Bắc Ninh: Hình sự hóa một hành vi hành chính?

Vì cãi nhau với cán bộ xã, ông Phạm Văn Quy và

bà Trần Thị Hà bị tòa án tuyên phạt từ 9 -12 tháng tù giam

Vào tù vì chửi cán bộ xã

Ngày 31-1, TAND tỉnh Bắc Ninh mở phiên xét xử phúc thẩm đối với hai bị cáo là Phạm Văn Quy (SN 1963) và Trần Thị Hà (SN 1976) cùng trú tại thôn Ngô Phần (xã Bình Định, huyện Lương Tài) về hành vi "gây rối trật tự công cộng”. Theo cáo trạng, khoảng 14 giờ chiều ngày 19-4-2012, ông Quy và bà Hà đến trụ sở UBND xã Bình Định để giải quyết đơn thư kiếu nại, tố cáo về hành vi lấn chiếm đất công trong thôn. Ông Quy và bà Hà được ông Vũ Quang Thắng - Cán bộ văn phòng UBND xã mời sang phòng của ông Nguyễn Văn Mạc - Phó Chủ tịch UBND xã Bình Định để làm việc, vì theo phân công, hôm đó ông Mạc có trách nhiệm tiếp công dân. Sau khi chào nhau, ông Mạc nói: "Ngày tiếp công dân thì mời cô chú sang phòng tiếp công dân, tôi không tiếp ở phòng riêng”. Oái oăm thay, xã Bình Định chưa có phòng tiếp công dân. Sau đó hai bên đã xảy ra tranh cãi, rồi lực lượng công an đến đưa bà Hà ra ngoài. Đi được một đoạn thì bà Hà cắn vào bàn tay của ông Vũ Quang Bình - Phó Công an xã Bình Định. Ngay lập tức, công an xã đã dùng khóa số tám bắt bà Hà rồi đưa xuống ban công an xã để lập biên bản bắt giữ bà Hà về hành vi "gây rối trật tự công cộng”. Trong quá trình đó, ông Quy cầm máy ảnh, máy ghi âm ghi lại sự việc. Thời gian sau, vụ án được khởi tố.

Tại phiên tòa phúc thẩm, HĐXX cho rằng cán bộ tiếp dân xã Bình Định không giữ được bình tĩnh, xưng hô không đúng tác phong của người cán bộ cũng như bố trí nơi tiếp dân chưa hợp lý. Và đây là một nguyên nhân khiến bị cáo phạm tội. Tuy nhiên, Tòa cũng cho rằng hành vi của hai bị cáo đã xâm phạm các quy định của Nhà nước về trật tự công cộng, gây ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức nên phải xử lý nghiêm. Hội đồng xét xử đã tuyên giữ nguyên mức án sơ thẩm ngày 31-7-2012 của TAND huyện Lương Tài. Bị cáo Hà lĩnh 12 tháng tù giam, bị cáo Quy nhận 9 tháng tù giam về hành vi gây rối trật tự công cộng.

Hình sự hóa hành vi hành chính?

Tại phiên tòa phúc thẩm, cả hai bị cáo Hà và Quy đều khẳng định, giữa họ và ông Mạc đều có lời qua, tiếng lại, nhưng chỉ truy cứu, xử lý họ mà lại bỏ qua những lời ông Mạc xúc phạm họ là chưa thỏa đáng. Hai bị cáo cũng khẳng định rằng không xúc phạm ông Mạc, ông Bình và Ban Công an xã Bình Định với những lời lẽ nặng nề như bản cáo trạng truy tố. Trong vụ việc, ông Mạc cũng có lời lẽ, thái độ xúc phạm công dân ngay tại trụ sở làm việc nhưng ông Mạc chỉ bị kiểm điểm. Luật sư Nguyễn Thanh Bình – người bào chữa cho hai bị cáo cho biết: "Trong số 100 lời khai mà VKSND huyện Lương Tài dùng làm căn cứ để kết tội hai bị cáo thì có 23 lời khai không có dấu đỏ của cơ quan điều tra, tức là không có cơ sở pháp lý. Mặt khác, trong biên bản điều tra, một số file ghi âm, ghi hình thể hiện rõ thái độ, lời nói của lãnh đạo xã Bình Định khi cãi nhau với bị cáo Hà không được tòa sơ thẩm và phúc thẩm đưa ra xem xét. Nhiều nhân chứng quan trọng của vụ án không được hai cấp tòa triệu tập…”. Ngoài ra, công an xã Bình Định đã vượt quá thẩm quyền, bắt giam bà Hà quá thời gian qui định. Công an huyện Lương Tài bắt giam ông Quy ngay khi mời ông Quy lên trụ sở lấy lời khai, ra quyết định bắt tạm giam không có dấu đỏ là vi phạm pháp luật.

Ông Phạm Văn Quy cho biết: Sở dĩ ông và bà Hà bị "xử ép” như vậy là do từ năm 2005 đến nay, họ đã tố cáo chính quyền thôn Ngô Phần, xã Bình Định và một số xã thuộc huyện Lương Tài bán hàng nghìn m2 đất trái phép. Kết quả của cơ quan chức năng tỉnh Bắc Ninh đã kết luận nhiều nội dung tố cáo của ông Quy và bà Hà là đúng, tuy nhiên việc giải quyết nại không đến nơi, đến chốn nên họ tiếp tục khiếu kiện. Mặt khác, chính vì "to gan” dám đứng lên tố cáo cán bộ tham nhũng, nên từ năm 2006 đến nay, cả ông Quy và bà Hà nhiều lần bị một số người nhà của cán bộ thôn Ngô Phần và xã Bình Định hành hung gây thương tích, đe dọa. Tất cả vụ việc đều được báo lên cơ quan chức năng nhưng không được giải quyết. Nội dung hình ảnh và file ghi âm hai bị cáo cung cấp cho phóng viên cũng thể hiện khá rõ việc cán bộ xã Bình Định buông những lời lẽ xúc phạm tới bà Hà và ông Quy. "Đây là một bản án thiếu căn cứ và thiếu lý lẽ thuyết phục... Một vụ việc đáng lẽ ra chỉ xử lý hành chính đã bị hình sự hóa…”- luật sư Bình khẳng định.

Đức Sơn