Ajax, đối thủ MU: “Bóng đá rock 'n' roll” của fan ruột Guardiola

Chỉ đến khi Ajax Amsterdam lọt vào chung kết Europa League gặp MU, người hâm mộ mới sực nhớ tới một CLB giàu truyền thống đã ngủ quên quá lâu. Sau 21 năm, Ajax mới lại đi tới một trận chung kết Cúp châu Âu. Điều gì ẩn giấu phía sau thành công của họ?

Ajax lọt vào chung kết Europa League để đối đầu MU

“Bóng đá rock 'n' roll”

Bạn là một HLV đang đứng chỉ đạo trận đấu. Đội của bạn đang triển khai tấn công thì đột nhiên mất bóng. Bạn sẽ làm gì? Chỉ đạo cầu thủ vừa mất bóng lùi thật nhanh về để phòng ngự? Đa số các HLV sẽ làm như thế, nhưng Peter Bosz, vị HLV 53 tuổi của Ajax lại có góc nhìn trái ngược.

Mất bóng ư, hãy tiến lên chứ đừng lui về! Tiến lên, áp sát đối phương thật nhanh để giành lại bóng. Tư tưởng đó là kim chỉ nam cho thành công của đội bóng Hà Lan mùa giải này.

Họ chơi một thứ bóng đá pressing cao độ, thứ bóng đá mà cây bút nổi tiếng Michiel de Hoog người Hà Lan gọi là “bóng đá rock 'n' roll”, để về nhì tại giải Hà Lan với chỉ 1 điểm kém nhà vô địch và thắng tiến vào chung kết Europa League sau khi loại bỏ các anh tài Lyon và Schalke 04.

Peter Bosz, HLV trưởng của Ajax

Peter Bosz, thành viên đội tuyển Hà Lan dự EURO 1992, là một nhà cầm quân có dòng máu Hà Lan chảy rần rật trong huyết quản. Bosz vốn đá tiền vệ phòng ngự, một “người hủy diệt trận đấu” như cách ông mô tả chính mình. Một người có diện mạo xù xì, gương mặt lạnh lùng và thậm chí còn bị mẹ nhắc nhở phải cười nhiều hơn trước ống kính truyền hình.

Ngoại hình Bosz không phản ánh triết lý bóng đá mà ông theo đuổi, thậm chí là hoàn toàn đối nghịch. Bosz là một môn đệ của Johan Cruyff, dù không được “thánh Johan” dẫn dắt.

Năm 16 tuổi Bosz đã xác rằng một ngày nào đó sẽ trở thành HLV. Kể từ đó, ông sưu tầm không bỏ sót bài báo nào viết về Cruyff. Ông cẩn thận chắt lọc chia chúng làm 3 nhóm: nhóm đề cập tới nghệ thuật tấn công, nhóm viết về phòng ngự, và nhóm về tư duy chiến thuật.

Học Cruyff, học Van Gaal, học Guardiola

Những năm 1990, Bosz khi đang chơi cho Feyenoord (một kình địch của Ajax) thường lén lút lái xe tới Amsterdam để xem các buổi tập tổ chức bởi Louis van Gaal, một đại diện tiêu biểu khác của phong cách Hà Lan tổng lực. Phong cách bóng đá của ông định hình ngay từ ngày ấy.

Bosz đã quyết định rằng ông chỉ có một cách thức duy nhất cho con đường huấn luyện của mình: pressing cường độ cao. Từ CLB khởi nghiệp AGOVV Apeldoorn cho tới Heracles, Vitesse và bây giờ là Ajax, Peter Bosz luôn chơi pressing. Nhưng để pressing trở nên hoàn thiện, Peter lại phải học hỏi từ người hậu bối rất nổi tiếng Josep Guardiola - học trò xuất sắc nhất của Cruyff.

Pep Guardiola và bóng đá tiki-taka của Barca là cảm hứng của Ajax ngày nay

Mùa giải 2008-09, khi Guardiola trình diễn thứ bóng đá mê hoặc được gắn mác tiki-taka tại Barcelona, Peter Bosz đã bắt đầu tìm hiểu về cách đội bóng của Pep vận hành.

Kể từ đó, Peter không rời mắt khỏi Pep, ông đọc mọi thứ về Pep giống như từng ngấu nghiến tất thảy mọi thứ liên quan đến “thánh Johan”. Và cuốn sách mà ông say mê nhất chính là cuốn “Pep Confidential”.

Trong số những quy tắc Pep đặt ra, Bosz đặc biệt hứng thú với “Quy tắc 5 giây”. Nó được phát biểu rất đơn giản: phải cướp lại trái bóng trong vòng 5 giây sau khi mất bóng.

Pep cho rằng ngay sau khi mất bóng là thời điểm tốt nhất để cướp lại. Bởi vì sau khi một cầu thủ lấy được bóng bằng cú xoạc, anh ta sẽ bị mất thăng bằng hoặc bị mỏi mệt vì gắng sức. Hơn nữa, anh ta sẽ mải nhìn vào quả bóng mà đánh mất tầm bao quát. Một cầu thủ lấy được bóng thường sẽ mất 2-3 giây xác định vị trí của đồng đội để chuyền.

Sự mất thăng bằng/mỏi mệt/mất tập trung tức thời ấy chính là thời cơ để giành lại bóng. Do đó mất bóng thì phải lao vào tranh cướp ngay. Peter nghiên cứu “Quy tắc 5 giây” của Pep nhưng ông đặt ra yêu cầu còn cao hơn cho các cầu thủ: thay vì 5 giây, họ chỉ có từ 2 tới 3 giây để giành lại bóng.

Bởi vậy mà Ajax của Peter thậm chí còn pressing dữ dội hơn những chuyên gia lĩnh vực này là Jurgen Klopp (Liverpool), Leonardo Jardim (Monaco), Jorge Sampaoli (Sevilla), Diego Simeone (Atletico Madrid), Guardiola (Man City) hay là Tottenham của Maurico Pochettino.

Một phiên bản khác của AS Monaco

Để duy trì được lối đá ấy trong suốt mùa giải đòi hỏi các cầu thủ phải có nền tảng thể lực cực kỳ khủng khiếp. Chỉ những cầu thủ trẻ mới đủ sức để chơi như thế. Bởi vậy, Ajax mùa này là một Ajax trẻ chưa từng thấy.

Họ có một thủ quân 24 tuổi, Davy Klaassen. Đội phó Joel Veltman, mới 25 tuổi, đã được xếp vào hàng “lão tướng”. Khi Ajax chơi trận bán kết lượt về Europa League với Lyon, họ gây ngỡ ngàng với đội hình xuất phát gồm 7/11 cầu thủ dưới 21 tuổi. Cuối tuần trước nữa, họ chơi trận đấu cuối cùng của giải VĐQG với đội hình có độ tuổi trung bình 20 tuổi, 139 ngày - trẻ nhất lịch sử giải Hà Lan.

Ajax có một đội hình rất trẻ với những "cựu binh" cũng mới chỉ 24-25 tuổi

Ajax của Peter Bosz là một Ajax không biết sợ hãi bởi Peter luôn thôi thúc các cầu thủ tiến lên, không ngừng áp sát đối thủ. Ông nói với họ: “Các cậu đừng thất vọng khi lỡ để mất bóng. Ngược lại, hãy áp sát! Không phải một người, cả đội phải áp sát. Nếu làm đúng cách, chúng ta sẽ không bị thủng lưới”.

Lòng can đảm của Bosz đã tạo ra một phiên bản Ajax đẹp mắt nhất sau nhiều năm, đẹp hơn hẳn Ajax của người tiền nhiệm Frank de Boer, bất chấp De Boer giúp đội vô địch Hà Lan 4 năm liền.

Cho tới thời điểm này, Bosz đã đúng khi phong cách pressing giúp đội của ông ít phải nhận bàn thua. Ngoài Pep Guardiola, Bosz còn học được rất nhiều từ Diego Simeone ở tính tổ chức chặt chẽ trong phòng ngự. Có nhiều con đường dẫn tới thành La Mã và lòng ham học của Bosz giúp ông mau chóng tìm thấy thành công dù mới chỉ làm việc cùng Ajax chưa đầy một năm.

Nếu AS Monaco là gương mặt ấn tượng nhất của Champions League mùa giải này thì Ajax chính là đội tạo ra sức cuốn hút cho Europa League. Họ đều là những đội bóng trẻ trung, mạnh mẽ, chơi bóng đầy đam mê và không biết sợ là gì.

Lo sợ chảy máu tài năng

Từ sau lứa cầu thủ vô địch Champions League 1995, Ajax đã nổi lên như “chợ đầu mối” cung cấp cầu thủ cho cả châu Âu. Mùa Hè này cũng không phải ngoại lệ khi hàng loạt ngôi sao trẻ đã được các CLB đại gia săn đuổi.

Tiền vệ thủ quân 24 tuổi Davy Klaassen là một trong những gương mặt nổi trội nhất, đã lọt vào mắt các ông lớn từ Anh, Đức, Italy, TBN và được xem là sẽ nối bước đàn anh Wesley Sneijder. Cùng với đó là tiền đạo 18 tuổi Justin Kluivert, con trai chân sút vang bóng một thời Patrick Kluivert.

Hậu vệ 17 tuổi Matthijs de Ligt, người lập kỷ lục cầu thủ trẻ nhất khoác áo đội tuyển Hà Lan cũng có thể sẽ ra đi, cùng với chân sút chủ lực người Đan Mạch Kasper Dolberg (19 tuổi), nhạc trưởng Hakim Ziyech (24 tuổi) và trung vệ trụ cột Davinson Sanchez (20).

Sau trận chung kết với MU, một lứa cầu thủ tuyệt đẹp có thể sẽ biến mất ở Amsterdam Arena.

Nguyễn Đỉnh