Kinh tế trang trại: Con đường làm giàu của nông dân

Những con số đáng mừng Theo số liệu của Cục Thống kê tỉnh Khánh Hòa, hiện toàn tỉnh có trên 2.420 trang trại, với tổng diện tích khoảng 8.200ha (bình quân 3,3ha/trang trại), trong đó có 1.740 trang trại trồng trọt, 103 trang trại chăn nuôi, 62 trang trại lâm nghiệp, 515 trang trại nuôi trồng thủy sản (NTTS), tập trung chủ yếu ở các huyện, thị, thành phố ven biển, nhiều nhất là thị xã Ninh Hòa, TP. Cam Ranh, huyện Vạn Ninh, TP. Nha Trang và huyện Khánh Sơn. Hiện, chủ trang trại là nông dân chiếm 94%, 100% chủ trang trại đều trực tiếp lao động sản xuất. Bình quân một trang trại sử dụng 4 lao động. Tổng thu bình quân của một trang trại là 280 triệu đồng/năm. Nhóm trang trại NTTS có thu nhập bình quân cao nhất, 335 triệu đồng/năm; tiếp đến là nhóm trang trại trồng trọt, 123 triệu đồng/năm. Điển hình có nhiều trang trại làm ăn giỏi như ông Ngô Minh Phường ở xã Cam Bình (TP. Cam Ranh) với mô hình nuôi tôm hùm, mỗi năm thu nhập trên 1 tỷ đồng; ông Võ Xuân Lục ở xã Ninh Vân (Ninh Hòa) thu nhập bình quân trên 300 triệu đồng/năm; ông Huỳnh Giáo ở xã Ninh Bình (Ninh Hòa) trồng 40ha mía cao sản, chăn nuôi hàng chục con bò, thu nhập trên 400 triệu đồng/năm; ông Nguyễn Tơn ở xã Vĩnh Lương (TP. Nha Trang) với mô hình đánh bắt, mua bán hải sản, thu nhập gần 300 triệu đồng/năm; anh Hồ Tấn Cường ở xã Cam Thành Nam (TP. Cam Ranh), với mô hình trồng táo Thái Lan, kinh doanh vật tư nông nghiệp, tổng thu nhập 250 triệu đồng/năm; ông Pi Năng Liêm ở Khánh Bình (huyện Khánh Vĩnh), nhờ sản xuất, kinh doanh giỏi đã xây dựng được nhà cửa khang trang, sắm sửa tiện nghi đắt tiền, thu nhập bình quân trên 100 triệu đồng/năm. Nhờ phát triển kinh tế trang trại, đời sống của đại bộ phận nông dân khá lên trông thấy. Năm 2010, Khánh Hòa, có trên 62.000 hộ đạt danh hiệu sản xuất kinh doanh giỏi các cấp, chiếm 63% hộ nông dân toàn tỉnh, trong đó gần 10% số hộ có thu nhập từ 100 triệu đồng đến hàng tỷ đồng/năm. Xu hướng phát triển tất yếu Nhìn chung mô hình kinh tế trang trại (KTTT) ở Khánh Hòa tuy số lượng chưa nhiều, quy mô không lớn nhưng đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần quan trọng khai thác tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, nhất là đất đồi núi trọc, đất ven biển. Nhiều vùng đất trống, mặt nước bỏ hoang, hoặc trồng cây màu lương thực có năng suất thấp, nay được thay bằng mô hình NTTS tập trung thu nhập cao, góp phần thay đổi cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa. Mặt khác, KTTT đã khai thác và sử dụng vốn tự có khá lớn trong nhân dân để đầu tư phát triển sản xuất nông, lâm và NTTS theo phương thức “lấy ngắn nuôi dài”, kinh doanh tổng hợp. Các trang trại còn rất nhạy bén trong việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Nhiều trang trại thực sự là mô hình trình diễn về kỹ thuật và quản lý, qua đó góp phần làm thay đổi cách nghĩ, cách làm của bà con, hướng tới nền nông nghiệp hiện đại, bền vững. Một số bất cập cần tháo gỡ Bên cạnh những ưu điểm trên, KTTT ở Khánh Hòa còn bộc lộ một số tồn tại. Hiện, còn khoảng 30% số diện tích trang trại chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhất là ở hai huyện miền núi Khánh Sơn, Khánh Vĩnh, nơi có tiềm năng đất trống đồi núi trọc để phát triển KTTT nhưng hầu hết diện tích đất bỏ hoang hoặc quản lý sử dụng kém hiệu quả; khoảng 50% chủ trang trại thiếu vốn sản xuất; việc cho vay vốn của các tổ chức tín dụng đối với KTTT còn nhiều khó khăn, vốn ít lại cho vay dàn trải. Nhiều trang trại sản xuất nông nghiệp thiếu hệ thống thủy lợi, tưới tiêu, thiếu sự gắn bó giữa trang trại với sự hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung. Những trang trại NTTS thiếu hệ thống cấp nước sạch, thoát nước thải,... Lồng, trại bố trí thiếu khoa học, mạnh ai nấy làm, gây ô nhiễm môi trường, dịch bệnh phát triển. Sự phân hóa giàu nghèo trong nông thôn và một số vấn đề xã hội khác liên quan là những tồn tại cần được các cấp, ngành nghiên cứu để có giải pháp tháo gỡ, làm đòn bẩy thúc đẩy KTTT phát triển đúng hướng. Thái Hồng Quang