Cứ là chính mình sẽ giữ được “chất Việt”

Cứ là chính mình, biết chắt lọc những điều tốt, điều hay từ văn hóa, ứng xử của người Việt sẽ giữ được “chất Việt”. Một nguyên tắc giản dị và tự nhiên khiến chị Nguyễn Thụy Phương cùng gia đình luôn cảm thấy hạnh phúc và hài hòa với cuộc sống nơi đất khách mà vẫn giữ được “hồn Việt”.

Gia đình nhỏ của chị Nguyễn Thụy Phương và anh Gilles Trần.

Bước vào căn hộ chung cư nhỏ nhắn của gia đình chị Nguyễn Thụy Phương và anh Gilles Trần tại thành phố Villejuif - ngoại ô Paris, có thể ngay lập tức cảm nhận được bầu không khí Việt Nam với những bức tranh Đông Hồ, những chú chuồn chuồn tre treo trên tường, một bàn thờ tổ tiên nho nhỏ và ngay ngắn; những bình lọ gốm bày biện trên tủ…

Mời khách là ấm trà mạn với ô mai, kẹo lạc Việt Nam do gia đình chị Phương gửi sang và bạn bè tặng. Bộ ấm trà Minh Long cùng toàn bộ bát đĩa Bát Tràng được chủ nhà mang sang sau mỗi chuyến về nước thăm gia đình hay đi công tác. Tất cả một cách tự nhiên phản ánh tình yêu và cái “chất Việt” trong con người gia chủ.

Tận dụng lợi thế đóng góp cho đất nước

Từ một cô sinh viên Tổng hợp Văn sang Pháp du học thạc sĩ và tiến sĩ, chị Thụy Phương yêu và lập gia đình với anh Gilles Trần - con trai của dịch giả, nhà phê bình văn học Trần Thiện Đạo. Bảo vệ thành công luận án tiến sĩ về hệ thống giáo dục của Pháp tại Việt Nam giai đoạn 1945-1975, chị Phương hiện là giảng viên dạy ngôn ngữ và lịch sử Việt Nam tại Ban Việt học, khoa Ngôn ngữ và Văn minh Á Đông, Đại học Paris Sorbonne Diderot.

Giành được nhiều học bổng và giải thưởng quốc tế uy tín trong ngành giáo dục học, chị Thụy Phương tận dụng lợi thế này đóng góp cho đất nước. Từ nhiều năm nay, chị Phương tích cực hoạt động trong vai trò điều phối các bàn tròn giáo dục của Hội Nhà Khoa học và Chuyên gia Việt Nam (AVSE) tại Pháp và nay là người phụ trách mảng giáo dục của Hội.

Tiến sĩ Nguyễn Thụy Phương tại nơi làm việc.

Hai năm qua, với sự điều phối của chị Phương, AVSE đã tổ chức 6 bàn tròn giáo dục đi thẳng vào các chủ đề “nóng hổi” của giáo dục Pháp, khu vực châu Âu và Việt Nam gây chú ý trong giới trí thức Việt kiều và các nhà chuyên môn Pháp quan tâm tới Việt Nam; đồng thời đóng góp những bản kiến nghị giá trị về quê nhà. Chị Thụy Phương cũng liên tục viết các bài báo, bài viết nghiên cứu, thực hiện các bài phỏng vấn về chủ đề cải cách giáo dục với Đài Tiếng nói Việt Nam, Tạp chí Tia sáng; Tạp chí Đại học Quốc gia, VNExpress, báo Thanh niên…

Hãy góp phần thay đổi nền giáo dục “từ phía dưới”

Chị Phương chia sẻ, có hai điểm nhìn về một nền giáo dục, nhìn “từ trên cao” nghĩa là những thiết chế, tổ chức, cơ cấu điều hành, quản lý nền giáo dục đó, nhìn “từ phía dưới” nghĩa là điểm nhìn của những người vận hành nền giáo dục như giáo viên, của người hưởng nền giáo dục là học sinh và gián tiếp là gia đình phụ huynh.

Theo chị Phương: “Rất khó và rất lâu để thay đổi thiết chế hay cơ cấu ở tầm quốc gia, nhưng mỗi chúng ta, với tư cách là công dân, là phụ huynh hãy góp phần thay đổi từ từ nền giáo dục “từ phía dưới” bằng cách hãy coi việc đi học của con là một trong những phương cách giúp con trưởng thành một cách tự nhiên và vững vàng. Con đi học không chỉ để có điểm cao, vào trường tốt, đỗ đại học, đi du học... mà còn phải là định hướng con đến ngành nghề mà con yêu thích, biết lựa chọn, biết quyết định và biết chịu trách nhiệm trước những quyết định của mình. Những điều tạo nên nhân cách con người, một mình nhà trường, một nền giáo dục rộng lớn không thể làm nổi. Hãy ý thức điều đó trong mỗi gia đình”.

Giữ lửa “Việt” trong gia đình nhỏ

Với gia đình mình, chị Thụy Phương cho biết: “Dù sống ở nước ngoài nhưng vì đặc trưng công việc nên tôi không thấy bị “cách ly” với Việt Nam, nên một cách vô thức, tôi gần như không phải “giữ lửa Việt".

Mâm cơm cúng ngày tết của gia đình chị Phương.

Trong gia đình, chị Thụy Phương thường nói tiếng Việt với các con và duy trì các phong tục truyền thống như thắp hương cúng tổ tiên, nấu các món ăn Việt Nam, đặc biệt trong dịp Tết. Ngày Tết, mâm cơm được chị bài trí đẹp mắt và đầy đủ như ở quê nhà với các món: xôi, măng khô nấu sườn, bánh chưng, bánh tét, giò lụa, giò thủ. Tối giao thừa và ngày mùng 1 Tết, chị Phương cùng các con thắp hương cúng ông bà tổ tiên.

Với ý thức “không để con cái mất tiếng Việt và văn hóa Việt”, chị Thụy Phương cùng một người bạn ấp ủ và thực hiện thành công ý tưởng thành lập một nhóm sinh hoạt mang tên “Cánh Diều”. Chị Phương chia sẻ: “Khi các con lớn lên trong môi trường tại Pháp, chúng tôi nhận ra là nói tiếng Việt trong gia đình với mẹ chưa đủ để cho các bé duy trì tiếng Việt. Các bé cần một không gian ngôn ngữ, trong đó tiếng Việt là công cụ để giao tiếp”.

Từ đó, hai chị mở một lớp học múa và nhạc, sau có mở thêm lớp học đàn tranh, học vẽ, do các cô giáo người Việt dạy. Một tháng có 2 chiều chủ nhật, mỗi chiều 4 tiếng, các bé được “bơi” trong tiếng Việt với các cô, các bạn và các mẹ. Đây là năm thứ 2, “Cánh Diều” hoạt động.

“Mong cho các con sinh trưởng và lớn lên ở nước Pháp nhưng vẫn giữ được nguồn gốc của mình, bắt đầu từ việc gìn giữ tiếng Việt. Các con sẽ là cánh diều, bay cao bay xa, nhưng vẫn có một sợi dây níu các con lại, đó chính là nguồn gốc Việt Nam. Đấy chính là “tôn chỉ hoạt động” của nhóm Cánh Diều”./.

Thùy Vân/VOV - Paris