Thu hồi đất để nâng cấp đường tỉnh 294 đoạn qua xã Tân Trung (Tân Yên): Cần xác định rõ nguồn gốc đất

Ngày 31/12/2021, UBND huyện Tân Yên ban hành thông báo thu hồi đất thực hiện dự án: Đường nối quốc lộ (QL) 37-QL 17-Võ Nhai (Thái Nguyên), tỉnh Bắc Giang tuyến nhánh: Cải tạo nâng cấp đường tỉnh 294 đoạn từ ngã ba Tân Sỏi (Yên Thế) đến xã Phúc Sơn (Tân Yên), trong đó có đoạn qua xã Tân Trung.

Đường tỉnh 294, đoạn qua xã Tân Trung đang trong giai đoạn thu hồi, bồi thường, GPMB để nâng cấp.

Diện tích dự kiến thu hồi 216 m2 đất ở nông thôn và đất vườn trồng cây lâu năm trong cùng thửa đất ở. Theo thông báo có 14 hộ gia đình, cá nhân có đất ở, đất vườn bị thu hồi để mở rộng đường, hộ ít nhất bị thu hồi 1,7 m2, nhiều nhất là 49,2 m2.

Theo ông Nguyễn Đức Đạt, thôn Giữa, xã Tân Trung (sinh sống ở đây khoảng 40 năm), trước đây, đường tỉnh 294 rộng khoảng 3 m, không có hành lang. Những năm từ 1985 - 1995, Nhà nước giải tỏa hành lang sang mỗi bên đường 5 m, từ tim đường ra là 8 m, thực tế khi đó Nhà nước chỉ vận động các hộ dân hai bên tháo dỡ công trình, phát quang cây cỏ.

Năm 2005, đường được mở rộng ra 9 m (gồm cả hành lang); tháng 5 vừa qua, một số hộ dân ở hai bên đường 294 lại nhận được thông báo thu hồi đất, mở rộng đường. Lần này Nhà nước mở rộng ra 15 m (lấy từ tim đường vào mỗi bên 7,5 m, trong đó lòng đường là 12 m) nhưng chỉ có hơn chục hộ được đền bù về đất. Hàng chục hộ khác, trong đó có gia đình ông Đạt bị cắt phần đất từ thời cha ông để lại để mở rộng đường nhưng chưa được đền bù.

Đáng chú ý, khi xem lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) của gia đình cấp lại năm 2015, ông Đạt phát hiện diện tích đất được cấp bị thiếu gần 160 m2 so với GCNQSDĐ năm 2003 nên càng bức xúc. Ông Đạt cho rằng, có thể khi cấp đổi, cơ quan chức năng tự ý cắt giảm phần diện tích của gia đình ông để làm hành lang giao thông.

Tương tự, hộ bà Nguyễn Thị Quế, thôn Giữa phản ánh, phần đất gia đình bị thu hồi để làm hành lang giao thông thực tế là vài chục m2, nhưng trong phương án thu hồi chỉ có 8,4 m2; đất của gia đình bà theo GCNQSDĐ toàn bộ là đất ở, nhưng phần diện tích ghi trong phương án thu hồi lại là đất vườn (?!).

Việc cơ quan chuyên môn huyện Tân Yên coi quyết định giải quyết đơn thư là một trong những cơ sở pháp lý để lập phương án bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất cải tạo nâng cấp đường tỉnh 294 mà chưa xem xét, làm rõ đề nghị của công dân là chưa bảo đảm khách quan. Để bảo đảm quyền lợi của các hộ dân liên quan, cần rà soát lại các văn bản pháp lý cụ thể, xác định rõ mốc giới hành lang đường tỉnh 294 để có hướng giải quyết thấu tình, đạt lý.

Ông Lương Văn Nghiệp, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường

Một số người dân khác thắc mắc đất gia đình sử dụng ổn định nhiều năm nay mà địa phương lấy mở rộng đường đều không bồi thường, hỗ trợ hoặc có bồi thường nhưng chưa đúng diện tích, trong khi đất nông nghiệp vỡ hoang vẫn được đền bù khi thu hồi…

Trao đổi về vụ việc, ông Nguyễn Văn Khoa, Bí thư Đảng ủy xã Tân Trung, Trưởng Ban Chỉ đạo GPMB các công trình trọng điểm ở địa phương được biết, năm 2005, tuyến đường tỉnh 294 đã được huyện nâng cấp một lần từ 6 m lên 9 m (mặt đường 6 m và lề đường là 3 m).

Tại khu vực các thôn Ngoài và Tân Lập đường được mở rộng 3 m, chủ yếu về phía bên phải đường (theo hướng cầu Ca - Tân Sỏi); tại khu vực thôn Giữa, đường được mở rộng về hai phía, mỗi phía 1,5 m.

Sau khi nâng cấp đường, một số hộ dân Tân Trung có ý kiến đề nghị được bồi thường phần đất thu hồi làm hành lang, đồng thời phản ánh việc cấp đổi GCNQSDĐ cho các hộ dân bám đường tỉnh 294 (diện tích bị thiếu so với GCNQSDĐ được cấp trước đó - PV). Liên quan đến vụ việc này, ngày 7/4/2008, UBND tỉnh đã có Quyết định 494/QĐ-UBND giải quyết đơn của các hộ dân Tân Trung.

Theo đó kết luận, việc GPMB thực hiện dự án cải tạo đường tỉnh 294 không lấy vào phần đất các hộ dân đã được cấp GCNQSDĐ từ năm 1993 nên không bồi thường, hỗ trợ cho các hộ là đúng. Riêng phần cấp GCNQSDĐ cho các hộ, ông Khoa khẳng định qua kiểm tra phát hiện có sai sót. Ví dụ như trường hợp hộ ông Đạt, cấp lùi tính từ tim đường vào 10,5 m là chưa đúng.

Việc một số hộ phản ánh diện tích ghi trên phương án thu hồi và diện tích thực tế thu hồi khác nhau có thể do đơn vị đo đạc máy không chuẩn, hiện xã đã kiến nghị đơn vị chuyên môn đo đạc, điều chỉnh đúng diện tích, loại đất các hộ bị thu hồi. Đối với việc cấp GCNQSDĐ cho các hộ, UBND xã sẽ tổ chức rà soát, kiểm tra, thống kê lại số hộ được cấp chưa đúng theo Quyết định 494 của UBND tỉnh để đề nghị cơ quan chuyên môn huyện xem xét, điều chỉnh lại.

Về nội dung các hộ đề nghị bồi thường phần đất hành lang bị lấy ra từ phần đất các hộ đang sử dụng nhưng chưa được bồi thường, ông Đỗ Văn Thá, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tân Yên cho rằng, các hộ đề nghị được bồi thường phần đất hành lang đã giải tỏa từ những năm 1985-1995 là không có cơ sở.

Quá trình lập phương án thu hồi, bồi thường nâng cấp cải tạo đường tỉnh 294, cơ quan chuyên môn căn cứ vào GCNQSDĐ của các hộ và quyết định trả lời đơn của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền là Quyết định 494/QĐ-UBND năm 2008 của UBND tỉnh trả lời đơn công dân xã Tân Trung cùng về nội dung này. Theo đó, trong lần cải tạo này, đường cắt vào phần đất của hộ nào đã được cấp GCNQSDĐ thì mới được xem xét, lập phương án bồi thường, hỗ trợ.

Tuy nhiên, theo ông Lương Văn Nghiệp, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, việc cơ quan chuyên môn huyện Tân Yên coi quyết định giải quyết đơn thư của cơ chức năng là một trong những cơ sở pháp lý để lập phương án bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất cải tạo nâng cấp đường tỉnh 294 mà chưa xem xét, làm rõ đề nghị của công dân là chưa bảo đảm khách quan.

Để bảo đảm quyền lợi của các hộ dân liên quan, cần rà soát lại các văn bản pháp lý cụ thể, xác định rõ mốc giới hành lang đường tỉnh 294 để có hướng giải quyết thấu tình, đạt lý.

Theo quy định của Luật Đất đai hiện hành và các văn bản hướng dẫn liên quan, trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định không có tranh chấp, nằm trong hành lang bảo vệ, hành lang an toàn công trình công cộng trước khi Nhà nước công bố, cắm mốc nhưng chưa được cấp GCNQSDĐ thì vẫn được xem xét bồi thường, hỗ trợ về đất theo quy định pháp luật.

Theo đó, đề nghị UBND huyện Tân Yên chỉ đạo cơ quan chuyên môn xem xét, xác định rõ nguồn gốc đất của các hộ cũng như đất hành lang tuyến đường tỉnh 294 qua xã Tân Trung. Cùng đó, rà soát, kiểm tra bảo đảm xác định đúng loại đất, diện tích đất thuộc diện thu hồi để điều chỉnh, bổ sung cho đúng, không để người dân đơn thư khiếu nại kéo dài, gây ảnh hưởng tiến độ thực hiện dự án.

Bài, ảnh: Tuấn Dương