Thảo dược quý từ cây… mọc hoang

Cây đỏ ngọn đã được Học viện Quân y sản xuất thành trà thảo dược và một số dạng bào chế hiện đại khác. Hiện, Học viện Quân y đang thực hiện dự án xây dựng mô hình nuôi trồng cây đỏ ngọn tại xã Đông Xuân, huyện Quốc Oai, Hà Nội với diện tích gần 2ha. Mục tiêu của dự án nhằm tạo ra mô hình trồng cây đỏ ngọn để chuyển giao cho nông dân. Cây đỏ ngọn có tên khoa học Cratoxylon Prunifolium Kurtz. Cây phân bố t?i nhiều vùng nhiệt đới và ôn đới. Trên lãnh thổ Việt Nam, cây mọc tự nhiên ở vùng núi thấp hoặc trung du như Hòa Bình, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Bắc Giang. Người dân còn gọi là cây ngành ngạnh, vàng la, cúc lương, hoàng ngưu trà… Kinh nghiệm dân gian thường dùng cây đỏ ngọn làm thuốc bổ, kích thích tiêu hóa, phục hồi sức khỏe khi đau yếu hay sau khi sinh đẻ. Cách đây khoảng 25 năm, trong một số lần công tác điều tra phát hiện dược liệu để phục vụ bộ đội và chăm sóc sức khỏe thương binh, các nhà khoa học của Học viện Quân y đã thấy nhân dân ở miền Bắc Việt Nam thường sử dụng loại cây có lá non màu đỏ để làm trà uống quanh năm. Từ đó, ý tưởng nghiên cứu về loại dược liệu này đã được nhen nhóm. Được sự ủng hộ của lãnh đạo Học viện Quân y và Bộ Quốc phòng, Bộ Khoa học công nghệ đầu tư kinh phí, các nhà nghiên cứu của Học viện đã triển khai một số đề tài cấp bộ và cấp cơ sở nghiên cứu về cây Đỏ ngọn. Từ năm 2007-2009, Học viện Quân y tiếp tục nghiên cứu thêm về đặc điểm thực vật, thành phần hóa học và một số tác dụng sinh học của lá cây đỏ ngọn. Đi sâu nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện trong cây đỏ ngọn chứa các nhóm hoạt chất (flavonoid, a-xít hữu cơ, saponin, tanin…) có tác dụng chống ôxy hóa, bảo vệ tế bào, ngăn ngừa các nguy cơ xơ vữa động mạch, tổn thương do bức xạ, suy giảm chức năng gan. Dịch chiết từ lá cây đỏ ngọn có tác dụng kháng đông, ngăn ngừa rối loạn đông máu, lưu thông tuần hoàn. Nói rõ thêm về tác dụng của cây đỏ ngọn, Thạc sĩ Nguyễn Văn Long (Trung tâm nghiên cứu ứng dụng Sinh - Y - Dược học, Học viện Quân y) cho biết, khi tiếp xúc với môi trường độc hại, các gốc tự do (các dạng oxy rất độc hại) trong cơ thể được sinh ra. Đây là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như: lão hóa sớm, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, xơ cứng khớp, ung thư… Điều đáng mừng là nhóm chất flavonoid chiết xuất từ cây đỏ ngọn có tác dụng triệt tiêu các gốc tự do trong cơ thể, chống oxy hóa, làm tăng khả năng tuần hoàn máu. Từ những kết quả nghiên cứu này, nhóm nhà khoa học của Học viện Quân y đã bào chế thành một số loại trà thảo dược được người tiêu dùng ưa chuộng. Sản phẩm này đã được Bộ Y tế cấp giấy phép lưu hành. Thạc sĩ Nguyễn Văn Long cho biết, kết quả nghiên cứu về tác dụng của cây đỏ ngọn đang được Học viện Quân y lập dự án sản xuất thử nghiệm viên nang Cracetin, Natanax để điều trị chứng thiểu năng tuần hoàn não và phục vụ đối tượng làm việc trong môi trường độc hại. Hạnh Nguyên