Tiếp tục nâng cao năng lực cạnh tranh và chỉ số xanh cấp tỉnh

Nguồn: VCCI Đồ họa: Phương Anh

8 xu hướng mới về chất lượng điều hành cấp tỉnh

Tại lễ công bố, ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch VCCI cho hay, trong năm 2023, các địa phương trên cả nước đã tích cực triển khai các kế hoạch hành động thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của Quốc hội, Chính phủ và các nhiệm vụ được Chính phủ phân công về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Quảng Ninh lần thứ 7 liên tiếp giữ “quán quân”

Theo Báo cáo xếp hạng PCI 2023, tỉnh Quảng Ninh duy trì vị trí quán quân năm thứ bảy liên tiếp, tỉnh Long An bứt phá lên vị trí thứ hai và Hải Phòng giữ nguyên vị trí thứ ba. Top 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu xếp hạng PCI: Quảng Ninh, Long An, Hải Phòng, Bắc Giang, Đồng Tháp, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bến Tre, Thừa Thiên Huế, Hậu Giang, Phú Thọ.

Phân tích chi tiết bình luận nêu trên, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế, VCCI cho hay, PCI 2023 ghi nhận 8 xu hướng đáng chú ý về chất lượng điều hành cấp tỉnh. Trong đó, nổi bật ở một số xu hướng tiêu biểu có chỉ số điểm tăng rõ nét so với năm trước.

Thứ nhất là chất lượng điều hành kinh tế cấp tỉnh tiếp tục xu hướng cải thiện theo thời gian, với điểm số chỉ số PCI tổng hợp tại tỉnh trung vị của cả nước đạt 66,66 điểm năm 2023, tăng gần 1,44 điểm so với năm 2022. Nhiều tỉnh tiếp tục duy trì và có sáng kiến mới trong cải thiện môi trường kinh doanh.

Thứ hai, công tác hỗ trợ doanh nghiệp có chuyển biến tích cực. Hầu hết các chỉ tiêu đánh giá về công tác triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của năm 2023 đều có sự cải thiện so với năm 2022.

Thứ ba, chi phí không chính thức cũng tiếp tục chiều hướng giảm. Tỷ lệ doanh nghiệp cho biết phải chi trả chi phí không chính thức năm 2023 là 33,3%, giảm mạnh từ mức 66% của các năm 2015-2016 và mức kỷ lục 70% vào năm 2006 khi chỉ tiêu này lần đầu tiên được đưa vào khảo sát.

Thứ tư, thủ tục gia nhập thị trường thuận lợi hơn. Kết quả khảo sát cho thấy năm 2023 các doanh nghiệp gia nhập thị trường thuận lợi hơn. Các doanh nghiệp tiếp tục ghi nhận những chuyển biến tích cực trong việc giải quyết thủ tục hành chính trong đăng ký doanh nghiệp. Cụ thể, các chỉ tiêu về tính minh bạch (94,1%), hướng dẫn rõ ràng, đầy đủ (84,2%), cán bộ am hiểu chuyên môn (80%) và nhiệt tình, thân thiện (75,6%) đều cải thiện so với hai năm trước đó.

Cùng với đó, năm 2023, khoảng 43,3% doanh nghiệp cho rằng thủ tục cấp phép kinh doanh có điều kiện được giải quyết đúng quy trình quy định (năm 2022 là 28,9%). Có 42,2% doanh nghiệp cho biết thời gian thực hiện thủ tục không kéo dài hơn so với quy định và 42,7% doanh nghiệp cho biết chi phí cấp phép kinh doanh có điều kiện không vượt quá mức phí, lệ phí quy định. Các con số này đã cải thiện hơn so với kết quả khảo sát năm 2022 (lần lượt ở mức 27,1% và 27,6%).

Còn nhiều điểm nghẽn cần khơi thông

Ảnh minh họa

Bên cạnh những mặt tích cực được nhận diện, đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, ông Phạm Tấn Công cũng thẳng thắn chỉ ra, Báo cáo PCI và PGI 2023 cho thấy môi trường kinh doanh của Việt Nam cũng có một số điểm cần quan tâm.

“Từ phản ánh của doanh nghiệp, có thể thấy trở ngại trong tiếp cận đất đai có dấu hiệu gia tăng, môi trường kinh doanh chưa thực sự bình đẳng với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, tính năng động, tiên phong của cán bộ chính quyền địa phương có dấu hiệu chững lại. Những khó khăn chủ yếu bao gồm tiếp cận tín dụng, tìm kiếm khách hàng, biến động thị trường, biến động chính sách, pháp luật, tác động tiêu cực của thiên tai, biến đổi khí hậu” - ông Công chia sẻ.

Báo cáo PCI và PGI 2023 hội tụ ý kiến của trên 185.000 doanh nghiệp cũng cho thấy, còn nhiều điểm nghẽn cần khơi thông và sự nỗ lực cải cách từ các cấp chính quyền tỉnh, thành phố.

Ông Đậu Anh Tuấn dẫn chứng, các rào cản liên quan đến thủ tục đất đai bao gồm thời gian giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính dài hơn so với thời gian quy định (64%), cán bộ tiếp nhận hồ sơ không hướng dẫn chi tiết, đầy đủ (46%) và quy trình, thủ tục giải quyết không đúng với nội dung được niêm yết hoặc văn bản quy định (46%). Đáng lưu ý là gần 73% doanh nghiệp đã cho biết họ phải trì hoãn hoặc hủy bỏ kế hoạch kinh doanh trong năm 2023 do gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục hành chính đất đai, cao hơn đáng kể so với mức 42,9% của năm 2022 và 53,9% năm 2021.

Các doanh nghiệp nhỏ và vừa mong muốn môi trường kinh doanh bình đẳng hơn. "Qua khảo sát điều tra cho thấy các doanh nghiệp tư nhân dường như ít được quan tâm hơn. Nhiều doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ cho biết chính quyền ưu tiên doanh nghiệp nước ngoài hơn. Chúng tôi lưu ý đây là nhóm doanh nghiệp nhạy cảm với việc điều hành chính sách, do đó cần được quan tâm tới tính bình đẳng. Đồng thời, tỷ lệ doanh nghiệp phản ánh có chi trả chi phí không chính thức trong một số lĩnh vực có dấu hiệu tăng lên như đăng ký kinh doanh và thanh tra, kiểm tra cho thấy vẫn còn nhiều dư địa để tiếp tục cải thiện" - ông Đậu Anh Tuấn cho biết.

Cũng theo ông Đậu Anh Tuấn, việc giải quyết các thủ tục cấp phép kinh doanh có điều kiện cũng đã có bước tiến, cải thiện rõ nét. "Nhìn chung qua điều tra thấy chuyển biến tốt. Song doanh nghiệp vẫn gặp khó khi thực hiện thủ tục về đất đai, đặc biệt với doanh nghiệp tư nhân. Do đó, cần có thêm những nỗ lực cải cách mạnh mẽ hơn nữa, theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ gần đây về tiếp tục cắt giảm các điều kiện kinh doanh theo hướng thuận lợi cho doanh nghiệp" - ông Tuấn nói.

Ở góc độ cơ quan công bố Báo cáo PCI và PGI năm 2023, ông Phạm Tấn Công nhấn mạnh, để trợ lực cho các doanh nghiệp phục hồi và phát triển trong thời gian tới, chúng tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng chính quyền các tỉnh, thành phố sẽ tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp và nỗ lực nhiều hơn để “tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, an toàn, bình đẳng cho doanh nhân, doanh nghiệp phát triển và cống hiến” như Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 của Bộ Chính trị đã đề ra./.

Hải Anh