Thúc đẩy thói quen đi bộ khám phá di sản trong lòng đô thị

Việc kết nối không gian nghệ thuật công cộng này với dự án nghệ thuật công cộng Phúc Tân và Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật, 22 Hàng Buồm tiếp tục được kỳ vọng sẽ mở thêm những sản phẩm du lịch hấp dẫn, phát huy giá trị của phố cổ Hà thành.

Dự án nghệ thuật công cộng trên cầu đi bộ phố Trần Nhật Duật do nhóm nghệ sĩ Vũ Xuân Đông, Lê Đăng Ninh, Cấn Văn Ân và Giám tuyển Nguyễn Thế Sơn thực hiện. Các tác phẩm sắp đặt tương tác khắp các vị trí và địa hình đặc thù trên cây cầu đi bộ, biến cây cầu trở thành một bộ sưu tập tác phẩm sắp đặt ánh sáng, không chỉ khắc phục những bất cập cho người dân sử dụng cây cầu vào buổi tối mà còn kết nối với các không gian khác, tạo thành tour đi bộ buổi tối cho du khách đến Thủ đô.

Về dự án này, Giám tuyển Nguyễn Thế Sơn cho biết, cầu đi bộ trên phố Trần Nhật Duật là một lối giao thông đi bộ kết nối khu phố cổ và khu vực Phúc Tân cửa khẩu Thanh Yên, thuộc quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội. Thực tế khảo sát cả ban ngày và buổi tối, nhóm thực hiện dự án nhận thấy, đối tượng sử dụng cây cầu chủ yếu những người lớn tuổi, người bán hàng gánh rong, học sinh, cụ thể là học sinh trường Tiểu học Trần Nhật Duật. Buổi tối ánh sáng chưa đủ nên mặt cầu khá tối. Vì vậy, các nghệ sĩ đã có ý tưởng biến cây cầu đi bộ này trở nên vui tươi, sinh động hơn, được thắp sáng thêm vào buổi tối qua ánh sáng của các tác phẩm sắp đặt nghệ thuật công cộng, có một phần được sử dụng từ vật liệu tái chế. Sau 3 năm có ý tưởng, dự án này mới được triển khai.

Sau 3 năm có ý tưởng, nhóm nghệ sĩ đã triển khai dự án thành công. Cây cầu trở thành một bộ sưu tập tác phẩm sắp đặt ánh sáng, với chủ đề “Nước”. Ở đó, tác phẩm “Thủy cung” của họa sĩ Vũ Xuân Đông gợi cảm giác giống như một đường hầm Thủy cung đầy hấp dẫn với đủ loại mô hình các loài cá đại dương đang bơi lội phía trên vòm cầu. Các loài cá, mực, sứa… được làm từ vỏ chai nhựa, cốc nhựa, ống hút nhựa, ni lông tái chế… được thu gom từ khắp nơi trong thành phố. Mô hình các loài cá đại dương được hấp thu ánh sáng bởi hệ thống đèn hắt dọc hai bên vòm cầu cũng như hệ thống ánh sáng đèn led bên trong cầu. Vòm mái nhựa che phủ vòm cầu cũng trở thành một phần của tác phẩm tương tác cùng với hiệu ứng hình ảnh của sắp đặt Thủy cung.

Dọc suốt hành lang thành cầu, tác phẩm sắp đặt ánh sáng với chủ đề “Sóng” của họa sĩ Lê Đăng Ninh gợi lại ký ức của những lớp sóng sông Hồng chuyên chở phù sa suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Xen giữa những lớp sóng là hình ảnh vẽ tay in mộc bản tái hiện những người lao động đủ các ngành nghề quanh khu vực Hà Nội thời đầu thế kỷ 19 trong nghiên cứu về “Kỹ thuật của người An Nam” của Henri Oger được hiện lên dưới ánh đèn led đủ màu sắc tân kỳ.

Người dân và du khách nô nức khám phá dự án nghệ thuật công cộng trên cầu đi bộ phố Trần Nhật Duật.

Phía chân cầu thang đi bộ từ cả hai hướng được họa sĩ Cấn Văn Ân vẽ các bức “Cá chép vượt Vũ Môn” từ kho tàng tranh dân gian Hàng Trống gợi nhắc hành trình học tập rèn luyện của các em học sinh mỗi ngày leo thang bộ đi học giống như hành trình “cá chép hóa rồng”. Ngoài ra còn có một tác phẩm vẽ 3D tương tác với trụ cột cầu thành hình kéo khóa nước chảy tràn và một bức tranh 3D phía sau bức tường đê với hình ảnh những con thuyền giấy rất thân thuộc với tuổi học trò.

Dự án nghệ thuật công cộng trên cầu đi bộ Trần Nhật Duật, kết nối khu vực trong khu phố cổ Hà Nội với không gian nghệ thuật công cộng Phúc Tân. Nó giống như một gạch nối về mặt địa lý giữa hai khu vực phố cổ trong đê và khu vực Phúc Tân ngoài đê thông qua Dự án nghệ thuật công cộng. Ý tưởng đưa vào chủ đề chính của cây cầu là “Nước”, là yếu tố chia cắt hai vùng địa lý trong đê và ngoài đê trước kia. Còn hiện nay “Nước” là câu chuyện kết nối, tăng cường thêm trải nghiệm cho du khách.

Được biết, dự án nghệ thuật công cộng trên cầu đi bộ phố Trần Nhật Duật là hoạt động nhằm góp phần thực hiện Nghị quyết số 09 của Thành ủy Hà Nội về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; đề án “Tập trung bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, mở rộng hợp tác quốc tế giai đoạn 2021-2025” của Hoàn Kiếm.

Theo ông Phạm Tuấn Long, Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, dự án được các nghệ sĩ triển khai trong 3 tháng. Chủ đề không gian nghệ thuật rất thú vị, gắn với thiên nhiên, môi trường, gửi tới thông điệp giảm thiểu rác thải nhựa, sử dụng vật liệu tái chế để bảo vệ môi trường. Đây cũng là mục tiêu Hà Nội đặt ra và gắn với phát triển công nghiệp văn hóa. Không gian nghệ thuật này khẳng định một lần nữa vai trò của sông Hồng với Thủ đô Hà Nội từ xa xưa đến nay. Cây cầu đi bộ với chủ đề “Nước” giống như một gạch nối về mặt địa lý giữa hai khu vực phố cổ trong đê và khu vực Phúc Tân ngoài đê sẽ trở thành một không gian nghệ thuật công cộng nối dài với không gian nghệ thuật công cộng Phúc Tân và khu phố cổ với địa điểm Trung tâm văn hóa nghệ thuật 22 Hàng Buồm.

Ba địa điểm và không gian nghệ thuật này khi được kết nối với nhau sẽ tạo thành một tour nghệ thuật đi bộ hấp dẫn thu hút khách thăm quan du lịch, kích thích phát triển kinh tế, văn hóa và nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân địa phương. Dự án này cũng giúp thúc đẩy thói quen đi bộ khám phá các di sản văn hóa nghệ thuật trong đô thị, một thói quen cũng dần phát triển trở lại trong những năm gần đây.

N.Nguyễn