3 dấu hiệu quan trọng báo hiệu suy thoái kinh tế toàn cầu

Ba chỉ số hàng đầu, cụ thể là giá đồng thấp hơn, đường cong lợi suất của Mỹ đảo ngược và giá cước vận tải giảm, đã hội tụ để cảnh báo về sự tăng trưởng toàn cầu đang chậm lại.

Giá cước vận chuyển container đã giảm cùng với mức tiêu thụ. Reuters

Giá đồng gần đây đã giảm khoảng 20% so với mức đỉnh của năm nay, theo một chỉ số dựa trên hợp đồng tương lai ba tháng được giao dịch trên Sàn giao dịch kim loại London. Tương tự như vậy, kẽm giảm 30% hoặc hơn và nhôm giảm khoảng 20%.

Đồng được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như cơ sở hạ tầng, ô tô và điện tử tiêu dùng. Vì vậy, những biến động về giá của nó thường dự báo sức khỏe tổng thể của nền kinh tế, khiến kim loại này có biệt danh là "Tiến sĩ Đồng".

Giá đồng trượt dốc cho thấy lo ngại về tình trạng trì trệ kinh tế ở Trung Quốc, quốc gia chiếm khoảng 60% nhu cầu đồng toàn cầu. Trung Quốc tiêu thụ kim loại này chủ yếu để làm dây đồng trong xây dựng.

Đầu tư phát triển bất động sản của Trung Quốc từ tháng 1 đến tháng 4 đã giảm 6,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Sự phục hồi kinh tế sau COVID đã được kỳ vọng sẽ phục hồi, nhưng nguồn vốn vẫn không ổn định đối với các nhà phát triển bất động sản và đầu tư mới đã chậm lại.

Đầu tư cơ sở hạ tầng yếu kém ở Trung Quốc đè nặng lên giá đồng. Ảnh:Takaki Kashiwabara

Ở Trung Quốc, bất động sản được cho là chiếm khoảng 30% GDP, điều đó có nghĩa là nền kinh tế phụ thuộc rất nhiều vào ngành này. Các địa phương chủ yếu dựa vào nguồn thu từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất nên nhiều nơi lo ngại về nợ công .

Đặc biệt, các thành phố Côn Minh, Duy Phường, Lan Châu và Liễu Châu đã thu hút chú ý vì tình hình tài chính yếu kém. Các chính quyền ở những nơi này có rất ít tiền để đầu tư vào cơ sở hạ tầng và hỗ trợ nền kinh tế địa phương.

Nhìn chung, Chỉ số quản lý mua hàng sản xuất tháng Tư của Trung Quốc đã giảm xuống dưới 50 lần đầu tiên sau bốn tháng. Với tốc độ tăng trưởng kinh tế yếu ở phương Tây, các điều kiện phục hồi xuất khẩu của Trung Quốc vẫn chưa chín muồi.

Atsushi Takeda, nhà kinh tế trưởng tại Viện nghiên cứu Itochu, cho biết: “Không có dấu hiệu nào cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang phục hồi và giá cả hàng hóa khó có thể tăng”.

Thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ cũng xuất hiện những dấu hiệu đáng lo ngại.

Lợi suất trái phiếu kho bạc hai năm đã vượt quá lợi suất trái phiếu kho bạc 10 năm trong 226 ngày giao dịch liên tiếp kể từ thứ Sáu - đây là đường cong lợi suất đảo ngược kéo dài nhất kể từ năm 1981. Sự đảo ngược lợi suất cho thấy một cuộc suy thoái sắp tới.

Vào đầu tháng 5, lợi suất trái phiếu kho bạc 10 năm thấp hơn 1,9 điểm phần trăm so với lợi tức trái phiếu kho bạc ba tháng, mức chênh lệch âm lớn nhất trong 42 năm.

Cục Dự trữ Liên bang New York đã sử dụng tỷ lệ nghịch đảo lợi tức để tính xác suất 68% xảy ra suy thoái ở Mỹ, một con số cao hơn so với trước cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hoặc sự bùng nổ bong bóng dot-com.

Tính đến những xu hướng này là chính sách thắt chặt của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ nhằm chống lạm phát. Nhiều người tin rằng chính sách thắt chặt sẽ gây áp lực giảm giá lên nền kinh tế.

Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân trong tháng 4 tăng 4,4% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt quá kỳ vọng của thị trường, cho thấy lạm phát tiếp tục gia tăng. Fed dự kiến sẽ tiếp tục tăng lãi suất chính sách, kéo dài đường cong lợi suất đảo ngược.

Giá vận chuyển container châu Á, phản ánh sức mạnh tiêu dùng ở các nền kinh tế phương Tây, đã giảm đáng kể so với năm ngoái.

Giá giao ngay cho các tuyến đường biển giữa Thượng Hải và Bờ Tây Hoa Kỳ là 1.398 USD/TEU trong tuần thứ tư của tháng 5 giảm 82% so với một năm trước đó, theo Shanghai Shipping Exchange.

Giá cước đối với container đi từ Thượng Hải đến Châu Âu đã giảm 85% xuống còn 859 USD/TEU. Một số hãng tàu container cho biết giá cước như vậy không có lãi.

Nguyên nhân khiến giá vận chuyển giảm xuống là hàng tồn kho bán lẻ dư thừa ở các nền kinh tế phương Tây. Châu Á thường vận chuyển hàng hóa thành phẩm, chẳng hạn như đồ nội thất, quần áo và đồ chơi, đến các điểm đến phương Tây. Sự gián đoạn chuỗi cung ứng trong thời kỳ đại dịch đã thúc đẩy các nhà bán lẻ phải đảm bảo có thêm hàng tồn kho, nhưng lạm phát kéo theo đã làm cắt giảm chi tiêu của người tiêu dùng.

Hàng tồn kho quá mức đã khiến lượng hàng xuất khẩu giảm mạnh kể từ nửa cuối năm 2022.

Doanh số bán lẻ của Mỹ tăng trong tháng 4, cho thấy sức tiêu thụ ổn định. Nhưng có vẻ như nhu cầu nhập khẩu mới không mạnh.

Công ty nghiên cứu vận tải biển Sea-Intelligence cho biết trong một thông cáo báo chí gần đây rằng: “Cả nhà bán lẻ và nhà bán buôn… đang nhận thấy xu hướng ngày càng tăng. "Điều này có nghĩa là quy mô hàng tồn kho so với doanh số bán hàng tiếp tục tăng và nếu có bất kỳ sự điều chỉnh hàng tồn kho cơ bản nào đang diễn ra, thì rõ ràng là không đủ."

Sea-Intelligence giải thích rằng sự gia tăng nhập khẩu của Hoa Kỳ trong năm 2020-21 một phần là do người tiêu dùng chuyển chi tiêu từ dịch vụ sang hàng hóa. Công ty nghiên cứu này cho biết việc bình thường hóa thói quen chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ "sẽ có tác động tiêu cực đến khối lượng container trong một thời gian nữa".

Giá cước vận tải hàng rời cũng giảm. Chỉ số Baltic Dry đạt 1.172 điểm vào thứ Sáu, giảm khoảng 30% so với mức cao nhất từ đầu năm đến nay được ghi nhận vào ngày 10 tháng 5. Nhập khẩu quặng sắt và than của Trung Quốc đã suy yếu.

Thành An (theo Nikkei)