Tp.HCM: Tinh gọn trường chuyên lớp chọn, phát huy hiệu quả bồi dưỡng

Từng bước điều chỉnh theo quy định

Đầu tháng 5/2024, Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hồ Chí Minh công bố phương án dừng tuyển sinh các lớp không chuyên trong trường chuyên, theo quy định của Bộ GD&ĐT.

Các đơn vị dừng tuyển sinh lớp 10 chuyên là THPT Nguyễn Thượng Hiền (quận Tân Bình), THPT Gia Định (quận Bình Thạnh), THPT Nguyễn Hữu Huân (thành phố Thủ Đức), THPT Mạc Đĩnh Chi (quận 6). Như vậy, các lớp chuyên chỉ được đào tạo tại 2 trường THPT chuyên là THPT chuyên Lê Hồng Phong và THPT Trần Đại Nghĩa.

Ông Hồ Tấn Minh, Chánh văn phòng Sở GD&ĐT thành phố Hồ Chí Minh cho biết, việc dừng tuyển lớp 10 chuyên trong các trường thường là do không còn phù hợp, nhu cầu người học không còn nhiều và để tập trung nguồn lực cho 2 trường THPT chuyên của Thành phố.

Hơn nữa, triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018, việc đào tạo lớp chuyên có những yêu cầu riêng, đặc biệt và được thực hiện ở 2 trường chuyên.

"Sở sẽ tính toán, nghiên cứu để thành lập thêm một trường chuyên, ở khu vực phù hợp. Việc này chưa có đề án và còn phụ thuộc vào quy hoạch đất cho giáo dục, kế hoạch xây dựng trường lớp", ông Minh nói.

Trước đây việc hình thành lớp chuyên trong các trường đại trà để đáp ứng nhu cầu của người học. Địa bàn thành phố Hồ Chí Minh khá rộng và nhiều học sinh ở Củ Chi, Thủ Đức, Nhà Bè, Bình Chánh.. mong muốn được học môi trường chuyên nhưng vì khoảng cách địa lý khó có thể theo học tại 2 trường chuyên của Thành phố. Vì thế, mô hình này ra đời tạo điều kiện cho học sinh có thể học lớp chuyên tại những trường gần nhà.

Mô hình lớp chuyên trong trường đại trà được thành phố Hồ Chí Minh thực hiện cách đây 15 năm, từ năm học 2007-2008. Tính theo số lượng hiện nay, số lớp dừng tuyển sinh sẽ là 22 lớp. Riêng các lớp chuyên đã được tuyển sinh sẽ học cuốn chiếu đến khi kết thúc.

Theo ông Minh, mô hình lớp chuyên trong các trường THPT đại trà những năm qua đã góp phần nâng cao thành tích của thành phố Hồ Chí Minh trong các cuộc thi học sinh giỏi quốc gia, quốc tế.

"Đối với tỉnh thành khác, các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, học sinh tham dự đến từ các trường chuyên. Tại thành phố Hồ Chí Minh, ngoài học sinh các trường chuyên, còn có học sinh tại các lớp chuyên ở trường thường", ông Minh nói thêm.

Đại diện Sở GD&ĐT thành phố Hồ Chí Minh khẳng định, việc dừng tuyển lớp 10 chuyên không ảnh hưởng đến đội ngũ giáo viên đang giảng dạy các lớp trên tại các trường. Bên cạnh việc dạy lớp chuyên, các giáo viên còn tham gia giảng dạy các lớp thường.

Hơn nữa, giáo viên có năng lực có thể thi tuyển về công tác tại trường chuyên. Thực tế, hằng năm, các trường chuyên có trách nhiệm phải rà soát lại đội ngũ. Giáo viên nào không đáp ứng chương trình sẽ thực hiện luân chuyển.

Định hướng mới bồi dưỡng học sinh giỏi

Tại thành phố Hồ Chí Minh, ngoài 2 trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa và Lê Hồng Phong, có 4 trường THPT khác đang thực hiện tuyển sinh lớp chuyên gồm Trường THPT Gia Định, THPT Mạc Đĩnh Chi, THPT Nguyễn Hữu Huân và THPT Nguyễn Thượng Hiền. Tuy nhiên, nhiều năm trở lại, các lớp chuyên ở những trường này đều tuyển sinh không đủ số lượng. Các lớp thiếu trung bình từ 2- 20 chỉ tiêu ở từng năm.

Năm học 2023 - 2024, Trường THPT Gia Định (quận Bình Thạnh) tuyển sinh 6 lớp chuyên là: Ngữ Văn, Toán, Lý, Hóa, Tiếng Anh và Tin học. Tuy nhiên, cả 6 lớp này đều không tuyển đủ chỉ tiêu. Trong đó, lớp chuyên Hóa thiếu 2 chỉ tiêu, chuyên Tin thiếu 5 chỉ tiêu, các lớp còn lại thiếu 9 - 11 chỉ tiêu.

Tại Trường THPT Mạc Đĩnh Chi (quận 6) năm học 2023-2024, trường có 6 lớp chuyên là: Ngữ Văn, Toán, Lý, Hóa, Sinh và Tiếng Anh với 210 chỉ tiêu, nhưng chỉ tuyển được 155 chỉ tiêu. Các lớp đều thiếu từ 10-12 chỉ tiêu.

Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền (quận Tân Bình), năm học 2023-2024 tuyển 175 chỉ tiêu cho 5 lớp chuyên: Ngữ Văn, Toán, Lý, Hóa và Tiếng Anh. Tuy nhiên, ở cả 5 lớp chuyên này đều thiếu chỉ tiêu, trong đó lớp chuyên Toán thiếu 10 chỉ tiêu.

Trường THPT Nguyễn Hữu Huân (thành phố Thủ Đức) là trường thiếu nhiều nhất. Năm học 2023-2024, trường tuyển 175 chỉ tiêu cho 5 lớp chuyên Ngữ Văn, Toán, Lý, Hóa và Tiếng Anh. Ở lớp chuyên Lý chỉ tuyển được 8/35 chỉ tiêu.

Ông Lâm Triều Nghi - Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền cho biết, thực trạng này đã xảy ra nhiều năm và có 2 nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng này.

Thứ nhất, tại thành phố Hồ Chí Minh có đơn vị trường THPT khác tuyển học sinh chuyên, năng khiếu, do đó học sinh có thêm lựa chọn. Nguyên nhân thứ 2, một bộ phận học sinh nộp hồ sơ, trúng tuyển nhưng sau đó không nhập học mà chuyển hướng đi du học ở nước ngoài. Từ đó dẫn đến, các trường liên tục tuyển sinh không đủ chỉ tiêu ở các lớp chuyên.

Nói về phương án sắp xếp trường lớp chuyên, ông Nguyễn Văn Ngai, nguyên Phó Giám đốc Sở GD&ĐT thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ, trong bối cảnh hiện nay ngành giáo dục xây dựng phương án mở thêm lớp chuyên trong 2 trường chuyên cũng là cách để giảm thiệt thòi và tăng cơ hội cho học sinh.

Theo đó, học sinh có năng lực thì có thể đăng ký dự thi vào 2 trường chuyên để có môi trường phát huy thế mạnh, tập trung theo hướng đào tạo chuyên sâu, mũi nhọn. Những học sinh còn lại vẫn có cơ hội xét tuyển như phương thức áp dụng với các trường THPT công lập tổ chức chương trình tiếng Anh tích hợp.

Phương án mới tuyển sinh trường chuyên, lớp chuyên

Năm học 2024-2025, thành phố Hồ Chí Minh tuyển 1.995 chỉ tiêu lớp 10 chuyên tại Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa và THPT chuyên Lê Hồng Phong, 4 trường THPT có lớp chuyên gồm: Trường THPT Nguyễn Hữu Huân, Trường THPT Mạc Đĩnh Chi, Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền và Trường THPT Gia Định.

Thí sinh có nhu cầu thi vào các lớp chuyên được đăng ký tối đa 3 nguyện vọng thay vì 2 như trước. Các nguyện vọng được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên từ trên xuống. Thí sinh trúng tuyển nguyện vọng nào phải theo học lớp đó, không được thay đổi.

Riêng các lớp chuyên Anh, thí sinh có hai lựa chọn. Một là, nếu đăng ký vào lớp chuyên Anh truyền thống, thí sinh làm bài thi chuyên Anh như các năm trước.

Hai là, với lớp chuyên Anh theo đề án 5695 (còn gọi là lớp chuyên Anh - Toán - Khoa học), thí sinh làm một bài thi kiến thức Tiếng Anh và Toán, Khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh. Lớp chuyên này lần đầu được tổ chức ở Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong và THPT chuyên Trần Đại Nghĩa.

Nguyễn Thành Nhân