Kông, Ma Cao), đại diện Đại sứ quán các nước ASEAN và Trung Quốc tại Hà Nội, đại diện lãnh đạo Văn phòng Chủ tịch nước, Tòa án nhân dân Tối cao, Bộ Công an, Bộ Tư pháp và Bộ Ngoại giao.

Sau gần 20 năm hoạt động, Hội nghị Viện trưởng Viện Kiểm sát, Viện Công tố các nước ASEAN - Trung Quốc đã trở thành diễn đàn hợp tác quốc tế đa phương về pháp luật quan trọng trong khu vực. Trong 12 kỳ hội nghị được tổ chức, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Việt Nam đã đăng cai và tổ chức thành công Hội nghị lần thứ 6 tại Hà Nội vào tháng 11-2009 với chủ đề: “Tăng cường hợp tác tương trợ tư pháp về hình sự, đấu tranh có hiệu quả chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia”.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng phát biểu tại Hội nghị Viện trưởng Viện Kiểm sát Viện Công tố các nước ASEAN - Trung Quốc lần thứ 13 tại Hà Nội

Hội nghị Viện trưởng Viện Kiểm sát, Viện Công tố các nước ASEAN - Trung Quốc ngày nay đã chứng minh được giá trị tích cực, là diễn đàn quan trọng để những người đứng đầu cơ quan Viện Kiểm sát, Viện Công tố trong khu vực gặp gỡ trao đổi, tăng cường hiểu biết lẫn nhau, nâng cao hiệu quả hợp tác và chung tay giải quyết những thách thức trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm công nghệ cao. Hội nghị lần thứ 13 diễn ra khi quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế làm cho các quốc gia xích lại gần nhau và tạo ra nhiều cơ hội cho sự phát triển, tuy nhiên cũng đặt ra nhiều thách thức. Một trong những thách thức đó là sự gia tăng của các loại tội phạm, đặc biệt là tội phạm có tổ chức, xuyên quốc gia, tội phạm công nghệ cao...

Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ mang đến những tiện ích to lớn cho con người, nhưng sự phát triển ấy cũng là môi trường để phát sinh một số loại tội phạm mới, như: lợi dụng công nghệ thông tin, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản... Tội phạm này xảy ra ngày càng nhiều, với quy mô ngày càng lớn, phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, tính chất ngày càng nguy hiểm, hậu quả vô cùng nặng nề, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế, trật tự an toàn xã hội và an ninh của mỗi quốc gia.

Việc phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm nói chung, tội phạm xuyên quốc gia và tội phạm công nghệ cao nói riêng, không còn là vấn đề của riêng mỗi quốc gia mà cần thiết phải có sự hợp tác, phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thực thi pháp luật của các nước, trong đó có các Viện Kiểm sát, Viện Công tố các nước. Việc kịp thời giao lưu chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn tốt trong đấu tranh phòng, chống tội phạm công nghệ cao, tội phạm xuyên quốc gia là mối quan tâm chung của các nền tư pháp trên thế giới.

Trong bối cảnh đã cùng nhau phối hợp đấu tranh phòng chống tội phạm đạt được những kết quả tích cực, hội nghị lần này tại Hà Nội nhằm tạo diễn đàn quốc tế để người đứng đầu cơ quan Viện Kiểm sát, Viện Công tố các quốc gia thành viên ASEAN và Trung Quốc trực tiếp gặp gỡ trao đổi, thúc đẩy tăng cường quan hệ hợp tác hữu nghị song phương và đa phương. Tại đây, Viện Kiểm sát, Viện Công tố các nước ASEAN và Trung Quốc cùng chia sẻ những thành công, thực tiễn tốt và khó khăn, thách thức trong đấu tranh phòng, chống tội phạm công nghệ cao của mỗi nước; đề xuất các biện pháp hợp tác nhằm thúc đẩy hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia nói chung và tội phạm công nghệ cao xuyên biên giới nói riêng.

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả chống tội phạm

Là quốc gia láng giềng gần gũi với khu vực, Trung Quốc đã sớm thiết lập quan hệ đối thoại và trở thành đối tác ngoại khối đầu tiên, quan trọng nhất của ASEAN từ năm 1991; năm 2003 thiết lập Quan hệ Đối tác Chiến lược; năm 2021 ASEAN và Trung Quốc chính thức nâng cấp Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện. Đến nay, ASEAN và Trung Quốc đã triển khai nhiều cơ chế hợp tác, bao gồm hội nghị cấp cao thường niên và các hội nghị hợp tác chuyên ngành, trong đó có lĩnh vực tư pháp và pháp luật.

Cùng với gia tăng hợp tác và giao lưu, hoạt động tội phạm xuyên quốc gia giữa ASEAN và Trung Quốc cũng diễn biến phức tạp. Trong đó nổi lên là các loại tội phạm như buôn bán ma túy, tội phạm buôn bán người và đặc biệt là lợi dụng công nghệ thông tin và các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua không gian mạng, đánh cắp thông tin cá nhân, phát tán mã độc, tấn công mạng máy tính của Chính phủ và doanh nghiệp...

Do đó, đi đôi với thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực, ASEAN và Trung Quốc cũng cần đẩy mạnh phòng ngừa, chống tội phạm. Phát biểu khai mạc Hội nghị Viện trưởng Viện Kiểm sát, Viện Công tố các nước ASEAN - Trung Quốc lần thứ 13 diễn ra ngày 6-12 tại Hà Nội, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Trưởng ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, đã nêu rõ các nước ASEAN - Trung Quốc đã cùng nhau phối hợp đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung, thì nay, để đấu tranh hiệu quả chống loại tội phạm này, không có cách nào khác là phải tăng cường hợp tác quốc tế, chia sẻ thông tin, thống nhất hành động giữa cơ quan tư pháp và thực thi pháp luật của các quốc gia trong khu vực và trên thế giới.

Chủ tịch nước đánh giá cao hội nghị đã lựa chọn chủ đề “Tăng cường hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm công nghệ cao, tội phạm xuyên quốc gia”. Chủ tịch nước tin tưởng, với tinh thần trách nhiệm trước sự an toàn, hạnh phúc của nhân dân, sự phát triển của mỗi quốc gia, hội nghị sẽ tìm ra được giải pháp hữu hiệu, thống nhất hành động giữa các nước ASEAN và Trung Quốc trong đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia, đặc biệt là tội phạm công nghệ cao; góp phần vun đắp tình đoàn kết, hữu nghị, sự hiểu biết lẫn nhau giữa các nước ASEAN và Trung Quốc, vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực.

Tại hội nghị, các Trưởng đoàn đại biểu Viện Kiểm sát, Viện Công tố các nước ASEAN và Trung Quốc đã trình bày tham luận chỉ ra thách thức của tội phạm công nghệ cao, tội phạm xuyên quốc gia đối với an ninh, an toàn của mỗi quốc gia và khu vực. Đồng thời, chia sẻ những thành công, thực tiễn tốt và khó khăn của các nước trong đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia, đặc biệt là tội phạm công nghệ cao; đề xuất các biện pháp hợp tác nhằm thúc đẩy hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm công nghệ cao, tội phạm xuyên quốc gia.

Là đơn vị tổ chức hội nghị, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí khẳng định, mong muốn và quyết tâm của Viện kiểm sát nhân dân tối cao Việt Nam trong việc đẩy mạnh, tăng cường hợp tác với Viện kiểm sát, Viện công tố các nước ASEAN và Trung Quốc nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả đấu tranh chống tội phạm, đặc biệt là tội phạm công nghệ cao, tội phạm xuyên quốc gia, góp phần duy trì hòa bình, ổn định của mỗi quốc gia và khu vực.