Ấn Độ đã thay thế máy bay Mig-21 cũ như thế nào?
Thay vì chọn phương án nhập khẩu từ nước ngoài, Ấn Độ đã lựa chọn con đường chông gai hơn là tự phát triển dòng máy bay chiến đấu nội địa Tejas thay thế cho hàng trăm máy bay Mig-21 và Mig-27 có nguồn gốc Liên Xô.
Phiên bản Tejas Mark II hoàn thiện đang được coi là “ứng cử viên hoàn hảo” để thay thế cho hàng trăm chiếc Mig-21 và Mig-27 bắt đầu bị loại biên từ năm 2022 của Ấn Độ và đảm bảo năng lực phòng thủ trên không của quốc gia Nam Á này trong những thập niên tới.
“Thay máu” từ phiên bản Tejas đầu tiên
Với việc khắc phục cơ bản các yếu điểm của nguyên mẫu máy bay Tejas thế hệ đầu tiên, phiên bản Tejas Mark II nhận được sự đánh giá cao từ giới chuyên gia quân sự quốc tế. Thay vì cố gắng sử dụng những công nghệ lạc hậu trong nước để tạo ra máy bay Tejas thế hệ đầu tiên, ở phiên bản Tejas Mark II, Ấn Độ đã mạnh dạn sử dụng nhiều công nghệ hiện đại từ nước ngoài để nâng cấp dòng máy bay chiến đấu hạng nhẹ này có hàm lượng công nghệ và năng lực chiến đấu ưu việt hơn. Chúng có khả năng thay thế các đơn vị máy bay chiến đấu Mig-21 và Mig-27 lỗi thời đang được Không quân Ấn Độ loại biên.
Mô hình của máy bay chiến đấu hạng nhẹ Tejas Mark II trưng bày tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2022. Ảnh: TUẤN SƠN.
Chuyên gia quân sự Mỹ Sebastian Roblin nhận định, ngành công nghiệp quốc phòng Ấn Độ đã có bước tiến lớn với phiên bản máy bay chiến đấu Tejas Mark II. Đây là dòng máy bay chiến đấu hạng nhẹ thế hệ thứ 4 với nhiều tính năng được đánh giá cơ bản tiệm cận với các dòng máy bay chiến đấu hiện đại trên thế giới do Ấn Độ tự phát triển.
Không quân Ấn Độ dự kiến sẽ loại biên 9 không đoàn Mig-21 và 2 không đoàn Mig-27. Trong khi đó, chỉ có 2 không đoàn Su-30MKI và Rafale được biên chế mới để thay thế. Sự thiếu hụt máy bay chiến đấu còn lại có thể được từng bước đáp ứng với máy bay Tejas Mark II mới.
Theo chuyên gia Sebastian Roblin, tầm quan trọng của máy bay Tejas Mark II không phải nằm ở chính sản phẩm đầu ra, mà là định hướng phát triển nội địa. Nó sẽ là tiền đề để Tổ hợp Công nghiệp quốc phòng Ấn Độ cho ra mắt các dòng máy bay chiến đấu phức tạp và hiện đại hơn trong tương lai.
Bộ Quốc phòng Ấn Độ đã đặt hàng 123 máy bay Tejas Mark II và những máy bay đầu tiên có thể được bàn giao trong năm 2024. So với phiên bản đầu tiên, Tejas Mark II mang nhiều tính năng của máy bay chiến đấu hiện đại như: Khả năng tiếp liệu trên không, hệ thống radar hàng không mảng định pha chủ động (AESA), hệ thống đối kháng điện tử và vũ khí tấn công chính xác cao…
Dù nhiều công nghệ trong số đó vẫn phải nhập khẩu, nhưng việc tích hợp thành công các công nghệ hiện đại trong một sản phẩm nội địa hoàn thiện của Ấn Độ đã là bước tiến lớn của New Delhi trong ngành công nghệ hàng không quân sự.
Tejas Mark II có sự lột xác đáng kể so với nguyên mẫu đầu tiên vốn không nhận được đánh giá cao của giới chức quân sự Ấn Độ.
Tejas Mark II đang được đón nhận
Theo thông tin do phía Ấn Độ công bố, máy bay Tejas Mark II được trang bị động cơ phản lực F414 (thay cho động cơ General Electric F404 trên phiên bản tiêu chuẩn). Đây là động cơ đã được trang bị trên dòng máy bay chiến đấu đa nhiệm F/A-18E/F Super Hornet của Hải quân Mỹ. Nhờ động cơ phản lực mạnh mẽ hơn, Tejas Mark II có trần bay hoạt động cao hơn và trọng tải cất cánh lớn hơn khoảng 25%.
Điểm mạnh khác của Tejas Mark II là hệ thống radar hàng không AESA Uttam được Ấn Độ tự phát triển có tầm giám sát và khả năng theo dõi cùng lúc nhiều mục tiêu. Kết hợp với đó là hệ thống điện tử hàng không trên khoang hiện đại với các màn hình hiển thị đa chức năng, cũng như tích hợp các loại vũ khí hàng không hiện đại…
Đánh giá về tương lai của Tejas Mark II, cựu Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Manohar Parrikar cho biết, Hải quân Ấn Độ sau quá trình đánh giá, có thể mua tới hơn 50 chiếc Tejas Mark II phiên bản sửa đổi phù hợp hoạt động trên tàu sân bay. Trong tương lai con số này có thể lên tới 300 máy bay. Số lượng Tejas Mark II của Không quân Ấn Độ dự kiến đặt mua còn cao hơn gấp nhiều lần.
Nếu có chiến lược cạnh tranh hợp lý, Tejas Mark II rất có tiềm năng trên thị trường với mức giá thành cạnh tranh và ít ràng buộc chính trị trong hợp đồng vũ khí.
“Nếu các thông số kỹ thuật về động cơ, radar và điện tử hàng không đáp ứng tốt, thì Tejas Mark II chính là dòng máy bay chiến đấu nội địa của Ấn Độ. Nó đã loại bỏ được hết các vấn đề kỹ thuật và thiếu sót còn tồn tại trên phiên bản gốc”, ông Manohar Parrikar cho biết.
Việc Tejas Mark II được quân đội Ấn Độ chấp nhận sẽ giúp quốc gia Nam Á này bớt phụ thuộc vào nguồn máy bay chiến đấu nhập khẩu, cũng như có thể ra điều kiện tốt hơn trong các hợp đồng vũ khí mới với nhà thầu quốc tế về việc chuyển giao công nghệ và thiết lập dây chuyền lắp ráp các loại vũ khí hiện đại hơn tại Ấn Độ trong tương lai. Ngoài ra, với mức giá thành hợp lý và ít ràng buộc chính trị, tiềm năng xuất khẩu của mẫu máy bay chiến đấu nội địa này của Ấn Độ này là rất tiềm năng.
