Cần đầu tư nguồn lực cho y tế công cộng

Việc đầu tư các nguồn lực cho chăm sóc sức khỏe là rất cần thiết

ảnh: MINH HUYỀN

Nhân lực YTCC thiếu và yếu

Bộ Y tế cho biết, hoạt động về YTCC hay còn gọi là y tế dự phòng (YTDP) chiếm 60% hoạt động về y tế nói chung, nhưng kinh phí đầu tư cho nó chỉ chiếm 30% trong tổng chi cho hoạt động y tế và mới đáp ứng được 30% nhu cầu phòng chống dịch… Hiện cả nước chỉ có một vài Trung tâm chẩn đoán dịch bệnh như Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh có labo an toàn cấp độ III, Viện Pasteur Nha Trang mới có labo an toàn cấp độ II. tạo- Bộ Y tế khẳng định, từ năm 2006 đến 2010, cả nước cần bổ sung thêm 9.800 cán bộ YTDP có trình độ đại học và sau đại học. Song mãi đến năm 2007, loại hình đào tạo riêng cho YTDP mới ra đời và đến năm 2012 mới có 50 sinh viên ra trường. Về chất lượng đội ngũ cán bộ YTDP theo Vụ Tổ chức Cán bộ, Bộ Y tế thì số người có trình độ từ cao đẳng trở lên chỉ xấp xỉ khoảng 50%, còn lại là sơ cấp và trung học. Ông Lê Trường Giang- Chủ tịch Hội YTCC TP. Hồ Chí Minh cho biết, hệ thống YTCC đang bị khủng hoảng nhân lực. Bác sĩ ở các đơn vị dự phòng không có điều kiện làm thêm dịch vụ khám, chữa bệnh ngoài giờ do tính chất công việc và thường xuyên phải công tác lưu động nên lương thấp. Để mưu sinh, hầu hết những người có trình độ chuyên môn đều tìm cách chuyển sang hệ thống y tế điều trị dẫn đến hệ quả YTCC chỉ tuyển được những cán bộ yếu kém không đủ điều kiện làm việc tại các đơn vị điều trị. Ngoài ra, những cán bộ YTDP (trung bình 2,6 cán bộ) tại phường, xã lại phải gánh trên vai 1 vạn dân, thấp hơn nhiều so với bình quân cả nước là 7,5 cán bộ y tế. Hơn nữa hiện các trung tâm YTDP quận, huyện không được ký hợp đồng bảo hiểm y tế; mạng lưới cấp cứu ngoại viện chỉ đáp ứng dưới 1% nhu cầu của người dân và không đủ khả năng ứng phó trước thiên tai, thảm họa; đầu tư phòng xét nghiệm y khoa dàn trải, không đảm bảo chất lượng xét nghiệm; cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện thực địa của hệ thống YTCC quá thiếu và lạc hậu, không đáp ứng được yêu cầu hoạt động. Theo ông Lê Trường Giang, thì Trung tâm Y tế Dự phòng TP. Hồ Chí Minh chỉ được xếp hạng tương đương với một bệnh viện loại 3 (bệnh viện tuyến huyện)...

Đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động YTCC

Theo ý kiến của nhiều nhà quản lý lĩnh vực này, bài toán y tế ở nước ta chính là xây dựng hệ thống YTDP, chứ không phải tập trung ngân sách vào trang bị những thiết bị đắt tiền mà đại đa số người dân ít được hưởng lợi từ những đầu tư như thế… Để làm được việc này, theo Hội Y tế Công cộng TP. Hồ Chí Minh, cần có chiến lược tổng thể, toàn diện và lâu dài nhằm phát triển nguồn nhân lực YTCC. Cải cách hệ thống đào tạo cán bộ YTCC theo hướng vừa đa dạng, vừa chuyên sâu: bác sĩ gia đình, bác sĩ y học dự phòng, cử nhân YTCC, các cán bộ tâm lý, xã hội…Được biết, nhằm nâng cao chất lượng và số lượng cán bộ YTDP trên toàn quốc, Dự án Phát triển hệ thống YTDP đã được triển khai với sự tham gia của nhiều trường đại học trên toàn quốc. Góp phần giải quyết những thiếu hụt về nhân lực chuyên môn sâu về YTCC, mới đây Đại học Y tế Công cộng đã triển khai 5 chương trình đào tạo phù hợp. Trong quá trình học tập, sinh viên, học viên và nghiên cứu sinh được tiếp cận các phương pháp giảng dạy tiến bộ như phương pháp học tập dựa trên vấn đề, trên tình huống…Theo kế hoạch, năm học 2012 - 2013, trường tuyển 170 sinh viên cử nhân YTCC hệ chính quy, 175 học viên cao học YTCC, cao học Quản lý bệnh viện và Chuyên khoa I, 190 sinh viên YTCC hệ vừa làm vừa học....

Lam Giang